Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo mite de Babèl

Gerard Joan Barceló

Gerard Joan Barceló

Lingüista, professor agregat de gramatica e director de la revista electronica universitària Lingüistica Occitana. President de l'associacion Los amics de Jornalet

Mai d’informacions
Totòm coneis, de segur, lo mite de la torre de Babèl. Dins lo libre biblic de la Genèsi, al capítol 11, après l’episòdi de Noè e del deluvi universal, los òmes parlan totes la meteissa lenga e decidisson de se bastir una torre fins al cèl: “Aital, çò dison, nos farem un nom e nos esparpalharem pas sus tota la tèrra” (11.4). Tot aquò agrada pas a Dieu, perque, “d’ara endavant, cap de sos projèctes serà pas fòra de portada” (11.6) e lo Senhor bota la confusion dins lor lengatge per que se comprengan pas pus (11.7). E s’escampilhan los òmes e se dividisson las nacions. Es l’origina mitica de la diversitat de las lengas.
 
Se sap que i a probable mai d’un autor d’aqueste libre, pauques son los legeires literalistas de la Bíblia que creson encara que foguèt Moïses solet. De contradiccions i son doncas possiblas, coma dins lo capítol precedent (10.5-20-31), segon lo qual los òmes parlavan al contrari de lengas distintas. Mas se nos cal absoludament trobar una coeréncia textuala, es coma se l’umanitat d’aquela epòca legendària aguèsse decidit de se fondre en un sol pòble, al país de Shinear (11.2). Fin finala, i poiriam veire una anticipacion de l’umanitat actuala, que viu de mai en mai non pas dins una torre (de còps dins de torres, ça que la), mas dins un vilatge global, amb una diversitat lingüistica e culturala que se redutz cada jorn.
 
Coma los òmes de Babèl, nos cresèm los mèstres del mond. Agotam la tèrra, polluissèm l’aire e l’aiga, vojam los oceans de sos peisses, escantissèm las espècias, e mai las mai utilas al mantenement de la vida. Nos volèm sometre la natura e la mespresam, mas ela benlèu o nos farà pagar fòrça car se las abelhas desapareisson o se s’amplifica l’escalfament del clima.
 
Coma los òmes de Babèl, sèm a nos bastir una torre, e aquesta torre es benlèu nòstra civilizacion planetària que sempre vòl créisser de contunh. Se nòstra torre cèrca de tocar lo cèl, o fa amb las molonadas d’objèctes que nos cal produire de longa per que nos afondrem pas amb nòstras economias.
 
Coma los òmes de Babèl, nos fa mestièr d’èsser umils e de nos escampilhar luènh de nòstra torre.
 
Per aiçò sèm occitanistas. Sabèm que nòstre amor de l’occitan es tanben lo de la diversitat, sens la quala las societats umanas se fan d’ufanosas torres de Babèl que nos menan cap a la mòrt.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Joan-Ives G.
8.

#7 Lo concèpte d'umilitat que'm va. Cap mestièr de religion tad aquò ; e mei créder en un diu qui ns'avore creats au son imatge n'ei pas la miélher debuta en tèrmi d'umilitat.
Los mites que ns'ensenhèn de qu'èram au centre de l'univèrs, la sciéncia qu'a muishat la tèrra qu'èra un granhetòt de hasin au bèth miei de pas enlòc (e lhèu quitament pas au miei senon aus estrems)…

L'òmi que s'encaborra e que s'arrapa a l'idea qu'a quauquarren de mei que non pas la rèsta deu vivent, mes tota setmana ua navèra descobèrta que'ns hè descéner un escalon. La deu dia : los daufins que's dan noms pròpis ! Las implicacions (especiauments de cap au lor nivèu de comunicacion e sustot de consciéncia de si) que son de non pas créder.
Lavetz, daishèssim de'ns pensar superiors, be seré pro entà jo. Ni mei ni mensh importants qu'ua planta o un insècte… E sustot, au gran triple mila diuvivant, daishem de pensar qu'èm auto-sufisents !
Malaja la màger part deu monde n'ac pòden pas esmaginar ni suportar, de tant qu'an encredent l'orgulh.

  • 1
  • 0
joanamalric Masamet
7.

