Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Un acamp electoral d’un còp èra

Èrem al mes de Mai d’una de las annadas mil nòu cent seissanta. Lo nommat Antòni Lagrana veniá tot bèl just de relevar las arroïnas del molin sul sèrre de Carpinhac-d’Òlt.
 
Dins la comuna vesina de Floretas se deviá téner un acamp electoral de l’encara conselhièr general, dins una sala de l’anciana escòla, uèi sèti d’aquela Comuna.
 
Quand l’escòla nòva aviá recampat los escolans, la Comuna aviá logada l’escòla anciana ara desafectada, despart la sala de reünion del conselh fasent tanben ofici de secretariat. L’Antòni Lagrana i demorèt qualques temps. Puèi qualqu’un mai lo remplacèt.
 
Lo darrièr ocupant ensarrava son gos de caça precisament dins çò qu’èra estat una sala de classa e que servissiá ara de sala d’acamp dels estatjants sustot per las rünions electoralas. Amb los seus, aquel òme aviá mudat, dempuèi sièis meses, endacòm del costat del segala de Carcin, als confinhs d’Auvèrnha.
 
L’Antòni Lagrana, lo molinièr novèl, mai conegut jos l’escais de Civada, se pensèt profechar de l’escasença d’aquela acampada per convidar lo cònsols de las comunas del Planòl e, evidentament, lo Conselhièr General a l’inauguracion del molin. 
 
Aquela vesprada, sus las sièis, lo mond començavan d’arribar. Los cònsols de las comunas vesinas que venián sostar En Marc Oliu, lo conselhièr general sortissent, tanben cònsol de Larribièira, èran ja arribats e tenián estampèl sus la plaça asombrada de platanas. Aquel jorn se fasiá sentir la primièira calorassa de la sason. De nívols pesugas conflavan enlà l’orizon.
 
Se compreniá que degun volguèsse dintrar tant i fasiá bon aquí jols arbres, mai que, ja, de nivoletas de moscalhons montèsson-davalèsson dins un balèti caluc e que las moscas aissablas, sentissent venir l’auratge, fissèsson aicí alài amb una preferéncia marcada per las aurelhas. 
 
A mesura que l’ora passava lo grope grossissiá. Las voses gaujosas montavan dins l’aire encara claret mai que s’apesantissèsse. Esperavan lo Conselhièr General que, lo contrari los auriá plan estonats, èra pro en retard. Las parladissas anavan grand tren.
 
Enfin enfin arribèt, En Marc Oliu. Davalèt de sa Citroën-BX  plan caboçada  aicí alài, e, l’aire important de l’ase cargat de relíquias, anèt far a tòca-manòtas tot a l’entorn, sens quitar dels pòts un megòt mièg chucat, gardant sul cap son capèl e al còl sa sempiternala eissarpa  mai que l’aire foguèsse pro tebés.
 
“Tè, e siás aquí Civada… me siás vengut sostar? Me fa plaser...
 
Lagrana relevèt pas l’impolidesa, i èra acostumat e puèi de que auriá ben pogut repotegar al sénher conselhièr general? tanben respondèt:
 
— Òc sénher Marc Oliu, amai vos inviti vos e tot lo Conselh de Laribièira, e los cònsols e conselhièrs del Planòl a l’inauguracion del molin, lo dimenge de la Vòta de Carpinhac-d’Òlt. Vos espèri, amb la vòstra dòna  tanben...
 
— Mercé. E… as de grans de mòler?
— N’aurai... Me fariá plaser que venguèssetz. Vendrètz?
 
— Òc, amb grand plaser.”
 
Antòni Lagrana faguèt lo torn de la plaça per invitar  conselhièrs e cònsols. Lo conselhièr general se sarrèt de la Comuna.
 
De sul sulhet, lo megòt totjorn als pòts, Marc Oliu clapèt de las mans puèi cridèt:    
 
“Dònas e sénhers vau començar. Se vos plai, se volètz dintrar... Anem… Anem!”
 
Se seisèron totes dins l’anciana sala de classa. Lo tarabastal de las cadièiras rasclant lo plancat e l’estampèl s’apasimèron. Lo Conselhièr General montèt sus l’empont, qu’èra estat lo del mèstre d’escòla, e se seisèt sus la taula, cambas pendantas. Totjorn encapelat, eissarpa al còl. Escupiguèt lo megòt. Eissuguèt sas lunetas. Se moquèt. Se rasclèt la garganta. Lo mond quilhèron l’aurelha. I agèt de chut-chut. Comencèt son discors.
 
“Plan mercé a vosaus d’èsser venguts escotar la bona paraula! E ben, aquí çò que farai se me tornatz elegir, e d’aquò ne dobti pas una minuta... Vos farai tocar de subvencions… De subvencions per las rotas, de subvencions per los bastiments, de subvencions per bastir de salas de fèstas, que fan pro besonh… Un fum de subvencions per d’autras realizacions…
 
Paraulas acompanhadas de sospirs d’aise dins la sala, e de larges sorires.
 
“Quin rag de sòuses! Anam èsser rics, i a pas a dire!” se trufèran d’unis de bassa votz.
 
Aquí, de mond comencèron de bolegar sus las cadièiras e de se graumilhar. Lo candidat susprés se demandèt una estona çò que se passava. Perseguèt sa parladissa:
 
— E puèi vos prometi, aquò solide, cresètz me e soi pas menteire ni messorguièr ieu! Me coneissètz… Donc, vos prometi que farai installar una usina per far de carburant ecologic, es a dire d’alcoòl sintetic per ajustar a l’essença o al gasòli. E d’alcoòl amb que? Amb de topinambors! Que vos, dins los vòstres camps ermassièrs, plantarètz. Ba sabètz mai que ieu que los topinambors vènon tanben dins las tèrras las mai pauras e mai que paguèsson pas las talhas! E tè! Aquí un polit revengut d’assegurat, e cada an. Gaireben cent del cent de benefici! Vertat?
 
