Abans la classa bilingua, de qu’es estat ton cursus? ta formacion? tas implicacions culturalas e militantas?
 
Mi dion Jeremia Marçais e ai 31 ans. Ai començat lo militantisme “occitan” (sensa n’en saupre lo nom) au licèu dont ai deugut batalhar per poder basta segre lu cors. Es alhà qu’ai rescontrat Patrice Arnaudo, lo mieu professor, un dei promiers que m’a parlat d’una cultura occitana viéua qu’existia fòra de maion e de Nissa e que m’a sobretot brancat sus de la professionalizacion.
 
Ai començat en aqueu periòdo la mieu implicacion en lo mitan associatieu: teatre nissart de Francis Gag, pilo, morra (de juècs mediteraneans)...
 
Estent que volii venir professor d’occitan, siáu anat à la fac per estudiar l’istòria pi l’occitan. Siáu estat pron deçauput d’aquèu despartament e èri à cercar de mestièrs en lo patrimòni, l’arqueologia quora lo concors de magistre bilinga s’es dubert. L’ai alora presentat e reussit.
 
Lo percors dòu combatant èra pas finit, minga formacion èra prevista e en l’annada d’estagi foguèt dificil de faire valer lu mieus drechs de professor d’òc. Un còp titularizat, ai travalhat quatre ans coma descarga de diretor o de formator e ensenhavi lo nissart en lo cors de lenga viventa. Ai alora rescontrat de parents interessats per lo bilinguisme e lo projècte de cursus bilinga a Nissa es naissut.
 
Siáu ahura magistre bilinga d’una classa de GS/CP/CE de 26 escolans, à l’escòla dei Portegalièrs à San Ròc, un quartièr populari qu’a pas perdut, cresi, la sieu ànima nissarda.
 
Per cen qu’es dei estudis ai chausit l’ensenhament à distància à la facultat Paul-Valéry de Montpelhièr per provar d’acabar lo mieu master de leteratura occitana.

La FELCO, l’APLR, son associacion per l’acadèmia de Niça, de qu’es aquò per tu?
 
Sensa la FELCO, l’APLR non porria esistar. Quora avèm repilhat l’associacion emb’un triumvirat de joves professors (Olivier Pasquetti, Emmanuel Gioan e ieu), la promièra causa qu’avèm facha, èra d’anar à l’AG de la FELCO. D’un per si fa conóisser e d’autre per emparar la tècnica, lo diàlogo emb’ai institucions de l’Educacion nacionala...
 
La FELCO es finda lo nòstre biais de tocar lo ministeri per li questions nacionali coma li programmas, li refòrmas o encara la dubertura d’un agregacion d’occitan.
 
Per cen qu’es de la classa bilinga, Marie-Jeanne Verny es estada lo mieu promièr sosten e sobretot lo sosten lo mai reactieu (Cen qu’aribèm pas tojorn a estre à l’APLR)!

Quines rapòrts amb los sindicats d’ensenhaires?
 
Malurosament, ai pas de bòi rapòrts embé lu sindicats. Quora si tratava de durbir la promièra classa bilinga, lu sindicats m’avián dich qu’èron còntra estent qu’aquèla dubertura èra pas prioritària en una periòda de barradura generala de classas.
 
Urosament, lu ligams son un pauc mai fòrts en lo segondari dont l’APLR pòu travalhar de cotria embé lu sindicats.

Cossí se metèt en plaça la dubertura del cursus?
 
La dubertura de la classa bilinga foguèt pròpi un’òbra colectiéua. De parents d’escolans que m’avián vist à la television parlar dòu bilinguisme èran venguts mi presentar lo sieu interès per un tau cursus.
 
An alora montat una associacion (Oc-bi Countea) qu’alestissèt un dorsièr mai que solide que presentèran à la meria. Un còu lo cònso seduch, la meria estudièt seriosament la question e lo collectieu Professor / Parents d’escolans / Meria posquèt rescontrar rector e inspector d’academìa emb’un projèct serios.
 
Una campanha de reclama finançada da la vila de Nissa siguèt alora placardada en tota la vila e la promièra classa durbèt au mes de septembre. Avèm travalhat doi ans emb’una soleta classa pi avèm poscut durbir una segonda que ma sòrre pilhèt doi ans fa.
 
 
Cossí se passa quand siás LO regent de LA classa bilingua?
 
Siáu sempre lo professor de la classa, siau ieu que fau lu cors en nissart e en francés. Quora ensenhavi en mairala, avii una mariòta au tablèu que permitia ai escolans de visualizar lu moments en òc e lu moments en francés. Ahura qu’ai lu mai grans, pòdi passar d’una lenga à una autra d’un biais mai aisat. La mieu setmana es organizada embé de moments en occitan e d’autres en francés.
 
 
Ton organizacion pedagogica
 
Lo mieu travalh en lenga que sigue en francés, en nissart o en inglés (que comença en GS) s’articula sempre à l’entorn de la leteratura de joinessa.
 
