Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Quora s’afina lo degalh dau capitau naut dins Leberon

Menerba
Menerba
Joan Claudi Puech

Joan Claudi Puech

Joan Claudi Puech, nascut en 1962, es escrivan e institutor a Menerba (Leberon, País d’Ate)

Mai d’informacions
Fai de decadas ara que lei vilatges dau Leberon son assetjats per dei ricàs dau monde tot e subretot per dei fortunas dau monde de l’economia ultra liberala.
 
Basta, barlinga-barlanga una vida se faguèt, leis mestieraus, aquelei qu’an subreviscut, trobavan una practica que pagava, leis agéncias imobiliàrias espeliguèron... e la paurilha s’anavan lotjar dins lei vilas dau defὸra... Ara te va ti pas que sota escampa de s’integrar un pauc mai dins lo país, d’unei d’aquela comunaut te dison qu’ara es temps per tu e tei pichὸts de parlar anglès, e que lo melhor, per tu e tei pichὸts, ben de segur, es d’installar dins l’escὸla dau vilatge (80 escolans) una escὸla internationala d’immersion en Englès! Per que lo monde pitan au musclau te fan assaupre qu’aquela escὸla (adonc privada) serà a gràtis per lei “locaus” coma dison.
 
Te fan la promocion de l’ensenhament per immersion de l’anglès: referéncia porgida de McDo que s’amerita pas la reviradura en occitan: “Les partisans de l’école en immersion soutiennent que l’apprentissage d’une deuxième langue est une préparation précieuse afin de participer à l’économie mondiale”. Zὸu, tei pichὸts defὸra a l’internacionala! Mai lo monde d’aicí, bota, cocanha! Mon enfant serà bilingüe tre que rintrarà au collègi! Ges de problèma per fὸrça monde que veson pas mai que son interès personau e pas mai luench que lo bot dau nas. Ges de problèma per la municipalitat (a despart de ieu) que veson lei dardenas e l’esparnha, e benlèu la renomada (Escὸla Internacionala de Menerba, Lubeuuuuron!).
 
Per l’escὸla rurala de Menerba es la barradura d’una classa! (Per començar). Per l’escὸla dau vilatge vesin de Lacὸsta es la barradura! (doas classas) per lo vilatge vesin d’Oppeda es la barradura d’una classa. Ieu ai una ben melhora prepausicion, sensa “business plan work”, bὸrd que son en França an que de n’aprofichar per aprene lo francés per immersion! E l’occitan per lo demai!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Un legeire Cevenas
9.

Ajuste enfin, que los còrses mai los bascos an benlèu rason. De còps que i a, los metòdes emplegats son violents, vai ben ! Mès, sus lo fons, lurs revendicacions son legitimas e veson clar.

Fin finala, es una guèrra als pòples qu'es declarada, una guèrra que taisa son nom.

Mès nautres, occitans, sèm pas violents e, vist qu'avèm pas gaire de consciéncia collectiva, auràn lèu fach los autres de ganhar la guèrra e d'epurar Occitània de tot endigena, adonc de tota consciéncia identitària.

Aviáun rason finalament, los que passàvon per borrèls dinc son recanton de Pirenèus o de Corsega.
La coesisténcia saique es pas possibla, que l'uman es acarat a la rivalitat dinc son projèct de vida.

Se pòt que seguem estats tucles e coards ? O es lo biais nòstre, biais civilizat, de defugir l'afrontament ?

  • 0
  • 0
Un legeire Cevenas
8.

A ! Que me fasètz plaser d'atalar tau subjèct. Se vei que sèm pas pus en cò nòstre.
Autrament, son pas d'autres qu'empausariáun sa cultura e son biais de pensar.

Save ben que lo travalh s'atròva pas pus dinc los vilatges d'onte èron sortidas nòstras familhas.
Mès, digatz, monde dau país, èra una rason, cresètz, per enmandar vòstres parents dinc un estau de retirada, e vendre puèi lo patrimòni familhau ? Sètz los prumièrs de vos planhir que " Le patrimoine FRANCAIS s'en va aux étrangers friqués !" !