— E qual pagarà?
 
— Cossí pagarà? Pagarà que?
 
— L’usina, tè!
 
— l’Estat pagarà, evidentament, l’Estat... E vesètz, aquí ieu soi plan plaçat, e per tot dire: ai colhonat lo deputat qu’auriá volgut que l’usina se faguèsse a Montcuq! ( rires ) Mas soi ieu qu’ai ganhat! Es a Laribièira que se farà! “Mas de qu’ai dit que los faguèsse tant bolegar!” se disiá d’esper  el.
 
— Alara, diguèt un elevaire de fedas se gratussant las patèrlas, alara se compreni ben los que fan d’elevatge seràn penalisats!
 
— E los abelhaires alara? faguèt un autre.
 
— Mas non, totes poiriatz plantar de topinambors… 
 
— e los tuberculs de topinambor? Los nos calrà crompar?
 
— … i aurà de subvencions...
 
— e… aquelas tèrras que fins ara pagan pas las talhas, alara las pagaràn?
 
— … i aurà de degravacions…
 
— aquò’s segur?
 
— òc, òc, me’n ocuparai… podètz comptar sus ieu… me coneissètz… ieu çò que prometi ba tèni…”
 
I n’agèt per capejar, sceptics.
 
Semblava al Marc Oliu que l’acampada veniá mai que mai rambalhadissa... Anava contunhar son discors quand sentiguèt un fisson per la camba, puèi tanlèu un segond, seguits sul còp de plan d’autres. Se gratussèt, mina de res. Mas l’acampada, ela, ara se gratava, grata que grataràs, furiosament. Los prusiá per las cambas, l’esquina, los braces, lo còl, pertot. Lo mond s’espièran   per véser se los autres tanben èran fissats, se levèron. Aquò èra pas tenable! Lo rambalh cobriguèt la votz del candidat.
 
“— Mas de que i a, mas de que i a? De que se passa?”
 
Agachèron sas cambas: èran negras! Mas un negre vivent, formiguejant, miralhant. Lo dacòs, a de còps, aviá de reflèctes metallics.
 
“De piuses! Bon Dieu quantes e quantes! Pas possible!”
 
De piuses, n’i aviá sautant suls genolhs, las mans… Del plancat vermenat ne montavan de legions aganidas.
 
Foguèt la ronzada cap a la pòrta, s’i butassant, dins un rambalh de cadièiras s’espatarrant dins un posquejadís espés. Marc Oliu sortiguèt lo darrièr, s’esposcant las margas e las cambas del pantalon. Saquegèt tanben lo capèl e l’eissarpa.
 
Defòra l’espectacle valiá lo còp d’uèlh. Auriatz vist aquel  remenadís de mond se despelhant, saquejant los vestiments per ne caçar las piuses que volián pas quitar lo regalèmus de tant lèu… D’òmes quitavan las camisas. Gausèron pas quitar las cauças. Sola la vergonha los en reteniá.
 
L’especièra que gaitava del sulhet de sa pichona botiga, e qu’aviá comprés en ausissent escridassar e renegar contra aquel bestial tant menut, n’èra mòrta de rire, coma tanben los estatjants de la plaça que sortissián a las fenèstras o sul pas de la pòrta per profechar de la representacion comica. Èra pas cada jorn qu’òm aviá l’escasença de se regaudir aital, demai a gratis, e sustot de se trufar  dels vesins!
 
“Aqueles cons qu’arián pas mancat per un reialme de s’anar far véser del conselhièr general!”
 
E la coòrt dels fissats se desplaçava d’un detzenat de mètres, dins un ensem perfèch de dançaires de flamenco, abandonant per i escapar la plaça a la vermena, tant e mai qu’a la perfin faguèron tot lo torn del plan.
 
L’acampada politica s’acabèt atal. Al grand despièch de Marc Oliu. Per lo consolar d’aquela malafacha, lo cònsol de Carpinhac-d’Òlt  lo convidèt a sopar.
 
Lo coble de gats d’aiceste acabèron de recampar las qualques piuses demoradas al fons de las caucetas  dels dos òmes.
 
         ***
 
Narbona lo 8 de Jun de 2017
 
 

abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Estevenòt Tornafuèlha 31
3.

Qu'un plaser de legir aqueste conte, que pareis dich de votz viva, per un ancian al canton del fuec...
Es una istòria que se pòt apréner e dire, que serà tostemps apreciada de pertot.
Acò me baila enveja de ne legir mai de l'autor.
Mai que mai, aquella lenga es sens una parièra per contar amb umor las istòrias de la vida correnta.
Visca l'umor occitan!

  • 1
  • 0
TM Tonmorre
2.

E sinon lo tèxt vos a agradat?, enfin disi aquò disi res...#1

  • 3
  • 0
lachaud
1.

Enj 1960 viviam l'ascension materialista. lo progres tecnologic anava nos aportar bonur e abonança materiala.

Uei, vivam l'ascension espirituala. La tecnologia sens consciença es roina de l'umanitat. Uei ren se fera pus sens pensar a l'environament, a la planeta, aus essers qu'i viuvan, a l'uman. Solidaritat, entraida, van remplaçar la competicion, la rivalitat, ,la ierarchia, per un monde de patz e de tolerança. Es benleu temps de tornar surtir paratge.

  • 2
  • 2

Escriu un comentari sus aqueste article