Opinion
L’occitanisme, enjòc politic o passatemps (II): Monde
Lo monde, justament. Es tau coma es. O puslèu, es tau coma es, e tau coma lo disèm. Qué ne’n volèm dire, justament? Coma faire per pas laissar lo poder francés neoliberau decidir que çò qu’es ‘la realitat’, au nom de qué nos impausa una vidassa, un mond tristàs, qu’es a s’esvanir sota la guerra a mòrt que li fa lo capitau, per parlar coma l’autre? Un mond que nòstreis enfants li podràn pus alenar, un mond que lo vivent li es considerat coma ren mai qu’un ensem de resorças? Qu’avèm de dire a aquò?
Assajaron de ligar lei questions ecologicas e occitanistas aquelei de Gardarem la terra, dins leis annadas 2000 . Lo sit de l’associacion es ara, malastrosament, coma un biais de remontar lo temps d’internet, amb un sit qu’es pas estat actualizat despuei 2009. Fuguèt pasmens una temptativa dei belas de ligar una reflexion sus lo politic, lo culturau, la terra, lo luèc, l’avenir. Lei temps an cambiat despuei 2009, e la question de la terra — non pas aquela dau terraire, qu’es una question mòrta despuei 80 ans, mai aquela dau luèc, dau sòu [Le sol] coma o ditz Bruno Latour dins Où attérir?, es ara centrala.
Lo vin que si fai en Provença es de mai en mai fòrt, s’es pas emplenat de pesticidis e de produchs quimics per lo contrarotlar, e dins 70 ans serà probable malaisit de ne’n produrre dins un país que serà benlèu un desèrt . Es benlèu aquí, dins la question dau luèc, dau territòri, que se pòt pensar mai l’articulacion entre politic, culturau, terrestre, de termes que tradicionalament desseparaviam, una distinction que foncionava benlèu a passat temps mai qu’es ara renduda irrelevanta per lo sorgiment d’aqueu moment que de mai en mai anomenam antropocèn, e per l’avaliment climatic. Qu’avèm de dire, doncas, nautrei qu’avèm dau luèc, dau sòu, una consoissença prefonda e intima? Qu’avèm de dire en lenga nòstre? Quin messatge pòt porgir una reflexion originala de quasi 200 ans, una reflexion que dins sa forma intelectuala es pas nacionalista, mai que pensa la terra e lo mond? S’agís pas dins aquesta comunicacion de porgir de respònsa, ma tòca es pas, un còp de mai, de generar d’adesion, mai de pensada critica.
Me fau ara tornar au politic e au culturau, e a l’impossibilitat de desseparar lei dos dins lo mond que vèn. Es a la condicion de repensar aquelei liames entre sòu, practicas politicas e practicas culturalas e lengatgieras que l’occitanisme gardarà sa pertinéncia coma projèct colectiu pas pas simplament coma passatemps.
Assajaron de ligar lei questions ecologicas e occitanistas aquelei de Gardarem la terra, dins leis annadas 2000 . Lo sit de l’associacion es ara, malastrosament, coma un biais de remontar lo temps d’internet, amb un sit qu’es pas estat actualizat despuei 2009. Fuguèt pasmens una temptativa dei belas de ligar una reflexion sus lo politic, lo culturau, la terra, lo luèc, l’avenir. Lei temps an cambiat despuei 2009, e la question de la terra — non pas aquela dau terraire, qu’es una question mòrta despuei 80 ans, mai aquela dau luèc, dau sòu [Le sol] coma o ditz Bruno Latour dins Où attérir?, es ara centrala.
Lo vin que si fai en Provença es de mai en mai fòrt, s’es pas emplenat de pesticidis e de produchs quimics per lo contrarotlar, e dins 70 ans serà probable malaisit de ne’n produrre dins un país que serà benlèu un desèrt . Es benlèu aquí, dins la question dau luèc, dau territòri, que se pòt pensar mai l’articulacion entre politic, culturau, terrestre, de termes que tradicionalament desseparaviam, una distinction que foncionava benlèu a passat temps mai qu’es ara renduda irrelevanta per lo sorgiment d’aqueu moment que de mai en mai anomenam antropocèn, e per l’avaliment climatic. Qu’avèm de dire, doncas, nautrei qu’avèm dau luèc, dau sòu, una consoissença prefonda e intima? Qu’avèm de dire en lenga nòstre? Quin messatge pòt porgir una reflexion originala de quasi 200 ans, una reflexion que dins sa forma intelectuala es pas nacionalista, mai que pensa la terra e lo mond? S’agís pas dins aquesta comunicacion de porgir de respònsa, ma tòca es pas, un còp de mai, de generar d’adesion, mai de pensada critica.
