Opinion
Etimologias 3.0
Lo monde que venon s’installar al país nòstre, generalament, se’n trufan dals noms de luec. Basta... "‘eul seulèy". E quora pausam de questions pòl èstre festenal. Per aquest periòde de fin d’annaia, ren de tal que de veire un famós cuente de Calenas en mai d’un capítol, revisitat, d’etimologias en mòde francoparisomodernochic trendy bonapartistojacobinocentralistocapitalisticolegitimista amb un peçuc de tempy festivopsiquedelic. Coma cada istòria una bola que pesa un pauc de tròup sus un arbre occitan alassat d’èstre cargat de tantas asenaias.
Vaicí un parèl de nòvas etimologias de sciéncia ficcion, possiblas dichas e inventaias...
Atencion, umor de rigor e tèrç grad de tria.
Sèm ben al nivèl de "l’occitan es una lenga inventaa" LÒL... Edr. Ckocoryx Cquehault!
En Gavotina
— "Les Crots", valaa de Durença, país d’Ambrun. Alora lo nom agradava ren als novèls arribants. Las Cròtas, fa vièlha crosta mal digeria benlèu? Ja sèm aribats al nivèl 2.0. Mas es totjorn possible de butar lo tap mai luènh que la botilha.
— Lo Caramèl, viaducte a Castilhon. D’un temps que los transpòrts collectius ferrats i passavan, un garçonet agitat passèt la tèsta per la fenèstra. Volia veire lo trambalan far lo torn complet per contunhar la sieu ascension dins los Alps. E d’aquel temps, se manjava un tòc de caramèl. E pi, la suèia dal trambalan calèt sus lo caramèl dal jove e ne’n faguèt tota una istòria al contrarotlaire que devenguèt nomenat ansin.
En Provença
Trèva de galejaias. Sabèm ben que la motivacion d’un toponime es una recèrca de sens quora lo nom dal luec comença de venir alunhat dal saber popular. E las reintrepretacions son vièlhas coma lo monde, coma la reinterpretacion de la ciutat en Nikaia per dire victòria mas qu’es una jaça de pintura grèga sus un toponime mai ancian.
A nosautres occitanistas, de gardar la motivacion dal sens dals noms de luecs per evitar de talas asenaias. E subretot assabentar al mai possible sus lo sens e lo rapòrt a la lenga occitana.
Vaicí un parèl de nòvas etimologias de sciéncia ficcion, possiblas dichas e inventaias...
Atencion, umor de rigor e tèrç grad de tria.
Sèm ben al nivèl de "l’occitan es una lenga inventaa" LÒL... Edr. Ckocoryx Cquehault!
En Gavotina
— La Bolineta, vilar de Mariá, prononciar Maryò, dins la valaa de Tiniá. Alora es que qualqu’un chaminava entre dos vilatges e al nivèl de son charjament, qu’èra mal serrat, a fach tombar una bòla pichona. Bolineta que per miracle (miracle marial? veire Mariá...) s’es ren rota. Es estacha conservaa per una familha e d’aquí, al luec que calèt l’objècte, siguèt nomenat "La Bolineta". Per fortuna èra ren precisat se la bòla pichona èra de colora roja o autra.
Ja que las ròchas o son.
— "Les Crots", valaa de Durença, país d’Ambrun. Alora lo nom agradava ren als novèls arribants. Las Cròtas, fa vièlha crosta mal digeria benlèu? Ja sèm aribats al nivèl 2.0. Mas es totjorn possible de butar lo tap mai luènh que la botilha.
Devenguèt Los Cròts. Mas, mas. Es perqué, de fach los lops avián talament fam e los ivèrns de nèu... qu’avián los cròcs!
A l’epòca i èran ren, de bordilhas d’snacks sus la riba de la faissa d’aiga de Sèrre Ponçon per alimentar en secors los canidats.
— Lo Caramèl, viaducte a Castilhon. D’un temps que los transpòrts collectius ferrats i passavan, un garçonet agitat passèt la tèsta per la fenèstra. Volia veire lo trambalan far lo torn complet per contunhar la sieu ascension dins los Alps. E d’aquel temps, se manjava un tòc de caramèl. E pi, la suèia dal trambalan calèt sus lo caramèl dal jove e ne’n faguèt tota una istòria al contrarotlaire que devenguèt nomenat ansin.
En Provença
— Grimaud: lo cat que fa "mau" e qu’es "gris". Of course!
— Cogolin: lo "coq" amb de lin arribat dins la nau que transportava Sant Tropètz, mas manca d’astre se ditz "gau" en provençal, mas aquel mite existe ben e mai a la pèl dura!
— Barjòu: una "vila de fòus" coma se ditz en provençau.
— Cogolin: lo "coq" amb de lin arribat dins la nau que transportava Sant Tropètz, mas manca d’astre se ditz "gau" en provençal, mas aquel mite existe ben e mai a la pèl dura!
— Barjòu: una "vila de fòus" coma se ditz en provençau.
Trèva de galejaias. Sabèm ben que la motivacion d’un toponime es una recèrca de sens quora lo nom dal luec comença de venir alunhat dal saber popular. E las reintrepretacions son vièlhas coma lo monde, coma la reinterpretacion de la ciutat en Nikaia per dire victòria mas qu’es una jaça de pintura grèga sus un toponime mai ancian.
A nosautres occitanistas, de gardar la motivacion dal sens dals noms de luecs per evitar de talas asenaias. E subretot assabentar al mai possible sus lo sens e lo rapòrt a la lenga occitana.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2
La question se pausa un pauqueton pertot e es necessari que s'enregistre, pertot, la prononciacion "locala" dels toponims coma cal que se'n fasca una recèrca aprigondida de las formas istoricas (quand aquò's possible, al segur) per tal d'aver, al moment de restituïr lo nom "autentic", çò mai d'informacions possible e non pas practicar a vista de nas, e mai amb bona volontat. Nos apararem pas jamai de las errors que farem en restituïnt la toponimia occitana en occitan (e tan milhor, ja que vòl dire que i aurà un trabalh de restitucion toponimica) mas cal trobar mejan de ne far çò mens que se pòsca.
Las associacions localas aurián aquí un ròtle màger a jogar, dins un encastre collaboratiu a definir, e segurament lo Congrès permanent tanben qu'una basa de donadas toponimica completa fa fraita. E coma per plan d'autras causas, poirem pas demorar longtemps.
Ara, segur qu'escafarem pas las interpretacions popularas mas milhor s'aquelas passan per l'occitan e non pas pel francés.
..e que, deman, quand i aurà pas mai de locutors primièrs, d'occitanistas locals, plens de bona volontat, pensant restablir lo toponim inicial, van propausar a la comuna de fixar una placa : "FONT FRESCA"
...E i pòt aver d'evolucions pus subtilas...
Pas luènh d'ont demòri, una font : FONT FREJA
La palatala "J" ( coma tanben "ch" ) es prononciada en Albigés.."ts"
Aquò fa que çò prononciat "ts" en òc es sovent assimilat ambe un mot similar en francés (chòt-chouette/ jòc-jeu/ chimenèia-cheminée) e donc ..."freja" a "fraiche"
Donc, l'aiga de FONT FREJA s'es rescalfada en francés ..., venguda :"FONT FRAICHE"
Çò pus susprenent, es que los quites locutors occitanofòns dison "Font Freja" quand parlan occitan, e " Font Fraiche" quand parlan francés, sens se tracassar del sens diferent de l'adjectiu emplegat...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari