Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Arrestessiam un pauc de plorar, se sentiriam pas mièlhs?

Federacion dels Ensenhaires de Lenga e Cultura d'Òc (FELCO)

Federacion dels Ensenhaires de Lenga e Cultura d'Òc (FELCO)

La Federacion d’Ensenhaires de Lenga e Cultura d’Òc (FELCO) regropa las associacions academicas d’ensenhaires d’occitan (CREOs, AELOC per Ais-Marselha e APLR per Niça) de l’Educacion Nacionala francesa.

Mai d’informacions
En tornant liéger las contribucions de la FELCO despuèi quauques meses, m’aviso que globalament la tonalitat n’es pas franchament joiosa. E a l’i pensar aquo me pausa problèma.
 
Segur que de rasons de se rejauvir n’i a puèi pas tantas. Segur que las respòstas dau ministèri a nòstras revendicacions son pas satisfasentas. Segur que la situacion de nòstres collègas au quotidian dins lors establiments es pas ideala. Coma es problematic lo biais que lo govèrn a laissat s’enfangar en quauque luec entre Borbon e Luxemborg la proposicion de lei constitucionala sus la Charta. Tot aquò la FELCO o sabèm, o avèm dich, e o tornarem dire quand dins quauques setmanas – lo 18 de novembre – serem recebuts carriera de Grenelle per un interlocutor nòu, que conoissèm pas, mas que lo rescontrarem amb plaser… e vigilància.
 
Mas nos poèm totun puèi pas laissar embarrar ad vitam aeternam dins la postura dau M’an-Fach-Tòrt. Es una postura pron partejaa dins lo pichon mond occitanista per que sieie pas indispensable de n’apondre, per nos jónher au Cor dels ploraires e denonciaires de l’Estat-Jacobin-Que-Nos-Escana.
 
E de novèlas pas tant marrias, arriba que ne’n recebem. Acabam d’apréner, per exemple, que lo nombre dels pòstes au CAPES a passat de quatre a cinc: un pichon pas per nautres, un grand pas per lo Ministèri. Velharem a li far saber que, coma dison los pròfs en fin de trimestre, “pòt far mielhs”.
 
Volrio doncas, aquesto còp, préner lo problèma per un autre somp, e, non pas parlar un còp de mai de çò que vai pas, parlar un pauc de çò que vai.
 
Durant los auvaris, l’escòla contunha.
 
Per çò que, ni per las dificultats que rescontran a chasque pas, entre vai-e-veni d’un establiment a l’autre, oraris complicats, chaps d’establiments o inspectors mai o mens favorables, los ensenhaires d’occitan, dins lo primari coma dins lo segondari, tenon pè, e capitan de trobar lo biais de far passar, per lors escolans, un rapòrt positiu a la lenga e a la cultura d’òc. Aquò passa per de projèctes que mobilizan los escolans a l’entorn d’una escasença particulara, metem lo cas aquest an, lo centenari de Mistral, per montar un espectacle a l’entorn dau Pouèmo dou Ròse e dau rapòrt entre Provença e mond musulman. O, alhors en Provença, un projecte interdisciplinari en licèu a l’entorn dau tèma de l’aiga en Provença, qu’associa diversas matèrias, de l’SVT a l’anglés, cinema comprés, a l’entorn de l’occitan. De projectes, en fach, ont l’òc s’associa a d’autras disciplinas, en fasent passar la question de la lenga dins d’endreches ont a priori degun l’auria espontanèament vista. De projèctes ansin, n’i a mai d’un, dins las diversas acadèmias de l’espaci occitan, per parlar pas dau projècte “Molière l’occitan” portat per lo CREO de la Talvèra, en region parisenca, en ligason amb una reflexion mai generala sus l’intercompreneson entre lengas romanas. Poèm pas parlar de totes, ni dintrar dins lo menut de çò que chascun fai mas demandam a nòstres collègas de reagir a aquela cronica en dire çò que fan, d’un caire a l’autre de l’espaci d’òc.
 
