Diluns, 22.2.2016 03h00
Lo grand Robèrt Lafont teorizèt en 1991 lei tres periòdes d’acceleracion dau “renaissentime occitan” (o de l’“occitanisme” au sens larg, totei grafias inclusas). Lo Temps Un foguèt l’expansion dau Felibritge a la fin dau sègle XIX. Lo Temps Dos vegèt la cima de l’occitanisme classic dins leis ans 1960-70. Lo Temps Tres foguèt una prefonda renovacion de l’occitanisme pendent leis ans 1990-2000.
Entre aquelei tres temps d’acceleracion, i aguèt de periòdes de crisi ont l’occitanisme mancava de fòrça e de perspectivas. Après lo Temps Un, i aguèt pendent la primiera mitat dau sègle XX la crisi dau Felibritge que veniá passadista e amòrf. Après lo temps Dos, i aguèt una crisi de l’occitanisme a la fin deis ans 1970 e durant leis ans 1980: envielhiment, atonia, localisme estrech, refús de la nòrma de la lenga...
Ai explicat dins Jornalet (18.1.2016) que lo Temps Tres de l’occitanisme sembla ja finit e que siam intrats dins una crisi novèla, ara dins lei ans 2010... Aquesta constatacion ven de mon amic Terric Lausa.
D’efiech, vesèm un envielhiment dei militants occitanistas, una manca de joines, una manca d’ambicion, una eternizacion dei vielhs esquèmas que foncionan pas, una impossibilitat d’impausar un rapòrt de fòrça, un pes feble dins l’opinion. E mai retombam dins un localisme egoïsta, dins la pèrda d’una lenga normativa (amb lo sòm forçat dau CLO) e dins una abséncia d’estrategia per l’ensemble d’Occitània.
La darriera “granda” manifestacion “Anem Òc” per l’occitan, a Montpelhièr en 2015, mostrèt l’envielhiment, la baissa dei militants, la division e lo localisme estrech de quauquei dirigents occitanistas (sustot montpelhierencs, tolosans e bearnés). Luchar per l’Ofici Public de la Lenga Ocictana, per quauqueis escòlas Calandretas de mai, per quauquei pòsts de professors d’occitan, per la Carta Europèa, vague, son d’objectius bòns... Mai son d’objectius limitats que sufison pas per sauvar la lenga.
Amb aquela vision limitada, la sortida de crisi arribarà benlèu pas. E l’occitan, tròp feble e mau defendut, risca de morir definitivament.
Se sortèm de la crisi, aquò supausa que leis occitanistas despassaràn leis obstacles actuaus e que crearàn una dinamica completament nòva, en inversant lo movement de mòrt de l’occitan. Una sortida de crisi seriá un Temps Quatre. Pòdi pas predire quora vendrà lo Temps Quatre, ni se vendrà. Mai se lo Temps Quatre arriba, implicarà una rompedura radicala amb lei blocatges actuaus. Auriá lei caracteristicas seguentas.
— Un impacte duradís sus l’opinion publica e sus la vida sociala. Serà possible solament se leis occitanistas vòlon installar un rapòrt de fòrça. Devon assumir una nocion importanta de la sociolingüistica: la nocion de conflicte qu’opausa la lenga menaçada (l’occitan) e la lenga dominanta (francés, italian o espanhòu). Arrestem de pantaiar e regardem la realitat: lo francés tua l’occitan dins un conflicte; l’occitan retrobarà son usatge tanben dins un conflicte.
— L’usatge de la lenga dins de familhas, de generacion en generacion, en organizant aquelei familhas dins de nuclèus de parlants actius. Lei nuclèus de parlants podòn èsser de vesinanças o de rets. Es solament amb de parlants concrets que podèm estendre puei l’occitan a l’escòla, dins la vida publica e dins lei mèdias. Es una constatacion de la sociolingüistica (Robèrt Lafont, Joshua Fishman...).
— La transmisson dau saber occitanista ai generacions novèlas de militants, amb la formacion e la promocion constanta dei joines.
— Una creacion pus divèrsa e pus audaciosa en lenga occitana (musica, literatura, bedé, cinèma...), dins totei leis estils populars, sens restriccion.
— Una lenga occitana accessibla a de milions de gents, gràcias a una varietat estandard clara, amb una nòrma univòca, aplicada e respectada per totei (que pòt integrar de variacions regionalas moderadas). Es una condicion per l’expansion de tota lenga modèrna. L’antinormisme rend la lenga pauc accessibla e dificilament difusabla. L’antinormisme devendriá marginau dins lo Temps Quatre.
— La solidaritat d’organizacion entre leis occitanistas de totei lei regions, amb una volontat reala de s’implantar pertot dins lo país, de Montluçon a Vielha e de l’Atlantic ais Aups (e pas solament en Bearn o en Lengadòc).
