Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Los noms e la reforma regionala francesa

Marçal Girbau

Marçal Girbau

Filològ e promotor cultural, especializat sus las relacions occitano-catalanas.

Mai d’informacions
Passat ièr lo President de la Republica Francesa, François Hollande, anoncièt amb totas las onors d’aires monarquics la siá proposicion de reorganizacion de las regions francesas. Non intrarem dins lo debat de se nos cal 12, 14, 16 o 10 regions. Non intrarem dins lo debat de se Bretanha deuriá èsser estada reünificada. Non intrarem dins lo debat de s’Occitània deuriá èsser venguda una sola region. Tanpauc de se las encara actualas Aquitània, Miègjorn-Pirenèus e Lengadòc deurián aver bastit una region ensems. Non. Uèi, que parlarem concrètament de la proposicion del President e de l’enjòc que me sembla qu’ara tomba suls ciutadans de Tolosa, Montpelhièr, Narbona, Aush, Perpinhan, etc.

Dempuèi dimars los mèdias franceses, e plan especialament los mèdias que podriam sonar miegjornals, an començat d’especular a prepaus d’aquesta nòva region que sembla que naisserà de la soma de Miègjorn-Pirenèus e Lengadòc-Rossilhon. E, solide, dins aquestas especulacions, apareis una question qu’ara sembla capitala als uèlhs dels unes e dels autres: cossí sonar aquesta nòva region? De jornalistas, de publicistas, de politics, d’intellectuals e quitament de pòetas e escrivans coma Ives Roqueta, an exprimit lo sieu punt de vista suls mèdias franceses. Roqueta, per exemple, ièr prepausava qu’aquesta nòva region se deviá sonar Toulousie. Imaginam qu’es la soma francesa de Tolosa e Occitània, çò qu’en occitan deuriá donar —dedusissi— Tolosia –amb l’accent sus la segonda o..? Efectivament, plan poetic. D’autres, an prepausat de noms coma Occitanie, Pyrénées-Lengadoc, Midi-Lengadoc, e, çò pièger, Midi. Foguèt Didier Solé, de l’Agéncia de publicitat Darwin & Co, qu’aguèt l’espectaclosa e sobirana idèa de nos far sonar Midi. Çò mai interessant, totun, foguèt de legir los arguments d’aqueste publicista per l’opcion miegjornala:

Je choisirai Midi. Midi, ça sonne rugby et cigales, ça sonne méridional. Un habitant du Midi c’est un méridional, qu’il soit Perpignanais, Castrais, Narbonnais, Biterrois, Montalbanais ou Tarbais… La Région Midi! Ce Midi qui symbolise la rencontre du troubadour et de la vigneronne, de l’aéronautique et de la médecine, des technologies de pointe et de l’art de vivre…”

Pensi francament que manquèt de mencionar lo caçolet e las gabarras del canal.

Mas al delà d’aquestas manifestacions de folclorisme aberrant, quin nom per aquesta nòva region? Quin nom per amassar de territòris talament diferents coma Armanhac, Rosselhon, Bigòrra, País de Foish, Tolosa o Montpelhièr? Soi segur dels noms que nos cal refusar automaticament. Occitània, per exemple, non o podèm acceptar perque s’o acceptam voldrà dire que çò de mai que uèi consideram Occitània —coma la Gasconha, lo Lemosin, Provença, etc.— non son pus Occitània. Non podèm acceptar Midi, per amor que totes sabèm pro ben que se i a un Midi, vòl dire que i a un nòrd, un èst, un oèst e... solide, un centre. Un centre qu’es lor centre, non pas lo nòstre. E pensi que deuriam evitar los noms compòstes de la mena de Lengadòc-Rosselhon, Miègjorn–Pirenèus, etc. La rason es simpla: aquestes noms son tròp pesucs, antinaturals e non permeton de bastir identitat. Es a dire, uèi i a qualqu’un que se sentisca lengadòc-rosselhonés? Lo me presentaretz.

Pensi que nos cal un nom clar, istoric, enrasigat, pròpri e sobiran. Es per aquò que, malgrat lo fait que dialectalament non siá completament precís —amb de territòris gascons de dins—, malgrat qu’avèm tanben Catalonha del Nòrd; segurament, de totes los noms possibles, lo que me sembla mens marrit es Lengadòc. Lengadòc amassa lo caractèr istoric, pròpri, enrasigat, clar e sobiran. Region Lengadòc. Òc, Lengadòc. Que vòl dire qu’aquí parlam una autra lenga, que non es pas la francesa. Perqué non?