D’una academia l’autra, quauques exemples, forra-borra:
 
 
Per lo primari


 
Dins lo Gers, i a aquest an la mesa a pòst d’una formacion a distància per los mèstres en occitan, dich “magistère”.
 
Avèm encara, dins lo canton de Marcilhac en Avairon, lo projècte “malhols e paissèls” que met en relacion d’escolans de CM e de tutors en lenga que son d’adultes locutors, tot aquò per telefòn, avans qu’un rescontre fisic s’organize en fin d’an. En sabent a quente ponch la question dau rapòrt entre los neo-locutors e los eiretiers se pausa (e fai debat dins lo meitan occitanista…), se mesura l’importància de l’experiéncia.
 
Se pot tanben parlar d’un trabalh dins un CM2 ont l’i a pas d’occitan, vès Pesenàs, a l’entorn dau conte, via lo kamishibai (se sabètz pas çò qu’es, entresenhatz-vos, vau la pena), o, dins Auda, d’un trabalh de sensibilizacion tre lo CE2.
 
A Niça, son los escolans d’una classa de segonda de licèu qu’escrivon un libre per los pichons de la mairala bilingua e que lo venon legir dins la classa…
 
 
E dins lo segondari?


 
Dins un licèu a Marselha, es una relacion amb un establiment de Niça que s’es bastia, a l’entorn dau teatre. Niça, ont se mena , dins un autre establiment, un trabalh d’escritura a l’entorn d’una tematica de conte. A Maruèjols en collègi, se tracha d’escriure sus la disparicion, a partir de textes d’autors occitans totalament contemporanèus (Maelle Dupon, Silvan Chabaud, Moussu T.) o d’autors non occitans, amb per finalitat la participacion au Total Festum de 2015. Se pot tanben parlar d’un trabalh d’escritura e de video menat a l’eschala de l’academia de Montpelhier a l’entorn dau tema dau projècte academic d’animacion pedagogica “espacis e escambis”.
 
 
Projèctes internacionals


 
Aquò pòt anar dinqu’a de presas de contacte au nivèu internacionau, amb un bessonatge entre un collègi de Marselha e un collègi en Piemont. O un escambi dins l’encastre europèu Erasmus + d’experiéncias pedagogicas, entre d’ensenhaires d’occitan dau Gers e d’ensenhaires dau gaelic d’Irlanda e d’Escòcia. Aquí l’occitan duerbe de pòrtas fòrça luenh dau “terraire” e dau folclòr ont d’unes que l’i a nos volrian embarrar.
 
D’exemples d’aquela mena, n’avèm tot-plen; e excusas als collègas que los mençonam pas aqui. Lor torn vendrè, promés. Tot aquò naturalament, e espero que lo legeire o compren, demanda un trabalh important, sus lo temps long, d’aqueu que se charja d’entrincar e de sègre un projècte d’aquela mena. Mas chascun pòt veire lo profiech que se ne’n pòt tirar per far surtir l’escolan de l’estatut de consomeire de corses que tant aurè eissubliat entre partit dau sistèma escolar, per lo far dintrar dins un autre mond, ont l’occitan, que se’n serè apoderat activament, serè vengut instrument de creacion e de dubertura, dins lo contacte amb d’autras disciplinas a premiera vista estrangieras a la lenga.
 
Aquí se forman pas solament de mond iniciats o sensibilizats a l’occitan, mas, se decidan d’anar en delà de l’experiéncia ponctuala que lor es proposaa, de mond que poirèn far d’actors de la cultura.
 
Aquí lo sistèma escolar semond pas solament un saber, mas pròpi un saber-faire, mobilizable fòra l’escòla.
 
Segur que totes los escolans vendrèn pas d’artistas o d’escriveires. Mas pron que n’i aia quauques uns, la lenga d’òc serè estaa l’esvelhaira. Quenta melhora recompensa per un ensenhaire que pren au seriós son trabalh?, L’i a chalgut mostrar als collègas, pas forçadament convençuts a la debuta, de tant son lords los prejutjats, qu’avia tota sa plaça dins una còla portaira d’un projècte pedagogic d’ample, brèu, a satirat[1] a de moments a saturat, mas a capitat. Quanta melhora novèla per l’avenir de nòstra lenga?




