Opinion
Val d’Aran, portada de diaris
Era Val d’Aran sonque apareish enes mejans de comunicacion quan i a bèth aniversari istoric o patís bèra desgràcia. En mens de 24 ores s’an viscut es dues situacions. D’un costat, deluns se celebrèren es sèt-cents ans deth tractat dera Querimònia. Der aute, dimars era Garona gessec deth camin der arriu e inondèc era Val de naut en baish, en tot provocar danhs impensables e portar eth país ara prumèra linha des agèndes mediatiques.
Era ressaca dera Hèsta d’Aran ei –encara e tà mesi– un mausòn. Eth paisatge dera glèisa de Nòsta Senhora de Mijaran, qu’acuelhec er acte oficiau deth setau centenari, se capvirèc en pòques ores en un arriu de tèrra, aigua e tota era lordèra –non n’ei pòca– que baishe Garona enjós. Er aiguat desboquèc en ua catastròfa impossibla de méter frèn: cases, pònts, carretères, negòcis, carrèrs, eca. ua estrossejada que gesserà fòrça cara. Just en un moment a on se dèishen veir pòqui sòs –èster i son–, as pòrtes dera sason d’incendis.
Coma jamès adès auie passat, es mejans de comunicacion tornèren entara Val ar instant. Destaquèc eth trabalh de TV3 –eth mès complet–, qu’aufric ua cobertura notabla. Non siguec excellenta, donques manquèc ua interpretacion capabla de liéger entre linhes hèts, informacions, comunicats e declaracions. Un trabalh qu’en territòris petits ei entàs correponsalies. Tanben sigueren remarcables es esfòrci de Catalunya Ràdio o La Vanguardia –Vivir– en papèr. E eth seguiment, menuta a menuta, der Ajuntament de Bossòst e deth Jornalet, qu’informèren a trauèrs de fòtos des testimònis enes hilats sociaus.
Irresponsable siguec era actitud d’un pialèr de mejans numerics. En compdes de mantier-se caradi e utilizar aguesti madeishi imatges, demanèren ara gent isolada ena Val que les n’envièssen de naus. Ère un moment d’emergéncia maximala. Sense electricitat, gas ne aigua, es telefòns èren claus entara suberviuença. Mès, supòrts numerics empossauen as aranesi a degalhar es bateries des mobils entà jargar-se de contenguts –coma non– gratuïtaments. Aguesta ei ua tendéncia generalizada enes mejans mès potents. Demanen material sense ensenhar era guinhòta. Ath còp, mau paguen e foten ath carrèr cada dia a mès professionaus. Sigueren: La Vanguardia, El País, Diari Ara, E-noticies, Segre, eca. Bèth un d’eri, ores dempús des recomanacions deth Conselher d’Interior dera Generalitat, Ramon Espadaler, de sauvar era energia d’aguesti dispositius entà bèra urgéncia.
Era Val torne a estar soleta. S’es gigants mediatics an de vier sonque en temps de crisi, ja se poden mantier ben luenh. Es mejans locaus –en son pòqui– trabalhen damb illusion e coneishen era societat e cultura aranesa. Era vida ena cara nòrd deth Pirinèu ei de mau hèr –heired, montanha, accèssi, possibilitats, eca–, mès entàs sòns vesins ei un plaser trèir-la endeuant. Tot segur, tornaràn a lheuar era Val d’Aran.
Era ressaca dera Hèsta d’Aran ei –encara e tà mesi– un mausòn. Eth paisatge dera glèisa de Nòsta Senhora de Mijaran, qu’acuelhec er acte oficiau deth setau centenari, se capvirèc en pòques ores en un arriu de tèrra, aigua e tota era lordèra –non n’ei pòca– que baishe Garona enjós. Er aiguat desboquèc en ua catastròfa impossibla de méter frèn: cases, pònts, carretères, negòcis, carrèrs, eca. ua estrossejada que gesserà fòrça cara. Just en un moment a on se dèishen veir pòqui sòs –èster i son–, as pòrtes dera sason d’incendis.
Coma jamès adès auie passat, es mejans de comunicacion tornèren entara Val ar instant. Destaquèc eth trabalh de TV3 –eth mès complet–, qu’aufric ua cobertura notabla. Non siguec excellenta, donques manquèc ua interpretacion capabla de liéger entre linhes hèts, informacions, comunicats e declaracions. Un trabalh qu’en territòris petits ei entàs correponsalies. Tanben sigueren remarcables es esfòrci de Catalunya Ràdio o La Vanguardia –Vivir– en papèr. E eth seguiment, menuta a menuta, der Ajuntament de Bossòst e deth Jornalet, qu’informèren a trauèrs de fòtos des testimònis enes hilats sociaus.
Irresponsable siguec era actitud d’un pialèr de mejans numerics. En compdes de mantier-se caradi e utilizar aguesti madeishi imatges, demanèren ara gent isolada ena Val que les n’envièssen de naus. Ère un moment d’emergéncia maximala. Sense electricitat, gas ne aigua, es telefòns èren claus entara suberviuença. Mès, supòrts numerics empossauen as aranesi a degalhar es bateries des mobils entà jargar-se de contenguts –coma non– gratuïtaments. Aguesta ei ua tendéncia generalizada enes mejans mès potents. Demanen material sense ensenhar era guinhòta. Ath còp, mau paguen e foten ath carrèr cada dia a mès professionaus. Sigueren: La Vanguardia, El País, Diari Ara, E-noticies, Segre, eca. Bèth un d’eri, ores dempús des recomanacions deth Conselher d’Interior dera Generalitat, Ramon Espadaler, de sauvar era energia d’aguesti dispositius entà bèra urgéncia.
Era Val torne a estar soleta. S’es gigants mediatics an de vier sonque en temps de crisi, ja se poden mantier ben luenh. Es mejans locaus –en son pòqui– trabalhen damb illusion e coneishen era societat e cultura aranesa. Era vida ena cara nòrd deth Pirinèu ei de mau hèr –heired, montanha, accèssi, possibilitats, eca–, mès entàs sòns vesins ei un plaser trèir-la endeuant. Tot segur, tornaràn a lheuar era Val d’Aran.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Seria ben qu'un jorn se parle de la val d'Aran per presentar la nacion occitana, la siu cultura, la siu istòria, la siu literatura, la siu diversitat e unitat dins de mèdias internacionals...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari