Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

L'egalitat entre las personas comença per l'egalitat entre los pòples

Gabrièu Balloux

Gabrièu Balloux

Etnobotanista, diplomat en agronomia-environament. Creator e redactor dau jornau electronic Lo Sarmonèir

Mai d’informacions
Certèns partits, amèi de gausha, vesen lo combat per las culturas (dont las lengas) "regionalas" coma un dangèir per la Republica Francesa. Qué los-i poirem respónder de novèth? Voler escòlas bilingas 'quò's comunautariste, 'quò's antiegalitariste?

Un "argument" caricaturau que nos es balhat: "dens aqueth cas fadré un còde civiu per cada region". Nani, ne va pas a l'encontra de l'egalitat, amèi 'quò's l'imperialisme, lo nacionalisme, que va dens aqueth sens. Perqué? Perçò que l'egalitat entre las personas comença per l'egalitat entre los pòples, las culturas, las lengas, los mòdes de via. Privilegiar una classa sociala au detriment d'una auta, 'quò's antiegalitariste. Mès tornar balhar possibilitats a un pòple espochit per siègles d'imperialisme, e aquò shens hèser prejudice a nat aut, aquò n'a ren a véser. Se nosauts Occitans am calandretas, e se Bretons, Basques, Catalans, Còrses, Alsacians, tots hèsen parelh, en qué va geinar lo pòple d'oïl, en qué seré un privilège. Coma prepaus que son avançats, pòden tanben enténder, per nuançar un chic, que n'i a pas nada volentat de denegar las culturas minoritàrias, mès que n'es pas question de las-i balhar tant s'èsti d'oficialitat. Ne tendrèi pas lo discors classic sus las sos-culturas que fau botar a un pè d'egalitat damb las culturas dominantas, tots ec coneishen...

Mès çò que vodrí rapelar, çò qu'es aisidament aublidat, 'quò's que un Estat bastís sas termièras au mijan de conquèstas sovent sangnosas - donc de guèrras, de massacres, n'àugim pas paur deus mòts ! -e que las lemitas son tanben arbitràrias, ne respectant briga las termièras culturalas. Lavetz, quòra parlan de "pòple francés"... dirí puslèu, per ne hèser pas d'amalgame damb la nocion de pòple donc de cultura, "nacion(alitat) francesa" ... o tot simplament "Estat francés".

Mès shau! N'ànguitz pas créser que parli de trabalh, familha e patria.... E lo còp que ven, serà mèi amusant!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article