Mès, per que se n'ane als estrangièrs de la borsa confla quel patrimòni, chau ben que l'aguem laissat partir. Chau ben que quauqu'us l'ague vendut. Ieu, se refuse de vendre quicòm, menarem batuèsta emb de ma familha, s'endevendrem per lo servar e l'entreténer. Vautres partètz, qu'atrapatz pas pus de travalh de vòstre gost dinc lo caire. E pensatz benlèu que los qu'achàpton n'atraparàn mai ?

Nautres, occitans... non ! miègjornaus venduts, oblidós de nòstra anma, endividualistas patologics, sacrificam sus l'autar de nòstres enterés materialistas, l'anma, l'Istòria d'un pòple, la creacion populara collectiva. Lo senut garda son ben per sos enfants e felesencs . Lo fai fruchar, se petaça - emb de sos fraires e sòrres, se n'a - per l'adobar, lo melhorar, a costat d'autres, tant nombrós, que lo butariáun a seguir la tropelada de fòls, d'endecats de l'eime. E síblon las aurelhas dau senut.
E, pechaireta, patís la mesquinará dau vesinatge que, eles, an tot vendut e laissat bastir tant e mai. Vergonha !
E las comunas que se fréton las mans en veire s'acampar quela practicalha de la bèla mena !
Aquelas d'aquí mai ... son copablas d'aver laissat betonar d'airaus negadís mai de tèrras lauradissas ; aquò's grèu dinc una region onte lo melhor es au fons dals valats e que tot lo demai es pas que travèrs penjuts e rocassuts.

Dinc las Cevenas, aviam vinhaus, pomaredas e òrts familhaus emb de potz, per prats e pradas.
Ara, villàs emb de piscinas lai se rostisson la codena e van s'esquichant. Los mas son venguts propietats d'estrangièrs (franchimands, bèlgas...). E lo pauc d'indigenas que sèm de còbre : la mitat son pas que boscassalha chorradissa, alcolisada e lenga de puta. Emb d'aquò, m'avètz comprés !
E la lenga occitana, e la memòria dinc tot aquò, e la transmission de l'identitat locala o comunautària... ... aquò depend dals endrechs, d'aicí d'ailà.

Es per aquò que coneisse ben bien lo subjèct. Nautres, cevenòus de la vièlha mena, e ieu jove deçaupegut. I vòle creire a un revirament de la situacion mès... me demande se sèm pas per viure un dals periòdes sornes e trebols que coneisseguèt nòstre airau geugrafic pre-europenc, dau temps que l'empèri roman s'esbosava e que los elèits laissàvon pauc a cha pauc s'embugar lo batèu...
Se vos plai, onte que seguetz, legeire(s), me donessiatz quauqua rason de positivar - que siái sovent entre doas envejas contràrias -, sariatz brave(s).

Pasmens, "per non languir lòng dau camin" coma o canta lo famós nadalet provençau, aquí ma pensada :
"La natura non pòt sofrir aquò voide. S'ocupatz pas l'espandi de paraula que vos es ofrit, mai l'espandi de vida onte restatz, es l'Autre que o farà." Es crudelament logic.
Tant d'autres o an ben comprés... aquí per de qué mete en dobtança nòstra capacitat d'èstre o de venir un pòple, quand vese la situacion actuala dau... pòple d'Òc, se n'i a un ! ?

PS : Je vais le dire exprès en français.
Je pense que si l'on me disait :
"Franchement, ouvre les yeux, c'est un combat d'arrière-garde. Il n'y a plus rien à faire, c'est fini.",
je pourrais alors faire le deuil de quelque chose qui m'a permis de me construire et auquel je crois, puisque je le transmets à mes proches et milite en milieu associatif.
Mais il faudrait que j'ai la certitude de notre fin, à travers les propos pragmatiques, logiques d'un socio-psychologue à la fois historien-linguiste-politologue, pour faire le deuil de notre peuple, de sa langue et de son identité patrimoniale. Ainsi, je cesserais de souffrir et suivrais le troupeau. AMEN !

  • 0
  • 0
ifzenèls Nice on the Riviera
7.

It iz possibòl...

http://m.aquodaqui.info/Lo-TGV-religa-Marselha-a-Londres_a872.html

  • 0
  • 0
mentonasc Mentan
6.

