Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Una societat que malaudeja

Eric Roulet

Eric Roulet

Creator, compositor e contaire de la companhia de musica occitana Gric de Prat. Pedagòg e especialista en educacion. Es adara musician e professor d'occitan

Mai d’informacions
Cadun que s’i gaha sa carga, e las maishantas navèras arriban de pertot…
 
Fau aver la santat per guardar lo morau: depression economica, caumatge e paur dab los mèdias que ne’n parlan e ne’n tornan parlar a pièlas. Estat tecnocratic e mespretz de cadun de nosauts, destruida de la solidaritat de las familhas e soletat eca…
 
Las bonas rasons per i pérder lo morau s’amolonan dempui tant de temps que, fin finau, los amics, l’avem perdut e contunham de lo pérder cada jorn!
 
Receburi gèir un mot dau Conselh Generau de Gironda: per lo nòste gran hestenau de l’estiu, i a mitat mens de concèrts que non pas l’an passat! (urosament pas per Gric de Prat, que contunha de héser lo plen). Se parla de la crisi, mes quau crisi? Pas la de las finanças: lo hestenau es pron subvencionat, alavetz? On es la deca? A questions pausadas un chic d’ací o d’alà, las responsas viran tostemps alentorn dau “flaquèir”. Una mena de flaquèir colectiu, digun i crèi pas mei, e per organisar un concèrt, fau sentir la fe. Una manifestacion culturau es un present hèit a l’umanitat tota, una fisança dens l’avenidor.
 
On es l’avenidor? Semblan de se demandar los organisators dau hestenau de Gironda…
 
Atau, de còps, son quauques esveniments publics qu’amuishan la manca de vam morau, mes lo mei sovent, tot aquò es un ahar de persona, e un mèdia es pas interessat per los ahars de personas…
 
Qui se va mainar d’aqueth mainatge, hòrabandit de l’Universitat per una seleccion inumana, au cap de mes e mes de trabalh? Qui se va mainar d’aquesta dauna vielha tant isolada que de tota la jornada, n’a pas digun dab qui parlar? Qui se va mainar de la paur de pérder lo trabalh que pas jamei vos deisha lo repaus?
 
A cadun sa rason, e las rasons de cadun son de cadun: perqué s’esmàuver de çò que sufrís lo vesin? Tots que portam lo pes de la vita e avem pron de nòstes problemas pròpris!
 
Mei la sufrença personau es hòrta, mens se gaha l’enveja d’ajudar los amics. E cadun de justificar lo mau…de l’aut. Per l’estudiant: faliva seguir las règas administrativas, per la dauna vielha: faliva guardar una familha e per l’obrèir au caumatge: faliva cercar un aut trabalh! Una estrategia sociau que los poders economics e politics an plan comprés: la fauta es individuala.
 
Lo silenci s’esten sus las sufrenças e com a cada còp que s’estuja lo mau, comença de vàser la vergonha. Aquesta vergonha que mia a la culpabilitat: “Mos problemas son mens e n’èi pas a los voler escampilhar prau monde”. La societat pòt dromir en patz pendent que cadun va deprimir dens son canton.
 
Atau lo país es lunh, plan lunh de tota revòlta: solas regnan la resinança e la paur. Lo collectiu n’existís pas mei, tota solucion serà de cadun. Ací tanben la societat pòt dromir en patz: la pòrta es uberta au caritatiu e las deutas amolonadas.
 
S’ensajavam lo contrari? Tornar apitar la paraula, tornar apitar l’escota de l’aut (e i a pas hrèita d’estar psicològ pr’aquò). La causida inversa: refusar lo silenci, promòuver la responsabiliat de tots cap a tots. Solide, i a lo risc, lo risc de s’amuishar coma sem: en sufrença tanben. Mes quau plaser de poder enfin deishar càder la masqueta per víver dens lo vertadèir.
 
La potinga e lo mau son autant vielhs com lo Monde. Faliva sonque una societat malauda coma la nòsta per i pas soscar.
 
Es aqueth camin que vorrí portar Gric de Prat: una aventura umana de la paraula que pas jamei deisha l’èime damorar com davant.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Lutz
2.

Coma Garric ai pas conegut melhor. Mas m'agrada melhor de veire lo gòt mitat plen. Cresi pas qu'èra «melhor abans». Me caldriá tot un article per desvolopar las rasons que i a d'èsser optimista.

  • 0
  • 0
garric
1.

Aquela morositat es pas novèla. Fa quaranta ans que dura. La crisi n'ausissi parlar dumpièi tot pichon : caumatge de massa, barraduras d'usinas, deute public... Lo quarantenaris coma ieu an pas jamai conegut quicòm mai.

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article