Felip Martel
 
 


[1] en provençau, a trabalhat e sufèrt coma una bèstia

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Assemat Triel sur Seine
4.

"Lo Molière l'Occitan" qu'avèm creat al CREO de la Talvera es un otís - escrit en occitan - per menar a la lenga dins la "clandestinitat", per menar a l’occitan per la pòrta estrecha de l’iniciacion. Anatz comprene.


Lo sénher Peillon, Ministre, nos diguèt - a nautres los talveròls -, dins un argumentari mai que long, que li aviá un fum de possibilitats per aprene la lenga occitana e que - soncament - (primièra restriccion) los ensenhaires d’espanhòl, d’italian e de latin podián ne far un apròchi.

Nos diguèt, atanben, que l’ensemble de totas aquelas possibilitats devián dintrar dins un trajècte d’obstacle (segonda restriccion), es a dire dins un projècte pedagogic enclús dins un projècte d’establiment validat per las autoritats academicas.

Fin finala, precisèt (tresena restriccion) qu’èra necite de prene en compte la dimension financièra de l’afar e considerar qu’èrem pas prioritaris estent que demoravem pas dins l’airal istoric de la lenga. Voliá, benlèu, dire que lo nòstre pecat èra de demorar fòra l’Occitania ? Teniam aquí la rason de la barradura d'un ensenhament especific a l'occitan dins lo segond gra en region parisenca (ensenhament que s’i debanava dempuèi mai de 60 ans !).

Nos demorava la dralha de l' iniciacion e avèm creat un otís, es a dire lo libre - escrit en occitan - : "Molière l'Occitan".

L'objectiu del libre es de butar d'ensenhaires a causir de tèxtes d'escrivans onte lo francés e l'occitan se mesclan (coma dins la pèça de Molière) - qu'aquò ten de la totala libertat de l'ensenhaire - per far dintrar tot naturalament dins l'ensenhament una mena d'iniciacion a l'occitan e a l'intercompreneson entre lengas romanicas.

Ara per ara, al CREO de la Talvera nos emplegam a far passar lo messatge en çò nòstre coma al país estent que l'occitan es una lenga d'ara e de pertot.

  • 5
  • 0
Cédric Rousseu Tolosa
3.

Benlèu ço que nos manca es una classa miegjana... mentre los que penson que capitarem pas a res abanç l'independencia e los (pron nombroses malastrosament) que van considerar qu'un pòste de mai es una maravilha maravilhosa, un miracle miraculos, que la lenga es salvada e que podon tornar al penequet....
A la risca de me faire d'enemics (ai la costuma), diriai quitament que m'agradaria de veire ço que balharia l'independencia, es que lo monde que l'aurian serian pas plan embestiats, es que "L'Estat Occitan" seria un "Estat Frances en patois" o es que (sabem pas jamai) capitariam d'aver una nacion sense Estat, basada sus l'egalitat, la pluralitat e l'autogestion, sense repression ni fòrças de repression....

Aquò dit òsca al monde de l'ensenhament (que pensi que se las termieras bolegan, es tant degut al public qu'al privat) de se pegar a d'aquel trabalh (que personalament, m'i pegariai pas, ja per de que es pas mon especialitat e qu'a mai, soi mielh a ma plaça d'un costat de militar per obtener certas causas e sostener ço que los autres fan... e de l'autre me poder permetre de diser a los que s'i pegan "encara de rota, n'avem encara e aprep encara mai... mas es nòstra rota aquesta...e nos plai"....

  • 7
  • 3
Gerard Joan Barceló Pèiralata
2.

Òc, l'intelligéncia e l'engenh son un bèl mejan de resistir e de plan capitar. Un brave mercé a Felip Martèl e a aqueles coratjoses ensenhaires!

  • 10
  • 2
Bona umor de bon matin
1.

Òsca a totes los professors que capitan de menar aqueles projèctes malgrat las dificultats.
Un article que fa de ben de lo legir!

  • 12
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article