Per cen qu’es de l’occitan e per l’aprentissage de la lectura e de l’escriptura, siáu a mi crear una metòda bastida sus d’albums en nissart coma “colleccion confeti” e sobretot lo travalh de Mònica Lombardo, sus la rica coleccion dòu Cap’Oc (centre d’animacion pedagògico en òc de l’academia de Bordèu)...
 
 
Exemple d’iniciativas pedagogicas e culturalas?
 
Despì la dubertura de la classa, convidi cad’an toi lu occitanofònes que vòlon à participar à un projècte de leteratura de joinessa dont chausisson un libre que venon lièger ai escolans. Permete au mitan nissart (professors, actors, artistas, liceans, estudiants, toi lu nissardofònes en general) de conóisser la classa, de li donar una plaça en la vida dau nissart ancuèi. D’un autre costat, la venguda d’aquelu lectors mòstra ai mieu escolans que lo nissart vieu fòra de la classa.
 
 
Quin recuol amb las annadas?
 
Malurosament, ren de novèu, lo militantisme pilha sempre autant de temps que lo pedagògico e devèm totjorn estre sus dei nòstri gardas per non perdre lu nòstres aquists.
 
Ai mai d’experiéncia, ai emparat embé lou temps à parlar ai elegits coma ai responsables de l’acadèmia ma ahura qu’ai doi pichoi a maion, la racionalizacion dòu temps tra travalh, maion, associacion es de mai en mai importanta. Auguri de mai en mai l’arrivada de joves professors qu’auràn de temps de consacrar au desvolopament de l’ensenhament.
 
Cresi pas qu’un magistre monoligue o un professor de francés o de matemàticas, accepteria de travalhar tant, en defòra de la sieu classa.
 
 
Quina evolucion de ton experiéncia d’ensenhaire?
 
Estent que siau ieu qu’ai creat cada an lo nòu nivèu de classa, ai pas encara augut lo temps de mi pausar un pauc, de tornar emplegar de sequéncias qu’avii ja bastidi siáu doncas sempre en la descuberta e la creacion. Normalament, l’an que ven deurii gardar lu GS/CP e doncas deurii aver lo temps de mi perfeccionar en aqueu nivèu.

amb lo defòraamb los regents non occitanofòns?
 
Ancuèi lo cursus bilingue es pròpi integrat en la vida de l’escòla perqué despì lo principi es tojorn estat dubert sus de collaboracion: projèctes artisticos embé la mairala monolinga, travalh sus la cooperacion e l’autonomia embé la mairala bilinga, còro plurilingue embé lu autres CP de l’escòla, escambi emb’ai CM (monolinga) en leteratura... e finda emb’ai liceans dau canton qu’an escrich e illustrat emb’ai sieu professors d’art e de nissart (Emmanuel Gioan, president de l’APLR) de libres que son venguts lièger ai escolans dau cursus bilinga (Dont es passada la armota, La setmana de Celesta...). Aquelu libres son estat editats da l’associacion en partenariat emb’un ancian licean de nissart e regalat en toi lu escolans pi venduts au profit de l’associacion.
 
amb los regents bilingues de las autras vilas, de las autras acadèmias
 
Estent que siáu jamai estat format au bilinguisme (lo director de l’IUFM de Nissa m’avia dich: “Parlatz francès, parlatz nissart, avètz pas besonh de formacion.”), siáu totjorn estat en contact embé de magistres bilingas: Cuers, Aiacciu, Rocahòrt d’Agen, Bretanha, Carcassona, Tolosa... cen que m’a permés de visitar de classas e de mi faire una idea mai precisa de la mesa en plaça d’un cursus bilinga.
 
Fòra dei magistres, Oc-Bi Aquitània embé Clamenç Flourous, m’avia ajudat per lo costat mai tècnico de la creacion dau cursus e ajudat a rescontrar de professors.
 
amb los parents d’escolans?
 
Lu parents dei doi classas bilingui son, de luènh, lu parents d’escolans lu mai implicats de l’escòla. Pòdi cuntar sus d’èlu per organizar d’eveniments per far de reclama per la classa, per anar veire lu elegits, per collectar d’argent per ajudar lo cursus (darnièrament avèm poscut si crompar d’atalhèrs de pedagogia Montessori) o tot simplament per accompanhar la classa ai sortidas escolari.
 
amb las autras associacions de cultura niçarda?
 
Quora lo projècte nasquèt, un collectieu d’associacions (Federacion dei associacions, Nissart Per tougiou, Aplr, IEO 06...) avia portat una peticion qu’avia permés d’alestir lo terren e de far conóisser lo dispositieu au pùblico tant coma ai elegits. Ancuèi, l’associacion dei professors travalha sempre emb’aqueli associacions sus de projèctes coma li eleccions, lo mercat leterari de Calèna, la dictada occitana...
 
quinas perspectivas?
 
La tersa classa durberà en sèptembre dau 2017 e li aculhirem doncas un terso collèga en lo cursus. Un còu lo nòstre cursus acabat, la tòca serà de pensar à la transicion emb’au collègi dont un ensenhament de nissart es ja dispensat ma dont caurà crear, per la continuitat pedagògica de DNL (disciplines non-linguistiques) en nissart.