Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Sovent me senti descoratjat

Gerard Joan Barceló

Gerard Joan Barceló

Lingüista, professor agregat de gramatica e director de la revista electronica universitària Lingüistica Occitana. President de l'associacion Los amics de Jornalet

Mai d’informacions
Sovent me senti descoratjat. Vivi au nòrd de Provença, dins una vila de Daufinat ont lo sentiment daufinenc es nul –me demandi s’existís una identitat daufinenca, en realitat–. Es la “Droma provençala”, mai degun non ditz l’expression, franc deis oficis de torisme e dei comunas. Mei collègas professors parlan puslèu de “Sud Droma”. Per carrieras, la lenga es absenta dempuei lòng temps, çò’m par. I a de panèus “Pèiro Lato” a l’intrada de la vilòta, mai totei ò quasi totei creson qu’es lo nom latin. S’una autra lenga que lo francés se fai sentir, es lo parlar dei vièlhs nòrd-africans, ò de còps la lenga de toristas. En quauquei moments de l’annada, i a de drapèus provençaus ai doas pòrtas de la vila, mai meis escolans son incapables de leis identificar. Non sabon pas çò que representan. E quand li expliqui, semblan pas d’en voler saber mai. La crotz occitana es pas identificada tanpauc, e lei gents creson sovent qu’es un simbòl religiós.
 
Amb lei cors precaris d’iniciacion a l’occitan que fau dins mon collègi, m’avisi qu’entre meis escolans fòrça pauc an agut un contacte amb lo “patois” (me refusi de tradurre lo mot en occitan), e lo papet d’un d’elei sembla d’aver d’actituds diglossics: accèpta pas d’en parlar amb quin que siga. De fach, l’ensenhament es limitat: tres establiments segondaris de Droma, totei situats au sud. Ren a Montelaimar –ont pasmens lei dròlles son un pauc iniciats a l’escòla primària–, ren en Vivarés (oficialament Ardecha) vesin, ren a Valença, ren a Rumans, la vila dau poèta obrier occitan Calixte Lafòssa e de meis ancessors mairaus. S’a Montelaimar, i a una seccion de l’IEO e tanben una autra entitat qu’a permés a una liceana de Vauriàs d’aprene l’occitan per lo presentar au bachelierat,  a Pèiralata se tròba una associacion Parlarem, que fai cantar en provençau e organiza de cors... lo diluns après miegjorn, a una ora que conven solament a un public de retirats que vòlon recuperar, ò aumens desmembrar pas, la lenga de sei grands, sovent la dau papet. Mon èx-proprietària, de mai de 60 ans, m’a agut contat que son grand li parlava provençau quand èra pichòta.
 
Alora, dins un luòc dei tras que rareis activitats occitanistas, me senti sovent descoratjat. E mila còps, isolat, ai agut vougut abandonar l’occitanisme. En mai d’aquò, lei polemicas sus lo nom de la region vesina, per ara LRMP, me descòran quora vesi tanta energia desplegada per un nom artificiau d’una collectivitat territoriala ela mesma artificiala e sensa grand poder – mentre que se taisam sus la reduccion inquietanta dei cors d’occitan en Provença, mentre que leis especialistas de la lenga son incapables de trabalhar ensems per realizar un diccionari occitan de referéncia, mentre qu’arribam pas d’organizar eficaçament la transmission intergeneracionala de nòstra lenga pasmens en perilh evident de mòrt.
 
Pasmens, mila còps, tòrni au movement occitan, tòrni a la lenga que non pòdi cessar d’aimar. Pr’amòr que s’abandoni la lucha, ai definitivament perdut. Pr’amòr que, maugrat lo descoratjament de l’occitanista isolat, es pas possible de se separar de son arma. 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Batko
17.

#16 As rason ! Avèvi l'impression d'aver clicat sus un messatge que disèva que'èra pas grèu se l'occitan desapareishèva. Benlèu es lo messatge eth medish qu'a desapareishut. Es fòrça risolièr de's parlar.

  • 1
  • 0
Galèc Mancastres
16.

#15 E vos parlatz a vos medish, Batko?

  • 4
  • 0
Batko
15.

#14 Car amic, l'enjòc s'apèra la "diversitat culturala" que volèm auherir a nòstes arrèr-hilhs. Darrèr una lenga i a una cultura, dens aquesta cultura i a una sapiença, tot çò que cau desbrembar pas se volèm pas càder dens un modernisme descabestrat que'ns mia benlèu a la fin.

  • 0
  • 0
Batko
14.

E doncas, se en MPLR lo monde se sentís occitan, se los noms de societats e de botigas pòrtan sovent lo nom "occitan", se la crotz es vesedera un pauc de pertot, se lo pòble vòta per aqueste nom, caleré que lo sentit d'estar occitan tòrne ganhar "Sud Dròma" màgerment abans de'n poder utilizar lo nom e lo hèr aparéisher sus la mapa ?
Aquò pòt prénguer uns sègles ...

  • 6
  • 4
Franc BARDÒU
13.

A Santa Crotz de Dia, non plan de la termièra linguïstica amb l'arpitan, al pè del Plan de Vercòrs, me soveni aver parlat e escambiat en occitan amb gents del vilatge a l'entorn de 1995. Non èran de jovenòts, mas non èran tanpauc vièlhs coma la montanha… E mai non me faguèron cap remarcas ridiculas sul mieu parlar que, çaquelà, a l'evidéncia, non èra exactament lo lor.

Quora comencèri a m'interessar a l'occitan, me cresiái solet. En trenta ans, cada mes m'a portat a encontrar autras gents que non sabiái encara e que tanben parlavan la lenga. ; e aiçò sens comptar amb mos escolans. A l'ora d'ara, començam de res, d'un camp d'arroïnas que los aujòls mai nombroses nos an daissats, que los militants mai valents an salvagardat tant coma o podián, e trabalahm, bastissèm, per amor que SÈM. L'Ésser cultural on es quantitat, mas qualitat…

Alavètz, coratge !

  • 7
  • 5

Escriu un comentari sus aqueste article