Divendres, 5.8.2022 03h00
Pendent lo Torn de França, tenguèron a la matinala de França Inter una cronica consacrada a la bicicleta; al moment que s’atelavan a la montanha aquela cronica foguèt consacrada a la bicicleta electrica. E lo cronicaire s’i regaudiguèt qu’aquela bicicleta permete una «democratizacion de la montanha».
Qualques minutas abans, los comentators de la vida politica, un còp de mai, se desconsolavan de la crisi de la democracia que coneisson França, Euròpa, America, sens parlar dels païses espotits per de regimes autoritaris, per pas dire dictatorials o tiranics, e que de pòbles malastrucs, oprimits, escanats, voldrián plan «democratizar» las institucions del siu país.
Me diretz que m’engani, que «democratizacion» vòl pas dire aicí balhar mai de poder o lo poder al pòble, mas li balhar accès a una practica esportiva reservada dincas ara a la flor dels bicicletaires, capables de se mesurar als grands penjals de la montanha; aital, la bicicleta electrica balhariá, uèi, al pòble mai de poder per, coma los mai grands, véncer la montanha. Ça que la, lo prètz mejan d’una bicicleta electrica se situant entre 1500 e 2000 èuros e qu’i cal ajustar, benlèu, lo prètz del 4x4 o del SUV per la portar dincas al pè de la montanha, aquela democratizacion es a relativizar, que depend d’un autre poder, lo famós «poder de crompar», que se’n parla tant en aquesta passa. E per poder vertadièrament «democratizar la montanha», coma tant d’autras causas reservadas a de pichonèls elèits, ne caldriá tornar al sens primièr de democracia, lo qu’aviá a Atènas, valent a dire balhar lo poder politic al pòble, de tal biais de redusir las inegalitats, benlèu perqué pas al pè de la montanha, mas sustot, en primièr, dins la satisfaccion dels besonhs essencials de totes.