Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo pichòt Mistral fustibulat

Se vei sovent Mistral coma lo paire tranquil dau reviscolament provençau e occitan, un patriarca assetat sus son òbra: pasmens, aicí, se mòstra au contrari fustibulat
Se vei sovent Mistral coma lo paire tranquil dau reviscolament provençau e occitan, un patriarca assetat sus son òbra: pasmens, aicí, se mòstra au contrari fustibulat
Gerard Joan Barceló

Gerard Joan Barceló

Lingüista, professor agregat de gramatica e director de la revista electronica universitària Lingüistica Occitana. President de l'associacion Los amics de Jornalet

Mai d’informacions
En alestissent un cors d’occitan per mei valents liceans de Pèiralata, dins la famosa autobiografia de Mistral, Memòria e racònte [Memori e raconte], tombi sus aqueste tèxte, extrach dau començament dau segond capítol:
 
Mon enfança promiera se passèt donc au mas en companha dei boiers, dei segaires e dei pastres, e quand au mas passava, de fes, quauque borgés, d’aquelei que s’afèctan a parlar que francés, ieu, tot fustibulat e meme umeliat de veire que mei gents devenián sus lo còp reverenciós per eu, come s’èra mai qu’elei:

— Come vai, demandave, qu’aquel òme d’aquí parla pas coma nosautres?

— Per çò qu’es un monsur, me respondián.

— E ben, alòr, fasiáu d’un pichòt èr feron, ieu vòle pas èstre monsur.       

O ai agut dich, conoissi pauc l’òbra de Mistral, pr’amòr que lo temps m’a mancat, e pereu per çò que, acostumat a la grafia classica, la mistralenca m’es de mau legir. Per ansin, ai vougut transpausar lo tèxte segon lei costumas de lectura dei vesitaires de Jornalet.

Se vei sovent Mistral coma lo paire tranquil dau reviscolament provençau e occitan, un patriarca assetat sus son òbra: pasmens, aicí, se mòstra au contrari fustibulat, un mot que conoissiáu pas e qu’es sinonim d’”irritat”. L’irritacion, l’exprimís per son “pichòt èr feron”amb lo quau respònd a sei gents, a son paire e a sa maire. A travèrs dau regard d’un enfant, se compren lo poder dau monsur, non pas lo sénher occitan, mai aqueu que per l’usatge dau francés, s’impausa a aquelei que sòlon parlar “la bòna lenga provençala” que la mençona Mistral dins lo promier capítol. Normalament, leis joveis enfants admiran sei gents, e se pòu donc imaginar la dolor dau pichòt Frederic, umiliat de veire lei sieus devenir tan reverenciós devèrs un estrangier, de pèrdre sa dignitat... pr’amòr que parlan pas totjorn francés.

La fòrça d’aquest tèxte es que nos expausa sensa explica inutila una realitat viscuda dintre se per probablament fòrça pichots occitans que comprenián pus perqué, sus lo còp, la lenga normala cessava de o èstre, sota la pression arbitrària d’una autra. En quauquei linhas de son istòria personala, Mistral nos convida a refusar aquela injustícia qu’a tocat au còr un enfant.

E toteis aquelei que parlam, escrivèm e legèm nòstra lenga mespresada, siam coma lo pichòt Mistral fustibulat.
 
  


abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

andreu
6.

#5 es pas nerga mas plan NARGA

  • 0
  • 0
andreu
5.

#3 Qualqu'un poiriá dire quina es la significacion del mot NERGA " vist dins "lo terç morir" de Ròbert Lafont IEO A TOTS 1969 p.11.

" mai tanben e per contrapès a pas tolerar jamai que degun faguèsse nica o NARGA de ren"

L'ai pas trobat dins cap diccionari ( quitament dins los diccionaris del "Congrès" o lo TDF°)

  • 0
  • 0
Guilhèm Thomas Tolosa
4.

#2 Traparetz çai-junt Mirèio en grafia classica

http://www.cieldoc.com/libre/libr0437.htm

Se pòt legir sus l'ordenador o se far estampar.

Ca que là sabi pas qual metèt exactament aqueste tèxt en grafia classica.

  • 3
  • 0
Lo Muòl apraquital
3.

Avèm totis un brave escag de mots, ausits e dichs que son pas dins los diccionaris...
Me semblaria utíl de los recampar e de los estudiar....s'i trobaria segurament causas interessantas...
Me vertat cal pas somiar tanpauc....

Coma i a un artcle sul creissent, jogarai atal :
Los pompons, aimai siaguesson en forma de creissents, son pas creissents, pr'aquò dins lo creissent minjan tanben de pompons.

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article