Me fau ara tornar au politic e au culturau, e a l’impossibilitat de desseparar lei dos dins lo mond que vèn. Es a la condicion de repensar aquelei liames entre sòu, practicas politicas e practicas culturalas e lengatgieras que l’occitanisme gardarà sa pertinéncia coma projèct colectiu pas pas simplament coma passatemps.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Brave reflexion. A mai, lmnon baste de mobilizar los occitanistas sensibles a l'ecologia e los ecologistas sensibles al federalisme e a l'occitan, mas plan de propausar un sens a l'occitanisme d'uèi. Esperem los articles que vengan.
Mercés ben James per quela cronica e per las que van venir. Mancava una reflexion sus lo país, lo sòu, lo territòri coma se ditz aura, dins lo pitit monde (embarrat?) de l'occitanisme: coma articular País d'òc emb lo monde a l'ora de la mondializacion? Politicament, culturalament, "terrenalament", pensar la linga e la terra d'òc, emb una ecologia culturala dau país qué. Me fie que d'autres se son desjà calculats mas qu'es ben de crear una nuvela dinamica intellectuala qu'es de rencurar que siá pas mai presenta dins l'occitanisme qu'es sovent nonmàs un passa-temps per afogats de linga coma me. Qual avenir per nòstre(s) país? An denguera quauquaren a dire lo monde que l'i viven? E dins nòstra linga? Balhan dau vam totas las questions que pausas, subretot a l'ora que las fòrças reaccionàrias de drecha dura son plan vivas, quitament dins los comentaris de Jornalet (cf. l'article sus l@s militant-as ecologistas que manifesteren au torn de França ciclista que se son aura arrestats).
Es pas estonant qu'i aja de las dictaturas, que dempuei fòrt longtemps avem balhat nòstre poder au sistem ierarchique. Que siaja la religion catolica o ben lo Rei, o ben la Republica lo poder aparten a un sol òme que ten son poder de Diu o ben de la volontat dau pòple. Mas, l'un e l'autre obeissan pas au diu vertardier o au pòple soberan mas a una ponhada de riches que nos an transformat en esclaus.
Au XIXeme e mesme au XXeme segles cresavian que lo poder tecnologic anava nos aportar lo bunur.
Avem delaissat nòstre poder per lo balhar aus mans d'economistes, de banquiers, de medecins, de tecnocrates, e tant d'autres que nos transformeran en esclaus.
Avam laissat de biais lo catarisme mas lo catarisme avia benleu de las valors a nos aportar per nos liberar.
Lo culturau, l'umanisme culturau es ren tant que comprendren pas la natura umana.
Nòstre poder comença per se coneisser se-mesme. S'aimar en prumier, se respectar, respectar los autres e l'environament. Avem totjorn lo poder de dire non a çò que vai pas. Tròp soven avem chausit de viure come un chen plan nurit mas qu'a una còrda alentorn dau còu pus leu que lo lop libre mas que creba de fam.
Es pas estonant qu'i aja de las dictaturas, que dempuei fòrt longtemps avem balhat nòstre poder au sistem ierarchique. Que siaja la religion catolica o ben lo Rei, o ben la Republica lo poder aparten a un sol òme que ten son poder de Diu o ben de la volontat dau pòple. Mas, l'un e l'autre obeissan pas au diu vertardier o au pòple soberan mas a una ponhada de riches que nos an transformat en esclaus.
Au XIXeme e mesme au XXeme segles cresavian que lo poder tecnologic anava nos aportar lo bunur.
Avem delaissat nòstre poder per lo balhar aus mans d'economistes, de banquiers, de medecins, de tecnocrates, e tant d'autres que nos transformeran en esclaus.
Avam laissat de biais lo catarisme mas lo catarisme avia benleu de las valors a nos aportar per nos liberar.
Lo culturau, l'umanisme culturau es ren tant que comprendren pas la natura umana.
Nòstre poder comença per se coneisser se-mesme. S'aimar en prumier, se respectar, respectar los autres e l'environament. Avem totjorn lo poder de dire non a çò que vai pas. Tròp soven avem chausit de viure come un chen plan nurit mas qu'a una còrda alentorn dau còu pus leu que lo lop libre mas que creba de fam.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari