Opinion
Los noms de vilas sens -s
Un sarròt de toponims occitans que s’escriven sens ‑s finala quand los lors correspondents francés e vòlen ua ‑s o ua ‑x. Lo francés que manca d’ortografia logica, non pronóncia pas ‑s ni ‑x e, totun, que hica hèra d’‑s e d’‑x decorativas.
L’occitan, au contrari, que hè dens la màger part deus sons dialèctes ua diferéncia fonetica entre las formas dab ‑s e las formas sens ‑s.
Qu’ei hèra trist de legir, dens los tèxts actuaus, quauques francismes injustificables coma Arlas* o Antibas* quand los sols noms occitans possibles e son Arle o Antíbol.
Lo diccionari de Loís Alibèrt, lo Dictionnaire occitan‑français de 1966, que hoc reeditat per l’IEO a partir de 1979 dab un “Avertiment a la segonda edicion” signat d’Ives Roqueta. L’“Avertiment” que ditz que Lorda e Tarba non vòlen pas nada ‑s finala. Qu’ei exacte. Mes qu’ei estonant que i aja solament aqueths dus exemples. D’autas vilas, hèra mei pobladas, tanben que son concernidas.
Ací qu’avètz ua petita lista de vilas occitanas pro conegudas qui non vòlen pas l’‑s, contràriament aus noms francés en ‑s o ‑x.
Au contrari, las vilas seguentas si que vòlen ua ‑s finala.
Entà finir, ua curiositat amusanta. La petita vila occitana de Gange e lo fluvi indian de Ganges que presentan l’‑s finala de manèra invèrsa au francés.
L’occitan, au contrari, que hè dens la màger part deus sons dialèctes ua diferéncia fonetica entre las formas dab ‑s e las formas sens ‑s.
Qu’ei hèra trist de legir, dens los tèxts actuaus, quauques francismes injustificables coma Arlas* o Antibas* quand los sols noms occitans possibles e son Arle o Antíbol.
Lo diccionari de Loís Alibèrt, lo Dictionnaire occitan‑français de 1966, que hoc reeditat per l’IEO a partir de 1979 dab un “Avertiment a la segonda edicion” signat d’Ives Roqueta. L’“Avertiment” que ditz que Lorda e Tarba non vòlen pas nada ‑s finala. Qu’ei exacte. Mes qu’ei estonant que i aja solament aqueths dus exemples. D’autas vilas, hèra mei pobladas, tanben que son concernidas.
Ací qu’avètz ua petita lista de vilas occitanas pro conegudas qui non vòlen pas l’‑s, contràriament aus noms francés en ‑s o ‑x.
| nom occitan | nom francés |
| Antíbol | Antibes |
| Arle | Arles |
| Begla | Bègles |
| Bordèu | Bordeaux |
| Canha de Mar | Cagnes‑sur‑Mer |
| Istre | Istres |
| Lorda | Lourdes |
| lo Martegue | Martigues |
| Tarba | Tarbes |
| Valàuria | Vallauris |
| Vitròla | Vitrolles |
Au contrari, las vilas seguentas si que vòlen ua ‑s finala.
| nom occitan | nom francés |
| Ais de Provença | Aix-en-Provence |
| Alès | Alès |
| Besièrs | Béziers |
| Canas | Cannes |
| Caors | Cahors |
| Carpentràs | Carpentras |
| Castras | Castres |
| Colomèrs | Colomiers |
| Dacs | Dax |
| Frejús | Fréjus |
| Ieras | Hyères |
| Lemòtges | Limoges |
| Miramàs | Miramas |
| Nimes (‑s que’s pronóncia en provençau locau) | Nîmes |
| Peireguers | Périgueux |
| Rodés | Rodez |
| Rumans d’Isèra | Romans‑sur‑Isère |
| Sieis Forns | Six‑Fours‑les‑Plages |
Entà finir, ua curiositat amusanta. La petita vila occitana de Gange e lo fluvi indian de Ganges que presentan l’‑s finala de manèra invèrsa au francés.
| nom occitan | nom francés |
| Gange (vila d’Occitània) | Ganges |
| Ganges (fluvi d’Índia) | le Gange |
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#11 Aimariái mièlhs una lenga occitana laugieirament bastarda mès socializada e viva encara per carrièiras puslèu qu'un estandard pur e artificiau que dingús parla pas. Convendretz que mos perpaus son senuts ? Quand avètz d'occitanistas que fan passar la forma avans lo fons, vos estonessiatz pas que l'occitanisma aguèsse perseguit l'òbra lenguisticament e culturalament mortifèra d'avaliment identitari entrincat per l'escòla de la 3ena Republica. Las memòrias tren-generacionalas son pas inocentas dinc l'evolucion sicologica collectiva de la societat d'Òc.
I a de somelhadas militantas que dónon d'èr au sòm eternau de quauqua princessa enfachinada...
Ma paura lenga, te comprene, l'espères encara ton prince, ton sauvador... ?
#9 Degun a jamai dich que caliá sonar ta vila "Gaujosa", d'onte te vèn aquela idèa folastrassa ? En Occitan, la vila se ditz "Juèsa" e aquò es pas contestat per degun. Cau arrestar de fantasmar sus d'imaginaris puristas de la lenga que vòlon impausar una òrra forma re-occitanizada ai paurei vièlhs dau vilatge que sònan la vila amb un oneste nom franchimand vengut de la tradicion autentica de la lenga mairala. Mai aquelei que vòlon gardar de formas afrancizada an tòrt. Alara, cau tanben gardar lei gallicismes "autentics" dei ancians coma : soar, sur, frèra, mèra, pèra, mème, coafur, etc ? Se, efectivament, es un nom francés, ieu, seriáu entierament per tornar donar a la vila un nom autenticament Occitan. Mai, es pas a ieu de decidir, alara disi ren.
#7 Sembla que Paulin es recent, per Palés
Ieu, dinc mon caire, au lindau de las Cevenas e pus precisament au pè de la vau nauta de Beume se quilha sus un puèch la vileta de Juèsa [dyuèso]. La forma medievala latina èra "Gaudiosa", ce qu'auriá degut nos menar a "Gaujosa". Saique lo francés a degut passar per aquí... (vos avisaretz qu'aicí, avèm servat la prononciacion latina [di/dy] per "j").
Mès quand la vila se nomma coma aquò despièi de generacions (sai pas quant, mès pro per manténer l'apelacion), vos vesètz, vos, anar dire als ancians, au monde dau país "Es pas Juèsa que vos chau dire mès "Gaujosa" ? Un pauc coma los que descovrísson la lenga occitana e vos van aleiçonar pièi un vièlh que n'es sa lenga naturala... Nos foteguem pas dau monde, òu !
E vos dirai, per acabar, qu'aimariái mièlhs una lenga encara socializada e viva que digue "Juèsa" puslèu qu'una lenga artificiala, orgulhosa e mòrta que nos empausariá "Gaujosa"...
Davalatz un pauc ! Faretz pas lenga occitana e Occitania sans las comunautats d'Òc.
Rectificacion grafica
Le nom official francés se pot cambiar de per décision del conselh municipal, tal coma la grafia. Seriá interessant de ronçar de campanhas de demandas de rectificacion argumentadas ambe la tradicion occitana.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari