Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Inedit, dich, dit

Un trantalh frequent, entre leis occitanistas, es la forma dau mot inedit.
 
Normalament, l’occitan fa una distincion fòrça clara entre, d’un caire, l’adjectiu inedit ~ inedita e, d’autre caire, lo vèrb conjugat dich ~ dicha (dit ~ dita)
 
Occitan
(1) inedit ~ inedita —> Es un adjectiu de formacion culta que ven dau latin ineditus.
(2) dich ~ dicha (dit ~ dita) —> Es lo participi passat dau vèrb irregular dire (díser). La forma majoritària de l’occitan es dich ~ dicha. La forma minoritària, dit ~ dita, es tipica dei varietats ont se preferís (i)t en luòc de ch, coma dins agaitar en luòc d’agachar, coma dins nueit en luòc de nuech o coma dins punt en luòc de ponch.
 
La màger part dei lengas romanicas fan una distincion entre lei dos mots, coma en occitan.
 
Catalan
(1) inèdit ~ inèdita
(2) dit ~ dita
 
Italian
(1) inedito ~ inedita (que se legís inèdito ~ inèdita)
(2) detto ~ detta (que se legís détto ~ détta)
 
Espanhòu
(1) inédito ~ inédita
(2) dicho ~ dicha
 
Lo francés, per còntra, a de formas fòrça semblantas.
(1) inédit ~ inédite
(2) dit ~ dite
 
La semblança dei doas formas francesas buta fòrça usatgiers de l’occitan a crear una semblança artificiala en occitan. Lo problèma se pausa dins lei varietats d’occitan qu’utilizan de formas en ch.
 
Occitan erronèu
(1) inedich* ~ inedicha* (forma desconselhada)
(2) dich ~ dicha
 
Aquela error es fòrça correnta e la podèm trobar entre lei melhors autors de nòstra lenga. Ven pas d’una negligéncia, de segur, s’explica per la pression continua e inconscienta de la lenga dominanta francesa.
 
 
 
 
 
 
 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Mèfi ! 31
20.

#19 ah, Aquell monde te passan allègrament les isoglòsses e s'en van corrompre les parlars d'endacòm mai, e mai fan de maridatges mixtes per destorbar la transmission... Aquò empacha pas la lectura, tant que legen pas rens... De que sèrve la cartografia dialectala amb totes aquelles migrants...

  • 1
  • 0
Jan l’Aisit
19.

#18 En bèths tròç de las "Coutumes de Bazas" que s’i ved a coabitar quate formas :
losditz ~ lodich ~ lodict ~ lodeyt (+ acòrd en genre e nombre).
Que s’i lei tanben torns gascons, lengadocians o lemosins, a còps en medish paragraf.
Shens qu’arren de tot aquò empachi la lectura, ni chic, ni mic.

  • 3
  • 0
Mèfi ! 31
18.

#17 tot juste!
Avèm diacronicament [dijt] > [ditj] e sincronicament dit/dich ò pièjer dich (dit).
Pensem centralitat e non pas majoritat de blòcs frontals:
Dì(i)t < dict > dich
Bèth < Bèll > bèl
Bèra < bèlla > bèla
Eca...

  • 2
  • 0
Jan l’Aisit
17.

#7 E tè, confirman la palatizacion [dejt/dijt]:
“E na Cabirola e sons fils permeteren a la **auandiita** mason, etc.”
(Acte de 1235, Montsaunèrs, Comenge)

  • 3
  • 0
Mèfi ! 31
16.

#15
L'edict[e] de Nanta: grafia restituida generala e diccion suggerida
L'edit/ l'edich de Nanta: escri[p]tura inclusiva
L'occitan popular es de latin tardiu, de pronóncia destibada a la mòda romanica...

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article