— Politizar la question occitana en tèrmes de nacion, de liberacion nacionala. Lo primier responsable de la baissa de l’occitan, es ben l’estat francés que veïcula una ideologia de la nacion francesa, amb una lenga unica au servici d’una nacion unica. Lo sauvament de l’occitan passa per una rompedura radicala amb l’ideologia de la nacion francesa. L’occitan pòt pas subreviure “en França”. Un independentisme occitan, dobèrt e tolerant, d’inspiracion catalana, deven necessari per reïnstallar la legitimitat ideologica e sociala de nòstra lenga.
Aqueste article s’es publicat tanben dins la Setmana lo 19.2.2016.
Comentaris
25 de febrièr 09.42h
Eh! i a quicòm mai tanben d'urgent coma tot : se los occitanistas ARA arrapam pas una camera o un micro e qu'engregistrem pas los darrièrs primolocutors (nascuts sus las annadas 30, qu'ara devon pas èstre mai de quauques detzenats de milas), e ben crese que serem chocolats quand caudrà explicar als pichòts enfants qu'abans i aviá una lenga e patincofin, dejà que per lo monde d'ara i a los tres quarts qu'o sabon pas o que se creson que siaguem per tornar adobar una lenga medievala mòrta.... Legir la seguida
Valora aquest comentari:
9
0
24 de febrièr 21.18h
#15 Lo federalism en França es un mite. Tant que los nòstres representants politics gausiràn dels privilègis d'un Estat centralizat, enarquizat e sens consideracions pels electors, de federalism n'aurem pas, de reconeissença n'aurem pas brica mai. Pasmens, i a d'autres combats de menar per metre las nòstras lengas en abans.
Ieu èri formalament defendut de parlar occitan a l'ostal per un paire que lo parlava naturalament e cada jorn dins son trabalh. Sens lo rescontre de mon professor de... Legir la seguida
Valora aquest comentari:
5
0
24 de febrièr 14.23h
#15
E perqué "sens un sòu d'èime e de realitat"? Valdriá melhor motivar los vòstres rasonaments puslèu que de bufar pff per escrit.
A l'ora d'ara dins l'estat francés lo federalisme que demandatz es pas mai realista que l'independentisme, o dit autrament l'independentisme es autantmai realista que lo federalisme que demandatz.
Valora aquest comentari:
11
3
24 de febrièr 13.30h
Aniras luenh amb de rasonaments sins un sou d' eime e de realitat, pffff....es de federalisme que nos cal , pas de peneoisme que mostra sa cara vertadiera .
Valora aquest comentari:
10
11
24 de febrièr 12.51h
Chau anar au conflict emben l'estat frances!
Volam pus d'aquel estat qu'empescha de developar las lengas regionalas; volam pus d'aquel decopatge lotaringien que ligua una region a Paris; Volam pus d'aquel estat que considera Occitania coma una colonia que son emancipacion empescharia Franca d'aver una façada sus la mar miejaterrana e sus la peninsula iberica. Chau arrestar de purar e s'afirmar.
Chau crear culturalament e economicament en occitan. Mas es quò que pòd i aver un,a cultura ... Legir la seguida
Valora aquest comentari:
10
4
24 de febrièr 12.10h
«Quand lei gents veiràn que l'estat empacha lo desvolopament de la lenga qu'aiman, s'avisaràn que la solucion passa per la rompedura amb aquel estat» G.J.Barceló
Plan d'acòrd embé tu! Per la resta ço dit per Domergue es plan ben ditz, coma sovent! ;-)
Valora aquest comentari:
10
0
23 de febrièr 08.58h
Que cau passar lo temps 4 entà que vengui lo temps 5 e lo 6 tanben, que crei jo.
Valora aquest comentari:
5
5
23 de febrièr 05.01h
Ieu soi un parlant d’espanhòl coma lenga mairala (espanhòl antilhan) mai ai aprengut un pauc d’occitan per lo legir dins lo Jornalet e dins la ret. Mon occitan es pas plan polit, ça que la, ieu ai pas autra causida. Es plan malaisit d’aprene occitan dins aicest conflicte quand lo francés mestreja las plaças e las ressorsas.
Valora aquest comentari:
13
0
23 de febrièr 02.49h
Tot aquerò pòt semblar evident o completament absurd. Una causa solida es que la lenga demòra lo tesic identitari hòrt e l'empach màger. Coneishi fòrça monde qui se disen occitan/ista e qui jamei parlaràn la lenga. Occitan a l'escocesa o a l'andalosa = shens marcador lingüistic. La cultura ? Òc ben ! la langue ? Plus tard peut-être. Fau despassar l'union indissolubla de l'occitanitat = practica de la lenga occitana. E suus conflictes... Dens un conflicte i a tostemps un perdent, e no... Legir la seguida
Valora aquest comentari:
15
3
22 de febrièr 16.51h
#8 Que òc, se tracta de comunicacion, Domergue
Valora aquest comentari:
5
0
Comenta
Lo comentari es estat mandat corrèctament
18 comentaris
(18 vòtes)
En cargament
18 comentaris
Mandar
