Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo gust dal diménegue

O ancara calar de veitura a detz oras de sera dal Champsaur per èstre de retorn a Menton via Coni a quatre oras de matin...
O ancara calar de veitura a detz oras de sera dal Champsaur per èstre de retorn a Menton via Coni a quatre oras de matin...
Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions
Ò, i es ben mai d’un biais per se pausar: far la babosa davant la tv, penequear, legir qualqua ren de recreant, discutre entre amics sus una terrassa.
 
Me’n aviso quora èro pichin, e qu’anaviam ges al vilatge de ma familha per la dimenjaa, passavo lo temps coma poio. A legir de libres de la bibliotèca vèrda, lo Club des Cinq, lo Clan des Sept. E Arsène Lupin, al nom de la grana jauna e pichina, mas lo parallèl s’arrèsta aicí. Un pauc mai tardi, Pagnol. E quora arribava lo diménegue de sera, aquel jorn avia un gust amar. Coma los darriers moments d’un jorn de libertat que sabèm amb certitud que s’acabarà implacablament. Se fasètz part d’aquelos contents de tornar a l’escòla, sètz astrucs. Io gardiavo las oras passar fins al sopar d’ora e al cojar d’ora. Tot en esperar de me sortir lèu lèu e ren tròup mal d’una setmana dins aquel endrech embarrat de grilhas dins la vila mas fòra dal monde real. Èro a pantaisar de solesa dins la natura. Lo temps passèt, mas me’n aviso d’aquel gust dal diménegue.

Aüra que sio mai grand e que l’escòla m’aspera plus coma escolan ni mai l’implacabilitat de las causas, me rèsta un cèrt gust d’aquel jorn.
 
Coma un gust de fin de règne. Aiçò me tornèt en tèsta quora un diménegue de sera, degueriam calar en vila. Totas las carrieras èran vueias, ges de veituras que circulavan e ancara mens que fan la coa dins los taps. E degun, ges de pedons. Ciutat coma mòrta. Una ciutat que de viu i es plus que las plantas e d’arbres, tot lo demai es de betum o de mineral. Solesa infinia, impression d’imensitat e de libertat. Inquietud leugiera mas patz totala. Aver l’impression d’èstre la soleta persona viva dins lo país desertat per qualqua rason inconoissua.

Alora me metèro a imaginar la vita d’aquel monde qu’es totjorn viu en setmana e qu’es partit o coma escondut en aquel jorn. Ont poiria èstre, de que fa? e aquelos presents mas invisibles? Aquel lum que veo aicí seria qualqu’un que s’alestisse lo sopar? Aquel lum blau que bolega ailí seria un autre qu’agacha la television? E de que agachan, de que pènsan, de que vòlon far aquel monde?

Aquelas questions m’an totjorn fach pensar. An de causas de comuna amb io, poiriam èstre ensèm a discutre, a parlar de nòstras vitas e se divertir de nòstras diferéncias, sensa se “pilhar la tèsta”.

Quora plòu, lo diménegue de sera devèrs 6 oras es terrible. Mas de vacanças, lo diluns seguent, lo gust dal diménegue es plus lo meme. Es mai doç alora. Totun, i es de nostalgia dins lo diménegue, enfin tròbo. D’un temps lo monde se trobavan quasi totes a la gleisa, lo past de familha un pauc obligat (o totplen segon los cases) istòria d’èstre ensèm, e per evitar d’èstre autra part? Benlèu?

Me’n aviso de pastes de familha un pauc obligats, que se semblavan talament los uns ambals autres amb un ambient malastrosament flac.
 
Lo diménegue es contrari al dissabta que lo monde a d’espèr de far ancara qualqua ren de la sieu dimenjaa l’endeman, mas ren dins los magasins que seràn barrats.

Diménegue es provar d’obliar lo sera que va arribar. Que calrà tornar lèu, per l’autorota de la sieu jornaa agradiva, per lo sieu. In rapèl dur e que contrasta lèu ambal sieu apartament s’un es anat fòra.

Lo diménegue pòl èstre es tanben de calar lèu de la montanha per rotlar de nuech dins las cluas de Tiniá, crosar de rainards e de cèrvis espaurugats dins la nuech. Aver las tèstas plenas de la gaug de la jornaa passaa e se sentir fòrt per l’endeman, qualqu’un de novèl. Cambiat per la dimenjaa e la tèsta lavaa dals crucis de la setmana precedenta. O ancara calar de veitura a detz oras de sera dal Champsaur per èstre de retorn a Menton via Coni a quatre oras de matin... Un diménegue un pauc esperlongat lo diluns de matin...
 
Aquesto diménegue sio davant lo mieu fuelh per vos escriure ce que me recòrdan los diménegues. Cerquèro de que méter, e penso qu’al final ai passat un bòn temps en provar de vos far pertejar ce qu’es per io aquel jorn.
 
 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Marco
4.

En Italian, "pennichella" = "pichot sòm,siesta". Sembla la meteissa racina.

  • 1
  • 0
Laurenç Gavotina
3.

#1 Adieussiatz amig Lilian!

"Penequear" ese compausat de "penec" + o sufix verbal "ear".

Un "penèc" es un sòm.
"Far un penèc" vòl dir "durmir un pauc" sovent l'après-dirnar.

O sufix "ear" es per dir que l'accian es repetitiva. Ese l'equivalent vivaroalpenc dau sufix "ejar" en lengadocian, provençal...

  • 3
  • 0
Laurenç Gavotina
2.

#1 Adieussiatz amig Lilian!

"Penequear" ese compausat de "penec" + o sufix verbal "ear".

Un "penèc" es un sòm.
"Far un penèc" vòl dir "durmir un pauc" sovent l'après-dirnar.

O sufix "ear" es per dir que l'accian es repetitiva. Ese l'equivalent vivaroalpenc dau sufix "ejar" en lengadocian, provençal...

  • 3
  • 0
Lilian Chovèl Occitània de bisa
1.

Bonjorn Mossu Revèst, Z-ai na petiòta question, volià saber de que vòu dire le mot "penequear". Chas nautris, en Auvèrnhe, avem "penechar" per dire somelhar, somelhejar, somnolar (en francés "dodeliner de la tête", somnoler). Quò poiriá n'èsser sa correspordança au nòrd d'Occitània, non pas? Marcés.

  • 1
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article