Dimenge, 12.4.2015 03h00
Vos aviái dicha ma volontat de me consagrar mai a la traduccion de tèxtes classics. Cresi qu’es un acte politic fòrt: es un mejan d’afortir que la lenga nòstra, l’occitan, a tanta dignitat que nos pòt far accedir a d’òbras de la literatura universala. Uèi, vos regali los vint e quatre primièrs vèrses de la famosa epopèa omerica, L’Iliada. Veiretz qu’ai causit un vèrs regular sens rima. En seguida de ma revirada, vos daissi lo tèxt original.
Canta, divessa, la ràbia del peleïda Aquilles,
destructritz, que portèt als aquèus milanta dolors,
faguèt davalar dins l'ostal d'Ades fòrça armas fòrtas
d’eròis, e regalèt lors còrses a totes los cans
e a totes los voltors; ansin aviá volgut Zèus.
Comença amb la carpinada que devesiguèt
l’atrida senhor dels guerrièrs e lo divin Aquilles.
Quin dieu los incitèt a la lucha e a la garrolha?
Lo filh de Letò e Zèus, qu’enrabiat contra lo rei
escampèt un mal dins l’armada, e morissián los òmes
perque aviá escarnit a Crises, lo sieu grand prèire,
l’atrida. El venguèt als lèstes naviris aquèus
per desliurar sa filha, portant un rescat enòrme,
tenent dins sas mans las vetas de l’arquièr Apollon
sus son sceptre d’aur, e supliquèt totes los aquèus
e mai que mai los dos atridas, mèstres de guerrièrs:
“Atridas e autres aquèus de las bèlas cambièras,
que los dieus qu’an coma ostal l’Olimp vos pòscan permetre
d’enversar lors murs de Priam e d’aver bon retorn!
Mas tornatz-me mon enfant e acceptatz mon rescat,
s’avètz crenhença del filh de Zèus, l’arquièr Apollon.”
Alavetz totes los aquèus se mostrèron consents
de respectar lo prèire e d’acceptar lo bèl rescat
mas aquò agradèt pas a l’atrida Agamemnon.
Μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί᾿ Ἀχαιοῖς ἄλγε᾿ ἔθηκε,
πολλὰς δ᾿ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ᾿ ἐτελείετο βουλή,
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.
Tίς τ᾿ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶς
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὄρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί,
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα
Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ᾿ ἀπερείσι᾿ ἄποινα,
στέμματ᾿ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηϐόλου Ἀπόλλωνος
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,
Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·
“Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί,
ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ᾿ ἔχοντες
ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ᾿ οἴκαδ᾿ ἱκέσθαι·
παῖδα δ᾿ ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ᾿ ἄποινα δέχεσθαι,
ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηϐόλον Ἀπόλλωνα.”
Ἔνθ᾿ ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ
αἰδεῖσθαί θ᾿ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·
ἀλλ᾿ οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ. [...]
Comentaris
16 d'abril 21.45h
"l’occitan a tanta dignitat..." : eisistís una lenga sens pro de dinhitat per far una revirada de l'Iliada ?
Valora aquest comentari:
1
9
15 d'abril 12.19h
Per aver legit l'integralitat dels cants l'Iliada dins la traduccion francesa de Jean-Louis Backès, vos desiri de bon coratge !
Avètz pas acabat ... :)
Valora aquest comentari:
3
0
15 d'abril 09.37h
#8 Mercé pel comentari. Per çò que concernís, -ida, ai explicat que l'etimologia es diferenta del sufixe sabent -id dels elements quimics, per exemple, o del sufixe -id de mots d'origina latina coma "rapid". De lengas coma l'espanhòl o lo catalan destrian las causas.
Valora aquest comentari:
1
0
15 d'abril 08.54h
#7 De res, mas, fin finala, ai remplaçat "en cò de Hades" per "dins l'ostal d'Ades". Tròbi que se l'italian, que gerís la letra h un pauc coma l'occitan, escriu "Ade", i a pas nada rason d'escriure pas "Ades" en occitan.
Valora aquest comentari:
1
0
14 d'abril 21.42h
Aquel tèxt es l'espelida de la poesia occidentala, e es mai modèrn que non sembla. Mòstra los òmes preses dins l'encadenament irresistible de la violéncia e dels volers de fòrças desconegudas que los manipulan, e que son los dieus. E Arés i es presentat coma antipatic e maufachós. Tres mil ans an passat e avèm pas gaire progressat. O puslèu avèm regressat, qu'a la violéncia "sagrada" empusada per Arés las guèrras modèrnas apondon l'asirança e lo voler de destruccion totala, lo ... Legir la seguida
Valora aquest comentari:
2
0
14 d'abril 20.56h
#5 Mercés plan d'aquelas responsas!
Valora aquest comentari:
2
0
13 d'abril 10.54h
#4 A! Oblidavi d'explicar l'accentuacion de "Hades", paroxitonica perque correspond al grèc ᾍδης.
Valora aquest comentari:
2
0
13 d'abril 10.00h
#1 Mercés pels compliments e per las observacions. Ai corregit "Chrises" en "Crises": ma volontat de proximitat amb una transcripcion del grèc ancian es aicí excessiva, per doas rasons. D'en primièr, I a un intermediari latin que nos a transmés la forma, e en aquel cas, i a pas nat motiu de servar l'aspiracion grèga. Puèi, en occitan, "chr" es un trigrama fòrça artificial, e lo lector se pòt demandar se deu prononciar "ch"... [ʧ]!
Per contra, sèrvi "Hades" per mai d'... Legir la seguida
Valora aquest comentari:
0
0
13 d'abril 00.41h
Hèra plan, quin trabalh ! Viscan los grècs ! D'après Cantalausa (pensi) lo mot mei vielh de lenga nòsta es borrica, deu grèc "pòrikòs". Volèva díser chivau de color roge e evoluí au sègle III en çò que sabem.
Valora aquest comentari:
3
0
12 d'abril 22.49h
Felicitats!
Valora aquest comentari:
3
0
Comenta
Lo comentari es estat mandat corrèctament
11 comentaris
(12 vòtes)
En cargament
11 comentaris
Mandar
