Opinion
Briac com un Polonés: restablir la vertat
Vaquí una expression de las conegudas. S’utiliza generalament ende parlar d’una persona qu’a bevut mès que çò que cau e qu’es bandat au punt de pas mès ténguer de pè.
Mes es vengut lo moment d’enfin restablir la vertat, istorica en hèit.
Se lo parat de la neishença es pas encara clar (e ac serà benlèu pas jamès), çò de segur es que’ns veng de Napoleon e que vòu díser en hèit: “Briac mes que s’i escad totun de hèr çò qu’a de hèr.”
Duas possibilitats:
Se vei que l’expression, positiva a la debuta, a virat au negatiu endeus actors màgers.
Las duas anecdòtas pòden estar vertadièras fin finala, e perqué pas un ehèit recurent d’un còp l’aute, com una galejada que torna. Se pòt tanben sense de dobte ne trobar d’autas.
Çò de segur, es que los Poloneses an una tecnica de las bonas ende béver sense d’estar tròp lèu briac: minjar pan o quicòm de gras o d’acide en medish temps que la vòdca (parlam aquí de causas seriosas, pas de vin). Vos conselhi los cocomets o lo sagin.
Mes susquetot an lo biaish de botar un pichon còp de cap a l’endarrèr au moment d’engolir la bevuda que va au hons de la garganta, e atau las papillas son pas tocadas, pr’amor que son eras que trasmeten lo briaguèr dirèctament au cervèth.
Cau tostemps aprénguer deus professionaus ...
Mes es vengut lo moment d’enfin restablir la vertat, istorica en hèit.
Se lo parat de la neishença es pas encara clar (e ac serà benlèu pas jamès), çò de segur es que’ns veng de Napoleon e que vòu díser en hèit: “Briac mes que s’i escad totun de hèr çò qu’a de hèr.”
Duas possibilitats:
1/ En noveme de 1808 l’armada francesa es estancada au pòrt de Somosierra sus camin de Madrid per 800 sordats espanhòus armats de 20 canons. Los generaus franceses trantalhan davant lo risc. Napoleon lavetz decidís de mandar los 150 shivaus-leugèrs poloneses (En polonés: szwoleżerowie e en francés sense “x” quitament au plurau) que desrontan los Espanhòus e daubrissen l’accès a Madrid. Aquò marquèc una data dens l’istòria de la cavaleria. Aus generaus qu’avèvan declarat que “calèva estar briac end’atacar”, l’emperador se seré trufat d’eths en díser que calèva efectivament estar bandat com un Polonés.
2/ Au moment d’entrar en Russia, hasèva tan fred que los sordats bevèvan alcòl fòtrt dens las tendas ende’s recauhar. Los Russes ataquèn e sols los Poloneses estón es estat de’us recussar. Napoleon digoc lavetz que los sordats franceses avèvan lo dret d’estar bandats, mes “com los Poloneses”.
2/ Au moment d’entrar en Russia, hasèva tan fred que los sordats bevèvan alcòl fòtrt dens las tendas ende’s recauhar. Los Russes ataquèn e sols los Poloneses estón es estat de’us recussar. Napoleon digoc lavetz que los sordats franceses avèvan lo dret d’estar bandats, mes “com los Poloneses”.
Se vei que l’expression, positiva a la debuta, a virat au negatiu endeus actors màgers.
Las duas anecdòtas pòden estar vertadièras fin finala, e perqué pas un ehèit recurent d’un còp l’aute, com una galejada que torna. Se pòt tanben sense de dobte ne trobar d’autas.
Çò de segur, es que los Poloneses an una tecnica de las bonas ende béver sense d’estar tròp lèu briac: minjar pan o quicòm de gras o d’acide en medish temps que la vòdca (parlam aquí de causas seriosas, pas de vin). Vos conselhi los cocomets o lo sagin.
Mes susquetot an lo biaish de botar un pichon còp de cap a l’endarrèr au moment d’engolir la bevuda que va au hons de la garganta, e atau las papillas son pas tocadas, pr’amor que son eras que trasmeten lo briaguèr dirèctament au cervèth.
Cau tostemps aprénguer deus professionaus ...
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
trobat dens las Òbras de Tozy 1852-1911 : dens las sègas - chansons et monologues
un aumatge a un pinta-beròi que pintava tròp :
Polonha qu’es mençonada....
Eugène Denis LAUGA
Digne fils de Bacchus, ô toi, immense ivrogne !
Ô toi qui de Nérac, illustra le trottoir !
Ô toi, Lauga Denis, Eugène dont la trogne
4 Pavoisée scintillait le soir !
Ô toi, divin pochard, qui, pour toute besogne,
Cherchas ton idéal dans le jus du pressoir,
Suivi d’un chien galeux, mémorable charogne,
8 Que tu traînais de ton mouchoir !
Toi que l’on vit souvent sortir d’une gargote
Sans payer ton écot, sauter du haut d’un pont
Puis partir au galop, sans sécher ta culotte,
12 Chez Lussagnet boire un canon .
Toi que j’aimais à voir au milieu de la foule,
Les manches retroussées te mater en boxeur,
Ou bien nous entonner Là-bas le roulier roule
16 D’une voix de septembriseur !
Que tu étais beau, Lauga, lorsque, à travers l’espace,
Tu lançais les éclairs de ton œil injecté
Et lorsque le trois-six qui suintait sur ta face
20 Noyait ton cul d’ours empâté !
As-tu, dans l’au-delà, trouvé quelque guinguette
Où le vin soit servi sans assaisonnement
Et où tu puisses encore réclamer la casquette
24 Qu’ici-bas te chipa Clément ?
Trimballes-tu toujours dans l’éternel royaume
Tes pas errants de bouchon en bouchon ?
T’es-tu déjà grisé avec Jean Chrysostome ,
28 Avec Antoine et son cochon ?
Dis-nous, mon vieux Denis , si, dans le purgatoire
Comme ici-bas, toujours on te voit chopinant ?
Toi qui ne voyais rien comme chanter et boire
32 Tu as dû t’y plaire infiniment.
Lorsque tu nous quittas pour entrer a l’hospice
La Pologne , atterrée, aussitôt prit le deuil
Sans se douter, ami, que c’était la jaunisse
36 Qui allait te clouer au cercueil.
#4 Fin finala "Volèm viure e beure al pais"
#4 Mancatz pas d'imaginacion en Gasconha, es vertat que lo vin de Bordèu i deu ajudar :-)
Avèm tanben "se canfrar" e lo mai emplegat "se bandar". Mas i a de nuanças, es pas tan grave d'"èsser passat per la vinha", de"menar los piòts" o d'"aver cargats los esclòps en grolla" que d'"èsser bandat a clau".
Una expression que m'agrada plan, emprontada al peitavin : "aver trapat un còp de pè de barrica".
A totes : Bona annada, granada, plan acompanhada... e pas tròp asagada.
http://www.gasconha.com/spip.php?article221
#2 I a tanben l"expression "èsser passat per la vinha".
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari