Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo gran vaishèth de pèira

Eric Roulet

Eric Roulet

Creator, compositor e contaire de la companhia de musica occitana Gric de Prat. Pedagòg e especialista en educacion. Es adara musician e professor d'occitan

Mai d’informacions
Aqueste matin coma cada matin, los monges de l’isla de Cordoan qu’an de se levar d’ora: fau amassar la lenha, recatar las brasas dau dessèir e pujar lo tot haut de la Tor. Anèit tornar, farrà alucar lo huc atau que los batèus gahin la mar de Gironda sau camin de Bordèu.
 
Aquò dura dempui que lo Princi nòste, Princi Negre, decidit d’alucar lo huc a boca de ribèira, a la debuta dau sègle passat (1300). Mes aqueth matin coma cada matin, la mar rosiga l’islòta: la prada d’en-devath ja se cubrís a las marejas granas e las èrsas lecan las parets dau vilatge. Son de mei en mei los ciutadans a húger cap a tèrra en tot deishar l’aiga avançar, un chic mei a cada mareja.
 
Atau saben, les monges  qu’un jorn o l’aute, i aurà de deishar la Tor e lo son huc atudat a tot jamei. Saben que chic a chic la vita de l’isla vaderà saunèis e cançons a córrer los vilatges coma una legenda d’autes còps.
 
Sauràn tanben los de Solac o de la Punta de Grava, alucar los hucs enganaires sus la plaja, atau de menar los vaishèths a la mòrt…
 
D’aqueste temps, lo nòste Princi Negre, eth-medish serà vasut legenda dens lo còr daus òmis…
 
“Espia!  me dishut lo vielh Castanèir, quan baisha la mareja, se levan enqüera las pèiras de la Tor, de la Tor deu Princi Negre!” E lo còr sarrat, a mesura que se tirava l’aiga, vesuri se descubrir lo cauç rosigat …
 
“Ací èra l’isla, e ja ne trobèrem lo potz, davant que lo sable ne mingi lo chic que n’en damorava.”
 
Es un aute rei occitan, lo nòste Enric qu’acabèt de tornar bastir un semafòre sus l’isla pichoneta de Cordoan. Èra a la debuta dau sègle XVI.  De la Tor ne damorava pas guaire arren e los monges avèvan hugit dempui bèra pausa las brasas refrèitidas. Lo navèth arquitècte, Lois de Foish, aurà de bastir mei de 25 ans atau de lutar contra la mar furiosa de pérder  la tèrra conquesida. Lo praube òmi morirà davant de véser acabar l’òbra, coma una venjança  de la natura atau desfidada.
 
“A plena mar, l’aiga environa lo far, hardit com un vaishèth de pèira que guarda la ribèira, guia los naviris cap a la Blanca Ciutat e au son fluve eternau.
 
Sabèvan autes còps escotar Cordoan, quan contava lo cant de las islas londanhas, quan faliva partir e virar son espiada cap a la Mar Grana.
 
Non èra pas causida: lo cant dau despart se sonava necessari atau de subervíver, atau de saunejar lo monde d’endelà.
 
Sabèvan autes còps escotar Cordoan, quan sonava lo tornar, quan la lutz guiava cap a l’ostau dens la Blanca Ciutat, quan s’acabava lo  planh de las serenas.”
 
Enqüera quilhat dens son mantèth de pèira,  lo far manquèt egau de morir, abandonat  o mei leu sacrificat au Diu de la modernitat e de l’automatisacion. Las pòrtas alandadas anavan deishar passar lo vent, l’aiga e los raubaires.
 
Mes un jorn, un punhat d’amorós portèt aus mossurs la votz de l’Istòria nòsta per  sauvar de la mòrt lo rebat de Gasconha. 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article