Opinion
Exprimir una repeticion
Per exprimir una repeticion, nòstra lenga a mai d’un recors. Ne presentam qualques unes aicí.
Tornar coma vèrb conjugat
Lo biais qu’es sovent percebut coma lo pus tipic de l’occitan es d’utilizar lo vèrb TORNAR qu’es sol conjugat, seguit d’un vèrb non conjugat a l’infinitiu. Per exemple:
Plus que perfach de l’indicatiu: AVIÁI TORNAT parlar, AVIÁS TORNAT dire...
Futur anterior de l’indicatiu: AURAI TORNAT parlar, AURÀS TORNAT dire...
Present del condicional: TORNARIÁI parlar, TORNARIÁS dire...
Passat del condicional: AURIÁI TORNAT parlar, AURIÁS TORNAT dire...
Present del subjontiu: (que) TORNE parlar, (que) TORNES dire...
Imperfach del subjontiu: (que) TORNÈSSE parlar, (que) TORNÈSSES dire...
Gerondiu e avatars del gerontiu: EN TORNANT parlar, EN TORNANT dire (o EN TORNAR parlar, EN TORNAR dire...) (o EN TOT TORNAR parlar, EN TOT TORNAR dire...)
Tornar coma advèrbi invariable
Un autre usatge es d’utilizar TORNAR non pas coma vèrb conjugat, mas coma advèrbi invariable. En aquel cas, cal conjugar lo vèrb acompanhant mentre que l’advèrbi tornar bolega pas. Per exemple:
Present de l’indicatiu: parli TORNAR, dises TORNAR...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi TORNAR, disiás TORNAR...
Futur de l’indicatiu: parlarai TORNAR, diràs TORNAR...
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: TORNAR parli...
D’autres advèrbis
De fach i a pro d’autres advèrbis que permeton d’exprimir la repeticion, al costat d’un vèrb conjugat. Per exemple:
(c) DE NÒU (en gascon DE NAU, en lemosin DE NUÒU).
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: DE NÒU parli...
(d) UN AUTRE CÒP (en gascon UN AUTE CÒP).
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: UN AUTRE CÒP parli...
(e) ARRON, tipic de l’usatge gascon. Aqueste advèrbi pòt exprimir d’autres senses que la repeticion, segon lo contèxt.
Lo prefixe re-
Tanben es possible d’utilizar lo prefixe RE- (en gascon RE- o ARRE-) empegat a un vèrb conjugat. Fòrça aprenents creson que seriá un francisme. En realitat es de bon occitan.
Quand s’empega a un vèrb que comença per una vocala, lo prefixe pren la forma RE- o R-, segon los vèrbs:
Tornar coma vèrb conjugat
Lo biais qu’es sovent percebut coma lo pus tipic de l’occitan es d’utilizar lo vèrb TORNAR qu’es sol conjugat, seguit d’un vèrb non conjugat a l’infinitiu. Per exemple:
Present de l’indicatiu: TORNI parlar, TORNAS dire...
Imperfach de l’indicatiu: TORNAVI parlar, TORNAVAS dire...
Preterit de l’indicatiu: TORNÈRI parlar, TORNÈRES dire...
Futur de l’indicatiu: TORNARAI parlar, TORNARÀS dire...
Passat compausat de l’indicatiu: AI TORNAT parlar, AS TORNAT dire...
Imperfach de l’indicatiu: TORNAVI parlar, TORNAVAS dire...
Preterit de l’indicatiu: TORNÈRI parlar, TORNÈRES dire...
Futur de l’indicatiu: TORNARAI parlar, TORNARÀS dire...
Passat compausat de l’indicatiu: AI TORNAT parlar, AS TORNAT dire...
(Avís! Evitatz l’error frequenta dels aprenents que conjugan lo segond vèrb mentre que lo cal daissar normalament a l’infinitiu. Digatz pas: AI TORNAT parlat*, AS TORNAT dich*...).
Plus que perfach de l’indicatiu: AVIÁI TORNAT parlar, AVIÁS TORNAT dire...
Futur anterior de l’indicatiu: AURAI TORNAT parlar, AURÀS TORNAT dire...
Present del condicional: TORNARIÁI parlar, TORNARIÁS dire...
Passat del condicional: AURIÁI TORNAT parlar, AURIÁS TORNAT dire...
Present del subjontiu: (que) TORNE parlar, (que) TORNES dire...
Imperfach del subjontiu: (que) TORNÈSSE parlar, (que) TORNÈSSES dire...
Gerondiu e avatars del gerontiu: EN TORNANT parlar, EN TORNANT dire (o EN TORNAR parlar, EN TORNAR dire...) (o EN TOT TORNAR parlar, EN TOT TORNAR dire...)
Tornar coma advèrbi invariable
Un autre usatge es d’utilizar TORNAR non pas coma vèrb conjugat, mas coma advèrbi invariable. En aquel cas, cal conjugar lo vèrb acompanhant mentre que l’advèrbi tornar bolega pas. Per exemple:
Present de l’indicatiu: parli TORNAR, dises TORNAR...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi TORNAR, disiás TORNAR...
