Opinion
Occitan obligatòri!
Se n'es fòrça pauc parlat mas en Quebèc s'es passat una pichona revolucion electorala: pel primièr còp dempuèi de decennis ni l'independentista Partit Quebequés ni lo federalista canadenc Partit Liberal an ganhat las eleccions provincialas. Lo venceire es un partit de drecha nacionalista mas non independentista, la Coalicion Avenidor Quebèc. En mai d'aquò lo partit d'esquèrra quebequés pròindependéncia, Quebèc Solidari, es davant lo Partit Quebequés, organizaire dels dos referendums qu'an pas permés a la província majoritàriament francofòna de daverar sa plena sobeiranetat. Al fons, res d'estonable. La lenga francesa es fòrta, Canadà a reconegut Quebèc coma nacion, la Bèla Província ten un estatut d'autonomia fòrça ampla que li dona lo mestritge de bona part de son economia, de son finançament e mai de son immigracion. Sembla donc que i aja pauques arguments possibles per convéncer l'elector de rompre amb Canadà, e mai se la pojada de Quebèc Solidari demòstra que l'idèa d'independéncia s'assòcia ara dins una partida de la populacion a l'espèr d'un modèl sòcioeconomic pus esquerrista que lo liberalisme dominant dins l'estat canadenc.
Los occitans de l'estat francés auriam fòrça mai de motius per cercar l'independéncia: nòstra lenga es mespresada e ofegada, nòstra istòria d'a fons absorbida pel roman nacional francés oficial, França impausa una organizacion centralista de son estat que daissa pauc d'espaci a nòstre desvolopament economic e social. L'independentisme occitan es quitament pus legitim que lo catalan, puèi que lo Principat de Catalonha a pogut desplegar un ensenhament immersiu de sa lenga e sèrva una autonomia, malgrat las temptacions centralistas cada jorn mai fòrtas de part de l'espanholisme pus agressiu. De segur, o disi sens voler minorar l'insuportabla repression espanhòla d'un pòble qu'aspira democraticament a sa libertat, mas me pareis qu'auriam rason de reclamar nòstra liberacion d'un estat que nos refusa fins a la nocion de pòble. Pasmens, paradoxalament, los que o poiriam revendicar amb pus de legitimitat, o podèm pas en causa de nòstra realitat minoritària sus nòstre pròpri territòri.
E ansin nos trobam febles e gausam pas revendicar grand causa.
Cresi totun qu'avèm tòrt. En gausant pas revendicar grand causa, interiorizam nòstra feblesa e l'amplificam, mentre qu'al contrari nos caldriá rompre amb ela en tornant a una ambicion qu'èra nòstra fa gaire. Per exemple, en plaça de revendicar defensivamentque se barre pas de pòstes d'ensenhaires o d'escòlas occitanas, auriam al contrari d'aviar l'ofensiva en exigissent l'occitan obligatòri. Òc, l'occitan obligatòri, coma pereu o revendicava Domergue Sumien dins un article de fa cinc ans amb lo qual soi consent. Autoritarisme? Non, reparacion istorica fàcia a l'imposicion generalizada del francés dins quasi tota la societat occitana. Volontat d'impausar nòstra lenga? Non, desiri que totes los occitans se pòscan assabentar de lor istòria e de lor cultura per poder causir liurament qual son; si que seriá faissista de constrénher los occitans de parlar una lenga sens lor franc arbitri, coma o faguèron crusèlament als escolans d'Occitània fa qualques generacions. Oblit de la manca de pression sociala? Precisament, la pression sociala l'avèm de crear nosautres, coma occitans conscients, coma los còrses l'an sauput crear per de decennis de lucha constanta, fins al ponch qu'ara son a demandar l'oficialitat de lor lenga. Utopia? Non, tòca de jónher amb nòstra pacienta e tenaça volontat.
Perque, o torni assolidar, èsser occitan es una volontat.
Lo ponch sus l'operacion "Jornalet: tres meses per 3000 èuros"
Òsca! Coneissi pas las chifras exactas mas sembla que l'operacion siá una reüssida! Jornalet seriá ja a mand de daverar los 3000 èuros, gràcias a vòstra remirabla generositat. Un enòrme mercé a totes e totas qu'avètz demostrat que la solidaritat occitana, que transcendís las ideologias, es pas mòrta. Cèrtas, podètz encara contribuir al finançament de vòstre jornadièr occitan amb de dons que seràn tras qu'utils a son desvolopament avenidor, mas avètz ja esmogut la còla de Jornalet e dels Amics de Jornalet.
