Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo lapis, una pèira resplendenta

Una pèira blava qu’es ben coneguda a dos noms distints en occitan: lo lapis o lo lazuli.
 
Dins de lengas pròchas de l’occitan, an costuma de la nomenar amb de formas compausadas: en catalan el lapislàtzuli, en francés le lapis-lazuli (o mai rarament le lapis), en italian il lapislazzuli, en espanhòu el lapislázuli e en anglés lapis lazuli (o lapis).
 
Lei dos mots occitans, lo lapis e lo lazuli, venon d’una separacion de l’italian medievau lapislazzuli o dau latin medievau lapis lazuli. Aqueste darrier tipe es compausat dau mot latin classic lapis “pèira” e dau mot latin medievau lazulum “lapis o lazuli”. Lo latin lazulum ven eu meteis de l’arabi popular lazurd “lapis o lazuli”, que ven de l’arabi mai generau lazaward “lapis o lazuli”, que ven ultimament dau persan lāžward “lapis o lazuli”. De minas importantas de lapis se trobavan, en se tròban encara, en Afganistan e en Pèrsia. Per tant, la lenga persana transmetèt lo mot a d’autrei lengas.
 
Se pòt notar que la forma aràbia populara lazurd a engendrat, tanben, lo mot occitan azur, qu’es un tipe de color blava.
 
Tornem a la pèira resplendenta. La forma occitana lo lapis es la mai viva, es ela que lo diccionari de Mistral nos fornís per l’usatge modèrne.
 
L’autra forma occitana, lo lazuli, sembla arcaïca. Es atestada en occitan medievau sustot. Pasmens pareis acceptabla en occitan modèrne se consideram que la partida ‑lazuli coneis un usatge internacionau dins lei lengas pròchas.
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article