Futur de l’indicatiu: parlarai TORNAR, diràs TORNAR...
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: TORNAR parli...
D’autres advèrbis
De fach i a pro d’autres advèrbis que permeton d’exprimir la repeticion, al costat d’un vèrb conjugat. Per exemple:
(a)TORNARMAI (eventualament escrich TORNAR-MAI), que sembla pas utilizat en gascon ça que la (una forma gascona seriá teoricament tornarmei° mas sembla pas atestada).
Present de l’indicatiu: parli TORNARMAI, dises TORNARMAI...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi TORNARMAI, disiás TORNARMAI...
Futur de l’indicatiu: parlarai TORNARMAI, diràs TORNARMAI...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi TORNARMAI, disiás TORNARMAI...
Futur de l’indicatiu: parlarai TORNARMAI, diràs TORNARMAI...
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: TORNARMAI parli...
(b) MAI (en gascon MEI). Segon lo contèxt, aqueste advèrbi pòt significar la repeticion o ben una pus granda quantitat.
(b) MAI (en gascon MEI). Segon lo contèxt, aqueste advèrbi pòt significar la repeticion o ben una pus granda quantitat.
Present de l’indicatiu: parli MAI, dises MAI...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi MAI, disiás MAI...
Futur de l’indicatiu: parlarai MAI, diràs MAI...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi MAI, disiás MAI...
Futur de l’indicatiu: parlarai MAI, diràs MAI...
(c) DE NÒU (en gascon DE NAU, en lemosin DE NUÒU).
Present de l’indicatiu: parli DE NÒU, dises DE NÒU...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi DE NÒU, disiás DE NÒU...
Futur de l’indicatiu: parlarai DE NÒU, diràs DE NÒU...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi DE NÒU, disiás DE NÒU...
Futur de l’indicatiu: parlarai DE NÒU, diràs DE NÒU...
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: DE NÒU parli...
(d) UN AUTRE CÒP (en gascon UN AUTE CÒP).
Present de l’indicatiu: parli UN AUTRE CÒP, dises UN AUTRE CÒP...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi UN AUTRE CÒP, disiás UN AUTRE CÒP...
Futur de l’indicatiu: parlarai UN AUTRE CÒP, diràs UN AUTRE CÒP...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi UN AUTRE CÒP, disiás UN AUTRE CÒP...
Futur de l’indicatiu: parlarai UN AUTRE CÒP, diràs UN AUTRE CÒP...
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: UN AUTRE CÒP parli...
(e) ARRON, tipic de l’usatge gascon. Aqueste advèrbi pòt exprimir d’autres senses que la repeticion, segon lo contèxt.
Present de l’indicatiu: parli ARRON, dises ARRON...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi ARRON, disiás ARRON...
Futur de l’indicatiu: parlarai/parlarèi ARRON, diràs ARRON...
Imperfach de l’indicatiu: parlavi ARRON, disiás ARRON...
Futur de l’indicatiu: parlarai/parlarèi ARRON, diràs ARRON...
L’advèrbi tanben se pòt plaçar davant lo vèrb: ARRON parli...
Lo prefixe re-
Tanben es possible d’utilizar lo prefixe RE- (en gascon RE- o ARRE-) empegat a un vèrb conjugat. Fòrça aprenents creson que seriá un francisme. En realitat es de bon occitan.
Present de l’indicatiu: REparli, REdises...
Imperfach de l’indicatiu: REparlavi, REdisiás...
Futur de l’indicatiu: REparlarai, REdiràs...
Imperfach de l’indicatiu: REparlavi, REdisiás...
Futur de l’indicatiu: REparlarai, REdiràs...
Quand s’empega a un vèrb que comença per una vocala, lo prefixe pren la forma RE- o R-, segon los vèrbs:
REafirmar, REafirmi, REafirmas...
REelegir, REelegissi, REelegisses...
Rescriure, Rescrivi, Rescrives...
REelegir, REelegissi, REelegisses...
Rescriure, Rescrivi, Rescrives...
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#8 Es muda. Simplament muda...
#6 me sembla que la segonda r dins tornarmai es pas muda mas assimilada per l'm.
#6 Me'n dobtar un pauc, puèique los musicaires lingadocians de "Tornamai" l'escrivon coma-quò subre las afichas e los programas... Marcés.
En passar un petiòt videò: https://www.youtube.com/watch?v=EwAdjGPegM8
#1 Bona remarca. La segonda 'r' de 'tornarmai' es muda. Se pronóncia 'torna(r)mai'.
Als pobles de la Vall Roia com Saorge fan servir "torna" o variants; ho veiem en un text recent de l IEO06: http://ieo06.free.fr/spip.php?article2991
És el "torna" dels parlars lígurs; vegeu
http://elpetitespolit.blogspot.com.es/2014/11/a-mnn-de-san-pe-dnn-a_16.html
(és el meu blog, disculpeu l´SPAM, però crec que té a veure amb el tema)
per cert, molt interessant aquest arron que ens comenten en Domergue i en Bernat.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari