Opinion
Lo rugbi, art nacionau occitan
Los ahuecats de «l’espòrt-rei» qu’ac vos diseràn tots: n’es pas un espòrt, es un art vertadièr, quitament un de las Arts Màgers. Francament, coneishètz, vosautes, un espòrt on se pòt véser abans un encontre internacionau deu mei haut nivèu (quitament ua finau de Copa deu Monde) ua troperada de tipes apelhats sancerament de néguer qui practican ua dança tradicionau vengudas de las tenèbras deu temps devath l’espiar perpicós deus adversaris e lo jubilatori deus espectators? Ne coneishètz, vosautes, un espòrt on la duas parts d’Irlanda, la catolica e la protestanta, be son aliadas devath lo medish camisòt e los apassionats a l’entorn deu medish veire de bièra? E on se soan dus imnes per l’Australia e pas nat per l’Anglatèrra quan joga a Dublin? E tanben on duas còlas de vilas vesinas de 80 km ne hèn 700 per anar jogar ua partida? Aquò que s’apèra lo miracle deu rugbi.
Espiatz dab atencion aqueths dus espòrts vasuts quasi au medish temps ed estrictament au medish lòc (au bèth miei deu sègle dètz-e-ueit hens las escòlas de la mossuralha anglesa): lo fotbòl e lo rugbi. L'un que s'es espandit de pertot suu planeta, ne’s troba pas nat país, pas nada region, pas nat parçan on ne s’i joga pas. Es vengut un fenomèn planetari, la Copa deu Monde qu’es lo dusau eveniment esportiu mondiau après los Jòcs Olimpics. Los budgets qu’i circulan an despassat desempuish bèra pausa las imaginacions. La violéncia deus estadis que pòt petar a tot moment e que demanda fòrças de seguretat de las bèras. L’ahar tragic deu Hayzel qu’es enqüèra present hens mantun esperit.
Lo dusau n'a pas tocat sonque uns endrets plan precís e delimitats, com se ua hada aus uelhs clucats avèva getats arrais d’aur de la soa bagueta magica sus ua mapa qui aurén tocat a l’escadut uns país astrucs, los deus Còrs Valents. Perqué? Perqué la Romania e non pas l'Ongria o la Bulgaria vesinas? Perqué la Georgia e non pas l’Armenia? Perqué l’Argentina e non pas lo Chile? Perqué Tolosa en non pas Marselha? Mistèri. Lo rugbi estoc longtemps un bastion impreneder de l’amatorisme (çò qui causèc la crisi deu XIII) e las somas en jòc n’aténhen pas las deu fotbòl pr’amor d’aqueth aspècte locau e regionau. Mentre las granas manifestacions, lo chepic màger de la polícia n’es pas que lo monde se poscossen patacar, mès qu’un capdèth nud com un parvolet venga passejar sus la pelosa (problèma non pas enqüèra resolvut, véser Escòcia-França de 26 de heurèr d’ongan!)
Se suberpausatz la mapa deus clubs qui eston un còp au mensh campion de França dab la d’Occitània, veseratz com las duas se complètan perfeitament, dab l’excepcion de París qui es, per un còp, la colonia d’Occitània! E seré lo ligam istoric qui junta la Gasconha dab l’Anglatèrra? Ua rèsta de la sola de l’Edat Mejan? Vai-te’n saber, Carles, ne podèm batalar tota la nueit, aquò rai, tant que prenèm tostemps autan de plaser en espiar ua mesclanha de las bonas o en tornar «hèr l’encontre» mentre la tresau mieitemps*.
*: Ne coneishètz, vosautes, un espòrt on i a tres mieitemps?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
As plan rason que lo rugbi en Anglatèrra es un espòrt de gentlemen, mès en çò nòste èra a la debuta un espòrt d'estudiants (Parisencs, Bordalés) e après es vengut una distraccion de paisans. Baiona a la "dobla nacionalitat" en tot cas la dobla cultura, los panèus dins la vila son en tres lengas FRA-OCC-EUS.
Pels accents : ò = Alt + 0242, ó = Alt + 0243, í = Alt + 0237. #3
#2 Bota ! Metre Baiona dins lei clubs occitans, te fau pas dire aquo ais afogats d'aquel equip !
Se que non, a raport de l'espandiment contrari dau rugbi e dau fotbol, aviau liegit d'autrei rasons mens romanticas, coma lo fach que lo rugbi es un esport de nauta classa sociala e lo fotbol un esport de proletari. L'a que de veire leis equips de rugbi e de fotbol en Africa dau sud, Argentina, Austràlia, etc...(ps : clavier sens accent, sorry !)
Ua mapa, ne sabi pas, mès ua tièra, ei aisit.
Purmèra division :
França : París (1)
Arpitània : Lion, Vièna, Grenoblo, (3)
Catalonha : Perpinhan (1)
Bascoat : Biàrritz (1)
Occitània : Bordèu, Tolosa, Baiona, Tarba, Pau, Quilhan, Lesinhan, Pau, Agen, Tolon, Narbona, Lorda, Castras, Caramauç, Besièrs, Lo Mont, Montauban, Beglas, la Volta, Clarmont d'Auvèrnhe (21)
Dusau division :
França : París, Fleury, Tours, Lons-le-Saunier (4)
Bretanha : Naoned (1)
Bascoat : Sent Joan de Lutz (1)
Catalonha : Ceret (1)
Arpitània : Vièna, Roanna, Velafranche, Lion, Bôrg, Grenoblo, Chambèri, Bourgoin, Rumilly (9)
Occitània : Clarmont d'Auvèrnhe, Bòrt, Liborna, Niça, Peitieus, la Sala, Valença d'Agen, Aush, Tarba, Graulhet, Aira, Caurs, Briva, Brageirac, Sent Junian, Fijac, Lengon, Quilhan, los Sarrasins, Rodès, Caramauç, Carcassona, Vic, Condom, Monteleimar, Hagetmau, Sallas, Blanhac, Masamet, Vichèi, Peirahorada, Conhac, Pesenàs, Montauban, Lo Mont, Montpelhièr, Tolon (37)
Bon, vaquí, benlèu que'm soi enganat en quauque lòc, pmès ei clar totun.
Mercés plan, JML.
Se qualqu'un la facha, seriá possible de la veser aquèsta mapa dels clubs que foguèron un còp campion de França e que se complèta amb la d’Occitània ? mercé plan per tot
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari