Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Cossí ganhar la patz 

Andriu de Gavaudan

Andriu de Gavaudan

Autor de la cronica occitana setmanièra al Petit Bleu de l’Agenais desempuèi 1978 e editorialista de La Setmana fins que quitèt de paréisser

Mai d’informacions
“Ieu, coronèl, la qu’aimi mai es la guèrra de 14-18!” Solide que la cançon de Georges Brassens agrada pas a totes!
 
Amb las noses e las castanhas, la davalada e los jorns mai corts e, per aquesta passa, un virus que las sasons li fan pas paur, ven lo temps, per la Republica, de commemorar lo chaple de 1914-1918…
 
La guèrra de 1870 coma la de 1939-1945 se tròban tanben dins los libres d’istòria… Anatz saber perqué… la que ven en primièr es la guèrra de 1914-1918!
 
Los estats-majors d’en cò nòstre qu’avián perdut Alsaça e Lorrena en 1870 esperavan un revenge e çò qu’anava èsser una guèrra totala lor balhèron l’ocasion de far lor mestièr: afirmar lor incapacitat foncièra e enviar milions de dròlles de vint ans se far tuar… per res e fabricar milions de veusas e d’orfanèls! Mas França seriá venjada!
 
La guèrra de 1939-1945 deviá permetre a Hitler de venjar l’umiliacion subida per Alemanha entre autras causas; per astre, coma o avián fach per la guèrra precedenta, los Estats Units sortiguèron de lor resèrva e venguèron metre un tèrme —amb lo Reialme Unit— al chaple mai grand e mai òrre de l’istòria umana.
 
Mai d’un sègle pus tard, lo 11 de novembre marca d’una pèira negra aquel periòde de malastre que vegèt, dins las annadas que seguiguèron lo conflicte, milierats de monuments dels mòrts afichar una lista impressionanta dels “Morts pour la France”.
 
E, los mòrts mesurèsson lo patriotisme, lo País d’òc auriá totas las onors estant que lo monde païsan paguèt un lord tribut en causa de la resisténcia fisica plan mai granda dels sordats venguts de la campanha comparada a la dels sordats gessits de la vila.
 
Se ne cresèm la dòxa oficiala, èran totes partits “a Berlin, a Berlin, la flor al fusilh!” La desillusion foguèt a l’auçada de l’engana.
 
Vint ans mai tard, volián tanben ”anar far secar lo linge sus la linha Siegfried” en cançon se me soveni ben de mas lecturas.
 
L’Istòria dels pòbles, e de França en particular, es comola de  “der des der”; e la commemoracion me daissa totjorn e encara un gost amar. 
 
E se cal reconéisser la vision d’un De Gaulle e d’un Adenauer qu’avián comprés que caliá escampar las rancuras al rieu e bastir un ligam fòrt entre qualques nacions europèas qu’empachariá tota velleïtat de sortir los fusilhs e los canons a la primièra escasença.
 
Ailàs, la patz es coma la democracia: un còp que la tenètz dins las mans, cal pas creire qu’es adomergida. Una coma l’autra vos pòt petar al morre se prenètz pas la pena de l’entrentenir.
 
E avèm ja vist in Euròpa e o vesèm anuèit, quitament dins l’Union Europèa, qualques botafuòcs que semblan regretar lo temps vièlh quand la negociacion daissava la paraula als fusilhs. Los politicians o sabon que los pòbles an la memòria corta dins la mesura que pòdon contrarotlar la canals d’informacions e autras besucarietas…
 
Ça que la, per se’n tenir pas qu’a las ceremònias del 11 de novembre, cresi que seriá temps de las suprimir , ara que son vengudas lo vestigi —parli pas que per ieu— d’un nacionalisme estrech e de las remplaçar —coma o fan desempuèi ans los Britanics— per una jornada del sovenir dedicadas a totas las guèrras passadas e… a venir!
 
 
 
 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Bodiu
3.

Cal pas mesclar concurenciá afogada e guerra.

Aquò rai se pòdon revertar qualques còps.

  • 1
  • 5
pierre lachaud
2.

Auriam tòrt de credar " la guerra es acabada; nòstra generacion a pas coneigut de guerras."
Es pas vrai. La guerra es permanenta : guerra economica, guerra financiera, competicion, rivalitats tresqu'en z-a dins la familha, guerra sociala, guerra sanitaria contre d'autras medecinas, guerra ecologica..."
Sem tot lo temps en guerra.
Qui mena la guerra? totjorn los mesmes , los qu'an besonh d'espleitar los pòples, de divisar los pais entre eus, de crear dos camps en politica que fan semblant de jugar a la democracia emben coma tòca la corupcion que mena la dansa, la paur, la manipulacion, la terror...
Avem jamai coneigut la patz;
Arribam a un moment de l(istòria ente tot lo monde se rend compte que lo monde pòd pus fonccionar aitau. Lo cambiament es en nos, lo vai-t-en guerra an pus d'avenidor. Mas los vai-t-en guerra son enguera au poder sos un chapeu de politicament corect.

  • 1
  • 3
pierre lachaud
1.

Auriam tòrt de credar " la guerra es acabada; nòstra generacion a pas coneigut de guerras."
Es pas vrai. La guerra es permanenta : guerra economica, guerra financiera, competicion, rivalitats tresqu'en z-a dins la familha, guerra sociala, guerra sanitaria contre d'autras medecinas, guerra ecologica..."
Sem tot lo temps en guerra.
Qui mena la guerra? totjorn los mesmes , los qu'an besonh d'espleitar los pòples, de divisar los pais entre eus, de crear dos camps en politica que fan semblant de jugar a la democracia emben coma tòca la corupcion que mena la dansa, la paur, la manipulacion, la terror...
Avem jamai coneigut la patz;
Arribam a un moment de l(istòria ente tot lo monde se rend compte que lo monde pòd pus fonccionar aitau. Lo cambiament es en nos, lo vai-t-en guerra an pus d'avenidor. Mas los vai-t-en guerra son enguera au poder sos un chapeu de politicament corect.

  • 1
  • 6

Escriu un comentari sus aqueste article