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Maime Limòtges
12.

Lo nom de la novela region ente serà lo Lemosin es tot trobat. Se farà sus lo modele de PACA : PO-LI-CE.

  • 3
  • 0
Pr. Xavièr Escòla dels mutants bilingües
11.

Soi geinat d'apelar Gasconha orientala e Rosselhon "Lengadòc". Prepausariái Occitania Centrala (çò que dona a entendre clarament que i a taben las parts lateralas…) Mas lo problèma demòra la preséncia de Rosselhon. E de tot biais, aqueste problèma contunhariá de se pausar se, dins un sòmi vengut realitat, Païses Catalans e Occitania desliurats de tota alienacion, volián constituïr a eles dos un estat novèl e unic. Cossí lo caldriá apelar ? Occitanlònha o Catalania ?

Demoram pas al país dels sòmis a lo de las cachavièlhas : aquela aplicacion menimosa a rompre sistematicament tota unitat culturala possiblament veleïtària me parla sonque de mesprètz e de sufisença colonialista.

  • 7
  • 0
Gabrièu Balloux Bordèu
10.

Davant lo copa-cap de la refòrma de les regions (que l'amic Danièl qualificaré en marmandés de "qüadratura dau cèucle" !), cadun i vai de sa teoria... Per certèns departaments, aquò hèi l'unanimitat : les Lanas e lo Gèrs, per exemple, seràn bien amassa. Mès per d'auts, la discussion vingrà ahucada, percé que la legitimitat "culturala" deu quite departament es aproximativa : pensi a la Gironda, ont neishuri e ont vivi. Probable qu'un Blaiés o un Cubzagués trobarà ren a diser a una fusion demb Peitiu-Sharantas. Per un Bogés o un Vasadés, la fusion demb lo Gèrs serà logica (la Gasconha, qué) mès pas forçadament demb l'Avairon,qu'hèi pertant partida de Mijorn-Pirenèias.Enfin, un Libornés o un quite Reulés serà pròishe de l'Agenés e deu Brageiragués, donc d'una partida de MP .... o deu Lemosin ! Brèf, tot aquò per diser :
-- que les èx-regions, quitas a fusionar, diurén estar desgroadas pr'estar milhor recompausadas (cf sus mon blòg), mès sus aquò pensi que som tots d'acòrd;
-- que, finalament, quau que sichi lo mila-hulha territoriau, nos empacharà lende de nos sentir gascons, occitans, tolzans, vasadés, bordalés, etc.

  • 2
  • 0
Terric Lausa Quilhan
9.

Coma nom, perqué pas:

De-qu'as-a-romegar-contra-ton-mèstre-francés-tu-pèc-d'occitan-istan ?

  • 3
  • 0
Mars TLS
8.

#2 Pense come tu, Mathieu. Pas de nuvela capitala a esperar, mas puslèu un perciment de las estructuras entre TLS e MPL. L'eidèia es de far de las economias, pas dau keynesianisme e daus grands chantiers.
Per aura la fusion se devia far entre blòcs regionaus existents, quò impausèt lo Valls. Dins un segond temps, d'unes despartiments deurian poder chausir de passar d'un blòc l'autre, sens garantia. A veire se los 32+65 chausissen de se virar chap a BDU. Qu'es pas evident dau tot que privilegièssen l'airau culturau gascon contra la zòne d'influença e d'emplec tolzana. A queu compte Lengadòc se justifiariá.

A maugrat que siá 'na refòrma per evoluir, 'la es estada decidida per daus tecnorates incapables de pensar en defòra dau modèl conegut. Totjorn besunh de 'na metropòla d'equilibri (Raymond Barre style) totjorn besunh de zònas de talha omogena.
Coma dís Sergi( #4) queu monde aurian visat los Länder alemans en detalha l'i aurian vust que Hamburg ò Bremen son de las vilas destachadas dau demai. Auriá plan vust quò per Tolosa (e Marselha) per fin d'aver 'na gestion specifica daus teritòri ruraus.

Fau esperar un nom en plastic : Pyrénées-Méditerranée (ooops, i a já quauqua-ren entau…) Me fau dau patiment per lo nom de l'ensem qu'engolira Lemosin, perso.

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article