Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Se digui aranés, digui occitan

Jusèp Loís Sans Socasau

Jusèp Loís Sans Socasau

Jusèp Loís Sans Socasau ei èx-president der Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana (IEA-AALO)

Mai d’informacions
Non pòt èster d'ua auta forma: felicitacions entàs emprenedors que tiren endeuant aguest “Jornalet”. Idèes, constància e valor. Damb açò mo'n gesseram. Era Val d'Aran n'a besonh de tot, tot e qu'ei ben plaçada e qu'a personalitat, ara cau trebalhar e cau trebalhar ben.

Eth “Jornalet” qu'a era filosofia que mos conven, qu'a sabut encaishar enes postulats actuaus e de futur qu'an d’acompanhar era Val d'Aran e era sua luta peth manteniment dera identitat. Era personalitat aranesa qu'a diuèrsi èishi; eth mès emblematic eth paisatge e eth mès definidor era sua lengua, que s'a forjat damb eth paisatge.

È acceptat encantat de participar en aguest “Jornalet”, extraordinària iniciativa pera lengua occitana, perque a plantejat clarament que des dera direccion s'emplegaràn dues varietats dera lengua: era referenciau e era aranesa. E açò me satisfè. Er emplec dera referenciau perque ei era que mos da eth sentit de tota era grana nacion, perque ei era lengua que s'a format damb era aportacion des grani escrivans dera literatura, damb es decisions des mès importants intellectuaus dera lengua occitana, perque ei aquera ara que me cau guardar quan me cau solocionar bèth dubte qu'era mia petita lengua non pòt apariar per era soleta, perque ei era bandèra a seguir e ena que emmiralhar eth mèn petit tresaur aranés, pr’amor que la complète e da sentit. Er emplec dera varietat aranesa, me shaute, perque ei era mia, era que e aprés de forma naturau (e tanben artificiosa), era que me situe en mon dera occitanitat, era que parlen es mèns pairs, es mèns hilhs, es mèns vesins e es mèns amics, … era lengua des mèns sentiments, des mèns patiments e des mès plasers,...

E ua sense era auta non aurien sentit; era mia varietat aranesa sense era lengua generau serie un mainatge desemparat, un orfan, sense passat,... e aquera lengua comuna sense eth calor dera mia varietat perderie personalitat, non aurie chuc, li mancarie esperit.

Non renóncii ne ara ua ne ara auta e quan digui aranés digui occitan, e coma que toti me saben aranés emplegui mès soent era denominacion occitan entà qu'arrés n'age cap de dubte: sò occitan per èster aranés e aranés per èster occitan.

E aguesta opcion tanben a ua clara significacion enes relacions occitanocatalanes que tant importantes an d'èster en devíer d'aguesta part deth mon. Perque Catalonha non pòt ignorar era varietat pròpria deth mèn petit parçan aranés, mès non pòt obviar era existéncia d'un referent de tota era nacion dempús des importantes collaboracions que Catalonha a exprimit damb Occitània, ath long de tota era istòria, ena defensa e ena definicion dera lengua referenciau. Catalonha ère presenta enes Rasós de Trobar en segle XIII, e ena revista Occitània damb Prosper Estieu e ena publicacion dera Gramatica Occitana d'Alibèrt, e ena redaccion des Normes Ortografiques der aranés e ena promocion deth Grop de Lingüistica Occitana e ena Lei der Occitan, aranés en Aran...

E perque voi çò de milhor entà Aran e entà deishar clara era mia consciéncia d'un aranés que vò hèr presenta a Aran en Euròpa a travès d'Occitània, que vò projectar Aran en mon sancer, des d'Aran, des der aranés e des dera mia occitanitat, bèth viatge aguest article le harè en occitan generau,... entà que toti aqueri que encara dubten s'er occitan generau existís sapiguen clarament qu'eth “Jornalet” e aguest umil escrivan cren qu’ei de besonh reconeisher-lo, auer-lo present e possar-lo. E damb eth referenciau, damb era forma comuna de emplegar era lengua, ath sòn cant i a era mia petita varietat aranesa. Era mia!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Laurenç Gavotina
1.

Adiu Jusèp, òc, es clar.
Me fa pensar a una fòto d'una bandeiròla que fagueriam al Centre Cultural Occitan País Niçard e Alpenc : "Nissarts donca occitans" !
E per s'en arrire un chícol, se fasem 'o revèrs, vist que de las Alps, a las Pirenèus i es qu'en Val d'Aran que l'occitan es reconoishut coma vivent per 'o moment sus aquesta terra : "Se digo occitan, digo aranés" (en mentonasc dins lo texte ;-) )

  • 2
  • 1

Escriu un comentari sus aqueste article