Un ex. 'scolaro: a Drap o Niça i a plus de Calandreta (nan sabo s'i a de cause per 'a pedagogia Montessori o Freinet aicí) .

Quitament 'a famosa scòra d'aquel tip "École des champs" de Drap barrèt... Avia de succés mas aguèt un problèma de gestion pareishe.

'E gentes interressaie per aquel biais d'ensenhar venian de pertot dau departament, de Mónego, e mai.
Despuèi i es una scòra que "pilhèt 'o relais" una scòra anglofòna pròche 'o pòrt de Niça qu'a de busses que mèna d'enfants de pertot, de Mónego per ex. Cada maten, en piaça d'anar a ra scòra elementària a 50 mètres, pilhan 'o bus per far 15 kms en aquela scòra.

Sensa parlar d'a famosa English school de Mónego que s'i ensenha principalament en anglés (espòrt comprés). Es mai conoissua mas nan fa de pedagogia Freinet creio ben. I van d'enfantes de nivèl primari e de collègio.

  • 0
  • 0
Canenc Cana
5.

#3 "Tot aquò dich, en cu s'apren la fauta ? Per crompar un ostau, fau ben aguer quauqun que decidigue de lo vendre, pas'rai ?"

Aaaa, un debat que torna mas de fons.
A cu la fauta?

Bòn, lei rasons que fan qu'una persona vende son multiplas :

sensa enfant (pensi ai païsans vièlhs garçons mas pas solament) que s'an un nebot, aquesto es taxat a 70% sus la transmission, solucion donca vendre

drechs de transmission tròups cars, cf. çai-subre e una familha anciana dau Suquet (Cana) se pòu trobar amb un ben que sa valor a quintuplat entre 1885 e 2015 amb la maion familiala sensa ortèt davans, imaginatz avètz ren demandat mas es coma aquò. Per transmetre UNA PART dau patrimòni ne'n fau vendre una autra part, se pòu pas transmetre : impossible financiarament de tot tenir

autre cas mas, un ben e tres eretiers : coma far, partajar s'es possible o vendre

Conoissi sus lei quieti còlas de Niça un òme de 50 ans sens enfants, un dandi de familha dau país despuèi mai de 300 ans. Trabalha pas, fa de gasilhadas cada estiu amb d'amics novèus cada sera, es l'eretier d'un cinquantenau de faissas (ancianas serras orticòlas), son objectiu : tot manjar qu'a ges de projècte d'avenir ditz.

Lo monde a la possibilitat de quitar la region, far sant miqueu, reinvestir dins un comèrci...

Autre cas ligat: la familha a pas mau de bens mas leis enfants trabalhan pas au país (a la vila grandarassa o a París), an de besonh de comprar lor apartament: vendràn

Senon, excedat per sei locataris, non pagament dau loguier, destruccion de faïenças, de pòrtas, lo terren es una porcariá, eça. vòu se desbarrassar e vendre

Autra rason, expropriacion per far l'autorota Cana-Mentan, una rota nòva creada per desservir un lotiment que serètz encerclat per eu

Un promotor vos prepausa de vendre vòstre terren e de vos donar 3 apartaments dins un imòble per bastir. Viure en apart mai simple per un vielh sus la fin: tot es plan, ascenseire...

Autra possibilitat: vòstre vesin conselhier municipau aguèt un permés de bastir e pas vos, entraina de diferenças de tractaments e seguidas, cf. subre

Autra rason: siátz jamai estat proprietari mas pasmens d'una familha vielha dau país

N'ai una gòrba d'anecdòtas ansin se ne'n volètz mai!
Mi rementa un debat un estiu sus una terrassa qu'aviáu l'impression que eriam que nautres lei copables de nòstra desaparicion sus la riba de mar e que pas ren d'autre èra de remetre en question. Una mena d'autoòdi aplicat? Es de nòstra fauta se ne'n siam aquí, podèm ren far, farèm ren e continuam de se trufar dei camins possibles de dignitat (a defaut de dignitat materiala, païsatgiera, au mens la dignitat mentala? Mas lei cors de "patoi prouvençalou" a que sièrve, eça.). Tot aquò mi lo siáu auvit dire. Cu trabalha subre per donar de que pensar e carcular??

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article