Donadas bancàrias:
La Banque Postale (Marselha)
IBAN: FR16 2004 1010 0912 8089 7Y03 009
Còde BIC: PSSTFRPPMON
Al nom de: Los Amics de Jornalet (6 Carrièra Victor Hugo, 11500 Quilhan)
Caixa d'Enginyers (Barcelona)
IBAN: ES79 3025 0001 1414 3339 8145
Còde BIC: CDENESBBXXX
Al nom de: Associacion entara Difusion d'Occitània en Catalonha
Los occitans de l'estat francés auriam fòrça mai de motius per cercar l'independéncia: nòstra lenga es mespresada e ofegada, nòstra istòria d'a fons absorbida pel roman nacional francés oficial, França impausa una organizacion centralista de son estat que daissa pauc d'espaci a nòstre desvolopament economic e social. L'independentisme occitan es quitament pus legitim que lo catalan, puèi que lo Principat de Catalonha a pogut desplegar un ensenhament immersiu de sa lenga e sèrva una autonomia, malgrat las temptacions centralistas cada jorn mai fòrtas de part de l'espanholisme pus agressiu. De segur, o disi sens voler minorar l'insuportabla repression espanhòla d'un pòble qu'aspira democraticament a sa libertat, mas me pareis qu'auriam rason de reclamar nòstra liberacion d'un estat que nos refusa fins a la nocion de pòble. Pasmens, paradoxalament, los que o poiriam revendicar amb pus de legitimitat, o podèm pas en causa de nòstra realitat minoritària sus nòstre pròpri territòri.
E ansin nos trobam febles e gausam pas revendicar grand causa.
Cresi totun qu'avèm tòrt. En gausant pas revendicar grand causa, interiorizam nòstra feblesa e l'amplificam, mentre qu'al contrari nos caldriá rompre amb ela en tornant a una ambicion qu'èra nòstra fa gaire. Per exemple, en plaça de revendicar defensivamentque se barre pas de pòstes d'ensenhaires o d'escòlas occitanas, auriam al contrari d'aviar l'ofensiva en exigissent l'occitan obligatòri. Òc, l'occitan obligatòri, coma pereu o revendicava Domergue Sumien dins un article de fa cinc ans amb lo qual soi consent. Autoritarisme? Non, reparacion istorica fàcia a l'imposicion generalizada del francés dins quasi tota la societat occitana. Volontat d'impausar nòstra lenga? Non, desiri que totes los occitans se pòscan assabentar de lor istòria e de lor cultura per poder causir liurament qual son; si que seriá faissista de constrénher los occitans de parlar una lenga sens lor franc arbitri, coma o faguèron crusèlament als escolans d'Occitània fa qualques generacions. Oblit de la manca de pression sociala? Precisament, la pression sociala l'avèm de crear nosautres, coma occitans conscients, coma los còrses l'an sauput crear per de decennis de lucha constanta, fins al ponch qu'ara son a demandar l'oficialitat de lor lenga. Utopia? Non, tòca de jónher amb nòstra pacienta e tenaça volontat.
Perque, o torni assolidar, èsser occitan es una volontat.
Lo ponch sus l'operacion "Jornalet: tres meses per 3000 èuros"
Òsca! Coneissi pas las chifras exactas mas sembla que l'operacion siá una reüssida! Jornalet seriá ja a mand de daverar los 3000 èuros, gràcias a vòstra remirabla generositat. Un enòrme mercé a totes e totas qu'avètz demostrat que la solidaritat occitana, que transcendís las ideologias, es pas mòrta. Cèrtas, podètz encara contribuir al finançament de vòstre jornadièr occitan amb de dons que seràn tras qu'utils a son desvolopament avenidor, mas avètz ja esmogut la còla de Jornalet e dels Amics de Jornalet.
Donadas bancàrias:
La Banque Postale (Marselha)
IBAN: FR16 2004 1010 0912 8089 7Y03 009
Còde BIC: PSSTFRPPMON
Al nom de: Los Amics de Jornalet (6 Carrièra Victor Hugo, 11500 Quilhan)
Caixa d'Enginyers (Barcelona)
IBAN: ES79 3025 0001 1414 3339 8145
Còde BIC: CDENESBBXXX
Al nom de: Associacion entara Difusion d'Occitània en Catalonha
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Un ensenhament (precòç) d'iniciacion escolara al monde latino-romanic
En un epòca de causidas utilitaristas, l'ensenhament del latin e de las lenguas romanicas, nacionalas o regionalas s'afflaquís, privant le francés de sas fonts e radices, e de communicacion aisida ambe'l seu vesinatge intèrne o extèrne.
Sembla que i'auja una causa communa de revendicar com escolarament oubligatòria, en tot primièr.
Probable que GJB o desmentirà pas...
#13 Ieu vòle pas ni de l'aplicacion d'un programa de drecha ni de l'aplicacion d'un programa de gaucha.
Vòle simplament la justícia, de richessas mai despartidas e renvestidas.
Vòle una societat justa, de l'aculhença vraia, d'una solidaritat esemplària per TOTES (ciutadans coma refugiats !) mès mesurada e apariada emb d'una responsabilizacion de chascun !