#6 Probable que siam d'acòrdi. Mas parlam pas de la meteissa causa.
Anirai pas contestar un Levi-Strauss : forma elaborada de pensada... çò que m'interessa es puslèu l'usatge de l'escrich per las societats que son elaboracion. Usatge normatiu e repressiu, çò qu'es tanben una forma elaborada de pensada :-)
Manca d'umilitat de l'òme... Aquela idea me tafura un bocin mas ai de dificultats per exprimir çò que ne'n pensi...
A primièra vista, l'idea de l'umilitat de l'òme me confla : que vòl dire aquò ? Qu'èsser umil suspausa èsser umil per comparason a una autra causa : un èsser superior? un sistèma que ne'n fariam partida? Un dièu, la natura, lo cosmòs ? E umil de que, perqué ? de nòstra petitesa, de nòstra mesquinariá ? Aquò daissa suspausar qu'una volontat superiora seriá mespresada e entrepachada per las pensadas e la conducha dels òmes. Cresi pas a aquela voluntat, que siá divina o naturala, los dièus son de creacion umanas - de formas elaboradas de pensada - e lo sistema a pas de finalitat. Alara, coma òme, me'n vau pas faire pentiment per las conariás d'una umanitat que ne'n fau partida.

Que de conariás ne'n fan, los congenèrs, dempuèi totjorn e probable encara longtemps. Eles meteisses son las primièras victimas de lors necitges, mas podon pas se'n empachar. Probable qu'es ontologic...

Pr'aquò, cerquí çò que manca als òmes per se comportar melhor, per pas destruire l'environement qu'es tanben lor mitan de vida, pas pas degalhar las riquesas d'una planeta finida... Mancan de maduredat, mancan de sapiénça, mancan de respèct dels èssers, mancan de capacitats d'observacion e d'escota, de capacitats d'analisi, mancan d'intelligéncia... colectivament vòli dire. Sabi pas si l'umilitat compren tot aquò.
"l'intelligéncia es la destruccion de la comedia, mai lo jutgament, mai l'espirit ipotetic" disiá Malraux. Benlèu que l'umilitat es aquò : l'abandon de la comedia.

  • 1
  • 0
Gerard Joan Barceló Pèiralata
6.

#5 Pensi pas que se pòsca reduire lo mite a la problematica de la religion coma forma de poder, e Jean-Pierre Vernant e Claude Lévi-Strauss mostrèron que correspond a una forma elaborada de pensada. Los legeires auràn comprés que m'interèssa mens lo mite de la torre de Babèl en se que de perpensar a las consequéncias de la manca d'umilitat de l'òme.

  • 0
  • 0
joanamalric Masamet
5.

I a los contes pels dròlles, los endormir e tanben lor balhar d'ensenhaments sur la vida e la societat dels òmes.
I a los mites inventats per las religions, que son de contes pels grands. Mai que d'ensenhaments sus la morala, çò que se pòt faire o pas, son subretot de discorses sul poder, e d'istòrias bèlas per legitimar lo poder.
Babel es pas sonque una istòria de lengas, es l'istòria dels òmes qu'an volgut lo saber e ja a l'epòca sabián que lo saber balha lo poder. Es un ensenhament : lo que toca al fuòc manca pas de se brutlar. Es universal perqué es de totas las religions, acoquinadas ambe los poders politics, qu'an besonh de mantener los pobles dins una ignòrancia relativa. Quin sap pòt, eles lo sabon plan e subretot, quin sap pòt questionar la pertinéncia e la justesa dels ensenhaments de la gleisa, e questionar la legitimitat dels poderoses e de lors afisats.
De mai, èra un temps ont lo saber, la coneisséncia scientifica èra sovent l'apanatge dels prèires. La sciéncia èra pas laïca : s'apreniá pas que dins los temples, netejada, validada e garantida per la ierarquia religiosa.
Aprèp, se pòt faire dire fòrças causas a la mitologia, mas pensi que cal pas desmembrar qu'es abans tot e subretot, un esplech a l'usatge de los poderoses per convéncer los òmes de la justesa de lor estat de subjeccion.

  • 1
  • 1
Joan-Ives G.
4.

#3 Òc-ben : que passi mesura. N'i a au mensh sheis qui se'n foten pas : los 6 qui avalorín lo men com'… |:)

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article