Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Corsican way of life

Aiacciu, un mes après la tempèsta Adrian
Aiacciu, un mes après la tempèsta Adrian
Gerard Joan Barceló

Gerard Joan Barceló

Lingüista, professor agregat de gramatica e director de la revista electronica universitària Lingüistica Occitana. President de l'associacion Los amics de Jornalet

Mai d’informacions
Cada còp que torni en Corsega, l'ocasion m'es bailada de veire e de meditar sus çò que i càmbia e sus çò que i rèsta.  E precisament, ren de mon escòla primària e de mon collègi es restat a Aiacciu. Dins lei quartiers e banlègas dau nòrd-èst, au contrari, jamai non cèssa de se bastir d'immòbles sus leis ancians colets desèrts, e lei mostrós centres comerciaus, que fan de la region aiaccina un paradís dei promotors immobiliers, perpetuan tota l'annada l'invasion que lo torisme se resèrva dins l'estiu. La lenga contunha de ganhar d'espaci public e de pèrdre d'espaci privat. Lei jornaus televisius donan lei títols dei nòvas en còrse, mai son contengut es quasi unifòrmament francés, dau temps qu'a Aiacciu lei convèrsas de la carriera son tan francofònas coma a Montpelhier.

Pasmens, quauquei satisfaccions son possiblas. A la FNAC e a l'espaci culturau dau Leclerc se vend de libres en lenga còrsa, e lo curiós pòu trobar de belòias. Coma una edicion illustrada e trilingüa (espanhòu, còrse e francés) de poèmas de García Lorca. Coma de bèlei traduccions de La Tempèsta e de l'Hamletde Shakespeare, aquesta facha per un escrivan conegut, Marc Biancarelli.

Lo mesme autor, l'ai trobat tornarmai coma prefacier d'un obratge qu'a atrach ma curiositat, e qu'es lo títol d'aquest article. Corsican way of life, allusion transparenta au mite de l'American way of life, lo biais de viure estatsunidenc. L'autor es un faus novelari, que sembla d'aver ja publicat dins de revistas, mai es un pron jove menusier de mens de 35 ans, Joseph Antonetti. Es pas estonable que Biancarelli ague prefaciat Antonetti: siguèt precursor dins la volontat de rompre amb lei tèmas tradicionaus de la literatura insulara per fin de s'ancorar dins de tematicas modèrnas inspiradas de la literatura deis Estats Units. Totei lei tèxtes de la rejoncha d'Antonetti, sustot de nòvas mai pereu quauqueis assais, son totplen corts, bastits per acipar, provocar, espantar. En quauquei paginas, dins una lenga concisa e dirècta, passam de l'ironica mai crusa denóncia, entrò un erotisme brutau, de l'ipersexualitat ambienta e de sei frustracions, a d'umor negre crudèu onte lo mostre e lo bòia se fan passar per d'eròis e de justiciers. Luench dei mites de la vendetta e dei bandits d'onor, tot es violéncia bòrnia, ipocrisia trionfanta, materialisme descadenat e injustícia descabestrada. Nieus lo presonier independentista còrsa deven un Rambo desarmat, oblidat per seis ancians companhs d'armas afaristas.

L'esperit d'aqueu libre que pòu pas laissar indiferent, onte cada tèxte còrse de l'autor es seguit de sa traduccion ò de son adaptacion per un autre autor, dont Biancarelli, lo resumisson ben aquestei linhas que vos tradusi en seguida:
 
A teni cara, a to tarra. È poi spiecà perchè. Ùn hè quistione di patriuttisimu o d'altri concetti besgi. Hè qualcosa di primariu. A teni cara, ma a voli fughje. Fughje a piaghja distrutta da l'assalti di e bricche, da a ingurdizia di i toi è imbruttata da i turisti. Fughje a muntagna è i so paesi abbandunati. Anu asgiu à cantà u s'amore per i so paesi, i lascianu more senza pietà. Ié, fughje a mischinezza, u vigliacchisimu, a ghjalusia. Tutti sti difetti, forse i toi dinù, chì t'affoganu è ti impediscenu di gode di a to tarra. Fughje in altrò è ùn vultà chè quandu tuttu sarà à caternu, da custruì un altru avvene.
 
"L'aimas, ta tèrra. E pòs explicar perqué. Se tracta pas de patriotisme ò d'autrei concèptes ninòis. Es quauqua ren de primari. L'aimas, mai la vòles fugir. Fugir la plaja destrucha per leis assauts dei bricas, per la cobesiá dei tieus e embrutida per lei toristas. Fugir la montanha e sei vilatges abandonats. An bèla cantar son amor per sei vilatges, lei laissan morir sensa pietat. Òc, fugir la mesquinariá, lo coarditge, la gelosiá. Totei aquelei defauts, bensai lei tieus pereu, que t'estofan e t'empedisson de gausir de ta tèrra. Fugir autra part e non tornar que quand tot serà en roïna, per bastir un autre avenidor."

Aquelei frasas d'Antonetti vos fan pensar a quauqua ren, pas' rai?


 
Joseph Antonetti (2017): Corsican way of life. Testi è nuvelle bislingue. Colonna édition, 224 p., 16 èuros.





abonar los amics de Jornalet

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Mèfi! 31
3.

Pargue natural protegit damb agropastoralisme e ecotorisme...es una tendència...
E consí n'i viure, totes?

  • 0
  • 0
Mèfi! 31
2.

Le rapòrt cultural e donca lingüistic, Còrsega/Itàlia e Elsàcia/Alemanha, es pas parièr.
Affar conscienta o pas d'utilitat, de prestigi...

  • 0
  • 1
Mèfi! 31
1.

Còrsega mòstra de patronimes e toponimes toscans, ambe de parlars italiques estandardizats en una lengua corsa identitària fonograficament desmarcada de l'italian.
Le referencial cultural dominant es francés, çò sembla.
De que n'es del ensenhament de l'italian en Còrsega?

  • 1
  • 1

Escriu un comentari sus aqueste article