Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

A l’Assemblada Generau de l’IBG, l’Institut Bearnés e Gascon

Joan-Nadau Commeres

Joan-Nadau Commeres

Jornalista entà Ràdio País. Que tribalha suu prumèr sitcòm tot en lenga nosta: Òc-veituratge dab Òc Tèle.

Mai d’informacions
Lo 29 d’abriu passat que’s debanè donc l’Assemblada Generau de l’IBG, l’Institut Bearnés e Gascon.
 
En tant que professionau d’un mèdia en lenga regionau, qu’i anèi, solide. E quiò, d’autes abans jo e hasón çò qui calèva entà espandir l’occitan en crear emplecs, en profesionnalizar la cordèra, alavetz  aquestes, ne’us volerí pas decéber en causir sonque los subjèctes de qui cau. Ne corresponeré pas a un tribalh seriós...
 
Qu’i anèi, donc, a l’AG de l’IBG. Au començar totun, ne’m gausavi pas asséder. Pr’amor de la reputacion de l’associacion en efèit, que’m sentivi drin com un insosmetut a ua amassada deu FN.  Que m’i escadói totun a anar endavant deus prejutjats e trobar ua plaçòta. Qu’ajusti qu’a despart deu son penent lingüistica, la politica n’estó pas jamèi evocada.
 
En tot préner nòtas, que m’i avisèi ça que la, que los vesins ne’m vedossin pas escríver en grafia classica.
 
La màger part deu monde presents (un sheishantenat) qu’èran retirats, exactament com a las seradas a l’Ostau Biarnés. E quiò, la transmission qu’ei un tribalh deus peluts entà tots.
 
Que parlèn politica linguïstica donc, finança, projèctes e grafia... Dab tot çò qui va dab: Quauquas referéncias au’camp d’en fàcia, quauquas picas, qu’ei de bona guèrra, qu’ac hèn tanben de l’auta part.
 
Lo bilanç 2016 lavetz, qu’ei bon: Prumèr de tot, un sostien financèr mei hòrt deu departament deus Pirenèus Atlantics, çò qui permetó a l’associacion de clavar l’excercici en positiu. Lo parat aquiu de’s brembar deu rambalh gessit de l’attribucion de las subvencions 2016. D’uns que parlèn de panatòri, d’autes de simpla redistribucion. Quauquas miaças, quauquas insultas tanben que shisclèn, pr’amor çò de balhat a l’un qu’èra tirat a l’aute, e cadun de’s pensar lo mei legitime tà gahar la moneda. Que’s pareish qu’ei occitan, lo paratge, mes per aquestes torns, qu’enteni a parlar de barratge tanben, lavetz, benlèu que’m perdi las aucas...
 
Costat positiu, quauquas pareishudas literàrias navèras (Lo quite CIRDÒC que n’auré comandats), un disc tanben, animacions e alianças divèrsas. Un navèth site internet, e enfin l’avançada deu gran projècte de diccionari Francés-Bearnés-Gascon, qui poderé paréisher d’ací 5 ans. Qu’espèran tanben que lo ‘Palai’ e cadi en lo domèni public tà n’assegurar ua reedicion.
 
Costat negatiu, adara, l’estanc a trac de la collaboracion dab Pyreneés Presse. En efèit, l’IBG que difusè tota setmana un article (en grafia bearnesa), aperada ‘Pays en béarnais’ dens lo jornau La République Des Pyrénées. Shens nat explic, lo grop Pyrénées Presse que’n decidí la supression. Quauques negociacions, o en tot cas discutidas, que serén totun en camin.
 
Arrés ne se’n esmavè d’alhors, deu costat deus qui defenen la lenga nosta a trucs e patacs en Biarn. A còps, òm poderé créder que n’i a mei d’ua! Dab l’exemple recent de Sud-Ràdio qui muda a París, e adara la premsa locau qui deisha ua publicacion setmanèra en lenga regionau, que’s deberén mens·hidar totun, los qui l’an enqüèra la lor paja a La République Des Pyrénées, e los autes tanben d’alhors! Que n’i a tròp qui an l’indignacion selectiva.
 
Costat negatiu tostemps, arron mei d’un an d’espèra, l’IBG qu’estó arrebecut en noveme passat a la Region Navèra Aquitània. Mes com s’ac pensavan, nat espèr ni projèctes ne gessín de l’encontre dab Charline Claveau Abbadie. Ne’n saberam pas mei, tant la causa e semblava evidenta entà tots.
 
Enfin, tanplan com los autes, que se’n veden tà transméter la cultura aus joens, e balhà’us enveja de préner la seguida.
 
Finaument, los trebucs que’s semblan, las avançadas tanben. Dab l’arrogància d’un costat, la paranòia de l’aute (dens lo sens qui v’agrada). Com ac enteni de tota part: “E totun, que volem la medisha causa!”. Quiò, qu’ei vertat, e au repaish qui seguí l’amassada, las medishas cançons, las medishas musicas, e las medishas devisadas sus l’occitan e lo biarnés. Dinc a quan, aquò n’ac sabem pas. Mes har l’esfòrç d’anar cap a l’auta, d’escambiar, quan los avís e seràn opausats, que’m sembla, sustot per aquestes torns, lo camin de seguir. E qu’i tornarèi.

 
 
 


abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

ltrobat
5.

Çò que m'aveja dens aqueste article qu'ei lo relativisme qu'exprimeish.
Per exemple quan legem:
"Quauquas referéncias au’camp d’en fàcia, quauquas picas, qu’ei de bona guèrra, qu’ac hèn tanben de l’auta part."
Mes, totun, ne podem pas har un parallèle enter l'atituda deus uns e deus autes.
Ne m'aveja pas que i aja gens que pensen o que disen que lo biarnés n'ei pas la medisha lenga que l'occitan. Ne m'aveja pas que i aja gens que s'estimen mei d'escríver en grafia francofonetica. 
Mes çò de non pas suportar, qu'ei lo mensonge e la difamacion. Ne suporti pas mei d'enténer a díser que los mainats de calandretas o de classas bilinguas de Biarn qu'aprenen ua lenga de faralabica hargada peus tolosencs (o a còps que los regents ensenhan lo lengadocian aus mainats de calandreta). Ne suporti pas de léger que la grafia classica deu biarnés qu'ei ua creacion lengadociana shens nat arradit locau. Tot aquò que son los esquèmes de la propaganda de l'IBG.
Aquèra fòrma de manipulacion de l'opinion n'a pas gran causa a véder dab las conerias qu'uns occitanistes e pòden díser sus l'IBG...

  • 6
  • 0
Baby Istanbul
4.

#1 Diriái que ambe l'IBG dels retirats d'un costat e l'occitanisme dels nècis de l'autre, sèm pas dins la mèrda. Paures de nos.

  • 2
  • 0
Baby Istanbul
3.

Macarèl, existisson encara aqueles vièlhs reaccionaris !
Bon, la lei de la natura reglarà lo problèma dins las annadas que venon.

  • 3
  • 1
Renaud
2.

Qu'es lo jornalisme. Que diven parlar de tot e qu'at tròbi hòrt plan. Digun ne'vs fòrça pas a estar ad ua dab çò que disen. Jo, ne'n sui pas mes que sui contènt un media occitan que hèci un chic reclam de tot aquò.

  • 9
  • 5
Casa Mars
1.

On ei l'interés ? L'IBG qu'ei ua fòrça reaccionària incredibla, ne s'ameritan pas un article, pas ua linha.
Shens eths, lo país qu'anirà miélher.

  • 26
  • 17

Escriu un comentari sus aqueste article