Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Tolosa-Corassan / Toulouse-Khorassan, exemple de diplomacia segonda

Alem Surre-Garcia

Alem Surre-Garcia

Cargat de lenga e cultura occitanas alprèp del Conselh Regional Miègjorn-Pirenèus de 1989 a 2006. Traductor, escrivan, poèta, assagista, autor dramatic, conferencièr o organisaire d'esveniments culturals.

Mai d’informacions
Soi estat convidat en Iran per participar al Congrès internacional de neurologia e de cultura organizat per la Fondacion Attar[1] e la Societat iraniana de neurologia (25 d’abrial-2 de mai). En companhiá de Manijeh Nouri que faguèt l’interprèta. Presentèri doncas una conferéncia “Tolosa-Corassan” dins la lenga istorica de Tolosa, l’occitan (çò qu’es una primièra per Iran), conferéncia revirada aitanlèu en persan e anglés davant un public de 400 personas. La presentèri en doas partidas: los camins de l’istòria e de la cultura, e los camins de la medecina entre Corassan e Montpelhièr. Aquò se passèt à Nishabor, la capitala culturala e poetica de Corassan que se trapa al nòrd-est de l’Iran actual, sul camin d’Asia centrala. N’aprofitèrem per evocar la neurologia tolosenca e l’Oncopòli.
 
Un vertadièr pretzfach d’ “ambassada”. La conferéncia foguèt presada a tal punt que lo Gobernador de Nishabor (que li avián ofèrt un present del cónse de Tolosa) , nos propausèt sul pic un projècte d’escambis culturals, economics e ambientals entre Nishabor e Tolosa. Signèri aquela proposicion davant lo mausolèu de Attar e un public d’un milierat de personas. Capitada inesperada, acuèlh estrambordant de la populacion.
 
Per de qué Tolosa-Corassan? la província de Corassan al nòrd-est de l’Iran, representa un caireforc màger sul famós Camin de la Seda. Talament famós que la pòrta orientala de la Bagdad abassís la disián “Bab-el-Corassan”. Lo Camin de la Seda mena a Antiòcha, Tartos, e Trípol qu’es d’aquel temps una possession tolosanò-provençala. La dinastia ramondina utiliza los genoveses per far lo negòci amb Marselha e Sant-Géli. Dins los fondègues (paraula occitana per funduq, entrepaus), las merças circulan. Quatre Trobadors evoquèron lo Corassan: Bertran de Bòrn, per çò d’el, lo vesiá coma un país de Cocanha (l’aur de Corassan) E sobretot Guilhem de Bechada que dins sa Cançon d’Antiòcha fa lo laus de la riquesa de l’armada de Corbaran, prince de Corassan[2].
 
Dempuèi una quinzenada d’annadas, Manijeh Nouri amb ieu, avem valorizat aquelas relacions istoricas occitanò-persanas, a Tolosa e fins a París que i presentèrem a l’Institut del Mond Arab un espectacle a l’entorn de Rumi e de Ramon Llull. Sem aquí dins l’encastre de la diplomacia segonda, es de dire, aquela diplomacia practicada per las ciutats, las regions o los mitans associatius. La diplomacia primièra, ela, es del domèni dels Estats e de lors interesses. E se trapa  sovent qu’aicesta mena a d’incomprensions e, a de còps) a de guèrras. De çò que desestiman las realitats e las complexitats culturalas, intellectualas o espiritualas.
 
Aquel viatge pòrta lo testimoniatge de la vitalitat de la lenga e de la cultura occitanas e de lor capacitat a questionar lo mond e a participar d’una dinamica universala. Coma ja se faguèt a Trípol en 1995, a Hammamet de Tunisia en 2012 o  a Nòva York en 2013[3].
 
 
 
 
 

[1] La mission de la Fondacion Attar (fondada per d’Iranians als Estats-Units) aquò’s de menar recèrcas scientificas en matèria de neurò-endocrinologia en relacion amb la filosofia, la literatura, la musica e las arts. Un biais de desclausonar las sciéncias. Attar es un dels poètas màgers de la cultura persana. Es conegut e famós per sa Parladissa dels ausèls que presentèrem a Tolosa. Antonin Perbòsc escriguèt dos poemas a partir d’aquela òbra.
 
[2] Wilhelmina M.Wiacek dins son Lexique des noms géographiques et ethniques dans les poésies des Troubadours (éd. A.G.Nizet, Paris, 1968) destrièt 4 trobadors qu’evoquèron lo Corassan: Bertran de Bòrn, Daude de Pradas, Guilhem de Berguedan, Marcabrun.
 
[3] Cf article Jornalet del mes de genièr de 2014 “New York, Poets House”.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Emmanuèl Isopet
7.

#3 Me sembla que lo « concepte » d'orient e d'occident es quicòm de plan ancian. Ne coneissi pas la font mas ja del temps de la guèrra civila entre Octau e Antòni los partisans se delimitavan entre Orient (fasiá referéncia per eles a l'elenisme, Egipte e Cleopatra) favorable a Antòni e Occident « Octavianista ». Tanben l'empèri roman se deseparèt entre « Empèri Roman d'Orient » e « Empèri Roman d'Occident ». Parlem pas de la Glèisa. Aicí tanben i a quicòm d'esperital.
E puèi aqueste afar d'opausicion entre art gotic e romanic, Alèm Surre-Garcia o expliquèt plan dins sas conferéncias e son libre « clochers et minarets », l'i a un gotic « francés » (coma dison « estil francés ») e un gotic occitan (meridional).

  • 0
  • 0
Guilhabèrt de Castre Montsegur
6.

#4 E per cénher plan coma cal lo concèpte d'invencion de l'Occident (qu'abans aquò non i aviá cap Occident ni cap Orient…) vos cal legir menimosament l'indispensable tractat d'Istòria de l'Art de Henri Faucillon : Moyen Age roman et gothique, Librairie Armand Colin, Paris, 1938. Es un grand classic.

  • 0
  • 0
Matiàs Carcassona
5.

#4 car Gaby, benlèu que vos podètz informar en legissent " L'orientalisme" d'Edward Saïd, es un classic sus la question.
Ieu demòri tot admiratiu de l'òbra tan literària coma politica d'ASG que balha atal un sens novèl a l'antica expression "ad orientem", sens nos faire completament "pèrdre lo nòrd".

  • 1
  • 0
Gaby Balloux
4.

#3
Sabèvi pas que l'irèia d'Occident èra ligada a l'art gotic. Quala èra donc, auparavant, la percepcion de ''l'Orient'' ?

  • 0
  • 0
Guilhabèrt de Castre Montsegur
3.

Alem Surre-Garcia demanda "Per de qué Tolosa-Corassan ?", e s'esfòrça doctament d'o justificar. Mas ai enveja de li pausar una autra question : "Perqué pas Tolosa-Corassan ?"… Tre que trobam ligams autres que cinics e individualistas, los cal afortir e esperlongar, aprigondir e cultivar, pertot ont se presentan.

Tot çò oriental e autenticament espirtal nos remanda a çò que foguèt Euròpa abans l'invencion de l'idèa abstraita e bufèca d'Occident (amb l'art gotic), e donc, a Occitania d'abans l'invasion francesa… Disi "idèa bufèca", ja que sèm totes a l'Orient de quicòm e a l'Occident de quicòm mai, al Nòrd d'unes a al Sud d'autres, atanben…

  • 1
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article