Opinion
De Mónegue a l'identitat e de l'identitat a la volontat
Fa quauquei setmanas, ò bensai mens –me'n recòrdi gaire– de legeires se fustibulèron ò se trufèron dins lei comentaris perque Jornalet aviá definit, concisament, Mónegue coma un país occitan. Aguèri bèla explicar que la lenga nòstra èra atestada dins lo principat, ò dire amb simplesa que lo rocàs d'aquela enclava ligura es ben en territòri occitan, pauc de comentators me creguèron.
E que i a pus de normau qu'aquò? Lo paradís fiscau monegasc e son luxe tarabastós son tras que luench de nòstra representacion d'Occitània e de nòstra misèria quotidiana. Pasmens, sariá estat interessant d'aver un estat, per tan minuscule que siguèsse, per nos aparar. Aurem una Vau d'Aran liura ò nieus una republica binacionala sud-catalana e occitana aranesa? Lo fach es que la realitat es crudèla. Se Mónegue non revendica ges d'occitanitat, avèm de confessar que fòrça encontradas occitanas tanpauc, e pensi a la vila deis ancessors de ma maire, Rumans, onte la lenga pareis d'èstre mòrta dempuei de decennis, onte la revendicacion occitana sembla d'existir pas, onte non coneissi degun que se senta occitan. E quand i restavi, donavi a Montpelhier lo chafre anglés de New Paris.
O ai ja dich mai d'un còp: que cadun se definigue coma vòu. Podèm pas respòndre per l'imposicion a l'imposicion qu'avèm subit. Nos contradiriam prefondament. Mai sabèm ben que cessarem pas de luchar tant que nòstrei vesins saupràn ni mai comprendràn son passat e son present, e que se saràn pas chausit en tota consciéncia un avenidor de libertat.
Que Mónegue, Rumans ò Montpelhier se vòugon occitans ò non, contunharai d'opausar a l'inconstància de l'identitat la constància de la volontat.
E que i a pus de normau qu'aquò? Lo paradís fiscau monegasc e son luxe tarabastós son tras que luench de nòstra representacion d'Occitània e de nòstra misèria quotidiana. Pasmens, sariá estat interessant d'aver un estat, per tan minuscule que siguèsse, per nos aparar. Aurem una Vau d'Aran liura ò nieus una republica binacionala sud-catalana e occitana aranesa? Lo fach es que la realitat es crudèla. Se Mónegue non revendica ges d'occitanitat, avèm de confessar que fòrça encontradas occitanas tanpauc, e pensi a la vila deis ancessors de ma maire, Rumans, onte la lenga pareis d'èstre mòrta dempuei de decennis, onte la revendicacion occitana sembla d'existir pas, onte non coneissi degun que se senta occitan. E quand i restavi, donavi a Montpelhier lo chafre anglés de New Paris.
O ai ja dich mai d'un còp: que cadun se definigue coma vòu. Podèm pas respòndre per l'imposicion a l'imposicion qu'avèm subit. Nos contradiriam prefondament. Mai sabèm ben que cessarem pas de luchar tant que nòstrei vesins saupràn ni mai comprendràn son passat e son present, e que se saràn pas chausit en tota consciéncia un avenidor de libertat.
Que Mónegue, Rumans ò Montpelhier se vòugon occitans ò non, contunharai d'opausar a l'inconstància de l'identitat la constància de la volontat.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Emai s'i participèri pas, aquel cop de Monègue l'avètz totjorn pas digerit, vertat ? Fagatz-vos pas de marrida sang per aquel daquos, la joga ne val pas lo joc. Aprèp tot s'es agut tanben parlat occitan al Liban a l'edat-mejana, e alara ? Per ço qu'es de Montpelhièr, ni mai ni mens "pichot Paris" que Bordèus o Tolosa, la municipalitat i a una politica de promocion e de mesa en valor de l'occitan. Tan timidota e cosmetica que dins lo demai d'Occitània, sem plan d'acordi. Mesurètas que se fan dins l'indiferència de la majoritat dels estatjants, que de tot biais se'n trufan, que siaguen d'origina occitana o non. La consideracion per la lenga e l'identitat occitanas i es dins la mejana dau Miegjorn, pas grandèta. Sufis de veire la part de vesibilitat occitana a co dels gilets jaunes dau sud de Lèira. Inexistenta o gaireben. Levat benlèu a Monègue ? Où, calma, galèjavi !
Mas Monegue es un país..monegasque, non? 'Quò's desjà un país inclusit dins los país d'òc, donc 'quò's pas coma per la França ente 'quò pòt far mestier de proclamar l'occitanitat d'una partida dau territòri.
Opausar l'inconstància de l'identitat a la constança de la volontat es, per ma fe, una frasa plan dicha mas que quò vòl dire?
Dempuei tot petialet avem aprengut a far plasir a nòs parents, nostres professors. Redde, avem compris qu'i avia de las causas a pas far o pas dire per pas contranhar quauqu'un que consideravam coma important dins nòstra vita. Tot çò que nos sem catats, l'avem botat dins una marmita apelada inconscient. Avem encaissat e fasam naisser de la tristessa, de la colera, l'acceptacion de las leis e de las nòrmas. Nòstra estima de se en a prengut un còp e sem tot lo temps a nos devalorisar, prenam en plena figura la culpabilisacion e l'umiliacion e soven accusam l'autre qui es per ren.
Aitau, avem aprengut que Clovis avia una mission civilisatritz; semava pas la guerra mas convertissia los ariens o paiens au cristianisme; avem integrat que l'occitan era un pates qu'avia p'una referença litteraria e qu'era mas parlar per daus paisans. Avem integrat que sciença e tecnologia eran un diu au-dessus de nòstres e qui podia ren; avem integrat que l'estat es un diu qu' a la competença e que jamai porria esser manipulator. Avem integrat tant d'autras causas...
De temps en temps la marmita boua e de nòstre inconscient surt sos fòrma de memoria de las causas entarradas. Quò es aqui qu'avem lo libre-arbitre de las far taiser o ben de la far surtir. Nòstra volontat interven per estudiar aquelas memorias e las far coneisser, coneisser a se o au public si lo public es concernat.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari