Franchament l’i aguet un moment, dins los meses en reire, que la FELCO se demandavam se valia la pena de tornar amondaut. Pas solament après lo gag de la fin d’aost ont lo ministre avia chambiat au bèu (enfin bèu…) moment que deviam rescontrar quauqu’un de son estaff –aquò fai puèi totjorn rire.
 
Mas perdequé aviam lo sentiment que l’i avia quauqu’un, carriera de Grenelle, qu’avia decidat de nos enmaliciar. Lo còp de la respòsta automatica sus los pròfs qu’èran tròp nombroses, detz ans de temps, emai quand un explica amb de chifras qu’es lo contrari que se passa suu terren, aquò fenís que fatiga.
 
Mas s’es pas segur que de montar a Paris veire lo Ministèri aduse quauque ren, çò de segur que l’i a es que de l’i anar pas adutz pas ren, levat la satisfaccion d’aver mostrat qu’un se trufava de Paris: fai-te gras amb aquò….
 
Alora vaquí, prengueram rendetz-vos au Ministre, agueram respòsta, amb un nom que conoissiam pas, e doncas monteram.
 
Arribats que foseram, charjats coma sempre dau dorsier alestit amb l’ajua dels CREOs nòstres, acompanhats de Martina Ralú, nòstra compliça ordinària de l’associacion de parents d’escolans dau bilingue public (Òc-bi), e de dos deputats (P. Molac e Coleta Capdevielle, un Breton e una Basca), vegueram doncas lo sénher Noblecourt.
 
Aviam aduch la tiera – totjorn trop lonja… – de nòstras demandas e rancuras:
   
Brèu, tantos subjectes que los qu’an la paciéncia de segre nòstra activitat conoisson per cuer, d’abòrd qu’o tornam repetar despuèi aüra d’annaas, de còps amb l’impression d’estre auvits (sens totun qu’aquò sieie segut de consequéncias), de còps per contra amb l’impression de parlar a una paret o a una comòda Lois XV.
 
Aviam apondut de questions liaas a l’actualitat:
 
coma vai que la naveta entre Assemblaa e Senat sus la proposicion de lèi constitucionala tochant la ratificacion de la Charta se sieie rota, de tota evidéncia sus un iceberg en quauqu’endrech, après de s’estre trasformaa en galèra.
 
E de qué vai surtir, per las lengas de França, de la famosa refòrma de las collectivitats territorialas.
 
Nòstre interlocutor se presentet d’intraa coma un conselhier politic, doncas pas un simple burocrata classaire de dorsiers, verticalament o non, signe, nos diset, dau fach que per la ministra la question a son importància, entre totas las autras, grevas que grevas.
 
Per un còp, agueram pas drech au numero suu tèma, “descuerbo aquesta problematica qu’es fòrça interessanta”. L’òme sembla qu’avia estudiat lo dorsier en amont, e consultat.
 
Nos chalguet corregir l’impression que d’unes de sos interlocutors li avian visiblament donat, a saber que lo problèma èra que quand se donava de means a l’occitan, las resultas en termes d’efectius d’escolans seguian pas (vièlha sansonha: quand un demanda mai de means, lo ministèri respond que chau far sensa, la crisi, comprenètz…): la demanda sociala exista, coma o pròva lo nombre d’escòlas que se viran vèrs las associacions localas per aguer d’occitan dins lo temps liure eissit de la darriera refòrma dels ritmes escolars. Signe encoratjant, mas ramentam qu’aquò deu pas dispensar l’Educacion Nacionala de juar son ròtle, en assegurant la preséncia de la lenga dins lo temps escolar, e pas a la periferia.
 
Estonarem degun, a l’agrat de n’indispausar quauques uns, en ramentant nòstra posicion constanta: s’es normau que l’Estat collabòre, sus aquesta question de l’occitan, amb las collectivitats territorialas o amb las associacions chau puèi pas que li serve d’escapa per se desengatjar.
 
Sus la question de l’inegalitat entre territòris, nòstre interlocutor es consent amb nautres.
 
Coma sus de ponches tecnics de pòstes d’IPR vertadiers IPR, la plaça de l’occitan en licèu, e convencions chifraas entre Estat e regions, la necessitat d’engimbrar un ceucle vertuόs, entre autres amb una vertadiera politica coerenta de pòles de la mairala au bac…).
 
Nos diset franchament que sus d’unes ponches, la refòrma territoriala per exemple e sas implicacions per nautres, avia pas de respòsta (mas quau n’a, entre nautres, d’aquesta passa?).
 
Brèu, nos donet l’impression que de causas èran per chamin, naturalament sens poer s’engatjar sus un calendier, senon per dire que’i auria benlèu d’anóncias au premier semestre 2015.
 
Vai ben, creèm las causas quand las veèm, coma lo paure Tomàs, nòstre sant padron. E siam pas per clamar aicí ni nòstre esper desmesurat, ni nòstre scepticisme automatic. Veirem ben.
 
Nos prometet qu’istariam en contacte. Se s’acapita que tot comptat-rebatut de contacte n’i a pas tant, ben, tornarem sonar, vaquí.
 
E tornarem montar un jorn o l’autre, coma qu’ane, car chau pas laissar las causas durmir.
 
Montarem amb d’elejuts, segur, car, a lor plaça, e pron que sieien ben cadrats, nos sembla qu’ajuan a nos far préner au seriόs.
 
Luenh dels uèlhs, luenh dau cuer, sustot amb de mond que siam pas segurs que lor cuer sieie tan dubèrt qu’aquò.
 
Veirem ben, e esperam de poer dire, per un còp, qu’aquò valia per-da-bon la pena de lai anar.    
 
 
 
 
Felip Martel