En mai d'aquò, vòle mai de vida naturala, mens de vida concentrada, alienanta, artificiala e desumanizanta.
Vòle mai d'educacion a la propetat de nòstres liòcs de vida, au respèct de nòstre environament. Mai d'educacion a la coperacion, au respect mutuau, au respèct de las identitats vernaculàrias.
Vòle mai de civisma, mens d'endividualisma, mai de democracia locala e participativa.
Vòle l'escota, lo dialòga, la pedagogia, la coperacion entre ciutadans a costat de la rigor, dau quadre e de la sanccion reparatritz quand fai besonh.
Enfin, una bòna dòsi de sens e de pragmatisma.
Mès vòle pas ni de la drecha, ni de la gaucha, ni dau mitan, ni dals estrèmas, de lurs doctrinas e de lurs endoctrinats entolerents e presonièrs de l'aplicacion menimosa d'un dògma.
#10 Sètz a dire quicòm qu'ai agut aigrejat dinc mos comentaris despièi dos ans. Avètz completament RA-SON ! Solament, fai 40 ans, benlèu mai, qu'auriam degut tocar e concientizar e alargar la basa. Enterrojar la societat. La desfolar. Faire de pedagogia. L'emmenar emb de nautres.
Ara, sèm en 2018. Lo constat es negatiu. E gachatz un pauc quand n'avètz de monde qu'an clicat verd : tres au moment que vos parle.
Quand la paraula senuda rebombís pas luènt e ressòna sus un microcòsma militant aclapat de sorditge, aquí la resulta. Adonc l'occitanisma... fasètz-me rire ! Esperarai pas son ajuda : solament aquela de sos sòcis mens endormits.
#12 Tornarmai una reduccion a la gaucha. Los occitans de basa sariáun tradicionalament de gaucha (PS o PC), se comprene bien ? Ce que voldriá dire que los autres abitants d'Òc ne'n son pas d'occitans ? Fasètz-me lum, se vos plai. Comprene pas pus lo discors occitanista.
Crese puslèu que voliatz dire : "Los lengadocians de basa son tradicionalament encadenats al PS o al PC." Los limosins, ço me pense, en mai dals daufinencs, se dise pas d'asenadas. A la gròssa !
Mès ieu save un molon d'occitans de basa dau "Massif Central" amai de Provença que son tradicionalament encadenats a drecha. Aquò òi !
E permetètz-me d'ajustar que ne'n son pas mens occitans e pas mai faissistas.
Ma conclusion après vos aver legit :
- OCCITANS = LENGADOCIANS ;
- OCCITANISMA = LENGADOCIANISMA = MICROCÒSMA GAUCHISTA (= Sècta ?)
Corregissètz-me se fau una error. L'entre-parentèsi es facultatiu :-)
Se volètz tocar la societat e la sensibilizar, chars occitanistas, vos faudrà modificar los prerequists. Autrament, veiretz pas tant de monde qu'aquò butar la pòrta de vòstra capèla santa !
O si ! Perdon. Pense, tot per un còp, au monde obsessionau coma aquel comentaire que s'escais-nomma "Occitània 70". Vos fai passar tota paraula laugieirament diferenta coma sensiblament diferenta de l'evangèli gauchitanista per una eresia o per un discors nazi.
Mès quò se sonha au sicològa, ço li ai respondegut. Amai. Conselh que bailarai a quauques comentaires desvariats que, sans objectivitat, emb de marrida fe, demàndon censura d'un comentari. O afortisse : lo sectarisma marca un replec, una barradura, un clanisma : una evolucion patologica per fin de tot còmpte. Mèfi !
Completament d'accòrdi, cal enauçar la nòstra demanda. Vivèm un moment extraordinària que los partits clàssics d'esquèrra que recaptavan la majoritat de las votz occitanas pesan pas gaire, e l'occitan de basa tradicionalament encadenat al PS o al PC va enfin poder votar per son país e non pas per un òme que se chauta de l'occitan e de l'Occitània... Doncas sèm al moment que cal pas mancar per demandar mai qu'una ponhada de man, e a tant qu'a far es lo moment de nos apoderar l'istòria del moviment social occitan de l'après guèrra e encara mai lo programa social d'esquèrra que lo pòble occitan en majoritat votèt fa gaire e qu'es sieu. Se pòt somiar!
#10
D'accòrdi, mais le lenguatge monolingue o bilingue es un automatisme aquist dempuèis la naissència.
En despeit d'una morfologia vesina, le mecanisme de substitucion francés-occitan es complèxe.
La tòca d'un bilingüisme fa besonh de mejans audio-visuals massises, a gratis donc collaboratius, sus internèt. Se se demòra la lei o las collectivitats publicas... Es pas encara la vèlha...
Un "lenguatrem"!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari