Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Fins a quora un empèri respècta las règlas internacionalas?

Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions
Es lo problèma de l’estat actual de la gestion de l’Organizacion de las Nacions Unias. Un “gròs” a lo drech de veto. E s’a l’arma nucleària o supersonica coma es de mòda aüra, va sovent cotria. China, índia e de rares autres. Un pichon es “reconoissut” coma un gus que passa per carriera. Se salua e pi se passa lo camin.
 
Sabèm que los Estats Units d’America se pòlon passar de l’ONU quora lor sembla necessari. Vos vau esparnhar de citar quora, auriam de qué dire.
 
D’aicí la question, coma l’intangibilitat de las frontieras (recòrdi: Uti possidetis) pòl èstre fixaia en règla per la màger part mas contornaia per qualques un. Qué a lo drech de bolegar e qué non a lo drech.
 
E mai per de pichons païses, coma Cossòvo que retraça una frontiera (o la desplaça). Son de derogacions al principi dich d’intagibilitat de las frontieras.
 
Lo Sud sodan an capitat de nàisser. Lo Saara occidental non. Los ancians òcs d’empèris europèus en Africa son encara de se precisar.
 
Parier en Euròpa. O pensam aver obliat. Subretot que los occitans de França, d’Espanha o d’Itàlia, venèm d’estats que son d’ancians empèris (o a tendéncia imperiala per Itàlia, perqué an mens colonizat que los dos primiers). E qu’o son encara per França (DOM, TOM, e ròm pòm pòm!) e Espanha (pensatz a Ceutat, Melilla...) via lors colonias actualas.
 
Vist sus un plan istoric o cal recordar coma disia
 

 
Los decopatges e las teorias ligaias son aüra dominaias per lo concèpte establit per un frenchy cogordon winner, yes man!
 
Gorbachov parlava ja d’aquò al prefondament de l’URSS e las questions mal reglaias que anavan ne’n sortir:
 

 
Lo principi d’un empèri es de voler aver mai, totjorn. Coma aver una mai granda part de pizza que los fraires enrodats al taulier. E de bramar a l’injustícia e èstre injuste. La classa quora un vòl al final, destrurre lo taulier perqué a mancat lo ratalhon de ladicha pizza. Caca nerviós.
 
Se manifèsta per de pichins “lançatges de boletas” coma lo perturbator dins la sala de classa. Voler far lo malin. Mostrar los braces per impressionar.
 

 
O mai avans:
 

 
E encara mai denans:
 

 
Cu a la mai gròssa? (armaia è!). Lo nivèl mairala s’aplica fins al mai aut nivèl de poler politic.
 
Pensar a la scèna dals Inconnus
 

 
L’uman es corrigible? Sindròma de l’iscla de Pascas? Anam a fons dins la muralha en clacsonant a mai?
 
De monde fan semblant de creire que lo rapòrt de fòrça existe ren. Mas despí lo recent soslevament còrse degut a la temptativa d’assessinament d’un jiadista sus Alan Colonna, telescopatge de dos biaisses de veire lo pòst colonialisme europèu (l’un per lo revenge religiós amb temptacion d’imperialisme linguistic arabe, l’autre per lo drech a l’autodeterminacion per cada pòble amb volentat de viure dins la sieu lenga), a jamai tant avançat per l’autonomia en rapòrt de las eleccions o de discussions.
 
Cu crei que sèm dins un monde sensa rapòrt de fòrça? Los estats mai que mai farian semblant de creire que tot cambiament se passa d’un biais quiet quora l’empèri perde de fòrça?
 
Se Moldòva existe es perqué l’URSS o volia separat de Romania. Se l’Irlanda dal nòrd es totjorn dal Reialme Unit es perqué los angleses o an volgut.
 
Se l’occitan es feble, es justament perqué i es gaire de rapòrt de fòrça positiu massís per el. 
 
 
 
 
Per nòta: una minoritat sovent obliaia son los romaneses d’Ucraïna,
 

 
qu’en lo sud de Bessarabia èran una majoritat d’un temps.
 
Mas poiriam parlar dals oigors, e mai avans dins lo temps dals tibetans qu’an fach l’una dals mèdias fa qualques meses... o dals casacs de China (populacion istorica fòra de l’estat actual de Casacstan).
 
Nòta 2: Damnjan Knezevic, un dals organizators de manifestacion sèrbas en sosten a Russia e cap dal movement d’extrèma drecha Patrolha dal pòble, s’es fach conóisser en Serbia, aquels ans passats, per d’agressions violentas còntra de migrants per exemple.
 
Estranh, Serbia es lo solet país d’Euròpa, levat Bielorussia, que l’opinion publica sosten Russia e son de sèrbes d’extrèma drecha (de nazis diria Putin) que sostenon lo govèrn russe, qu’aquest fan la guèrra en Ucraina per levar l’extrèma drecha dal país (denazificar Ucraina segon Putin)...
 
 
 
 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Gael Besierenc
2.

Mercé plan per la descuberta de Yalecourse ! força interesente !

  • 2
  • 0
pierre lachaud
1.

Dirai totjorn que los que dominan quò es una ponhada qu'an amassats tertant de richessas coma la resta de la populacion. Per eus, los politics son que de la merda. Obeissan o son marginalisats, botats de biais o mesme tuats. Son los mestres de la sciença, daus medias, de totas las ideologias e ren se fai sens lòr accòrd perqué son los sols a finançar las idéias daus autras.
Totas las institucions internacionals son controladas per eus que sijan l'ONU o l'OMS, o las ONG Lo comuniste a jamai dirigeat un pais. Lenine a prengut lo poder per la volontat de las grandas fortunas de l'epòca e non pas per la volontat dau pòple. Alaidonc a obei. Alhors, quò es parier.
L'òm creu se battre per la patria o la bona causa l'òm se bat totjorn per daus merchands de canon o ben de vaccins.
Quand Potin prenguet lo poder en 1990 en Russia, los services publics avian estat venduts a de las multinacionala e lo gas era era aus mans d'un manhat. Putin a restablit l'autoritat de l'estat, a tornat prener lo contròli dau gaz e balhat a Russia un noveu alen.
Que fan Macron e los dirigeants politics frances? L'inversa. Son los vaslets de las grandas fortunas. França sombra dins la colonisacion, la corupcion, lo declin economic, degradacion de l'ensenhament, de la sciença e de valors ideologics.

  • 0
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article