Diluns, 3.1.2022 03h00
Dins un debat recent, liat au darrier sondatge de Jornalet, de personas repetisson leis arguments tresanats de l’antiindependentisme primari. Son de gents que refusan de conéisser l’istòria intellectuala de l’occitanisme.
La nacion occitana es pas una idèa marginala, es una idèa centrala dins lei trajectòrias de Lafont, Fontan e Mistral.
La promocion de la lenga occitana entraïna inevitablament de questions de nacion.
Lo patriotisme occitan de Robèrt Lafont
Robèrt Lafont a totjorn afirmat que i a una nacion occitana. Dins lo periòde “classic” de sa pensada, pendent leis ans 1960-1970, vesiá una articulacion entre una nacion primària (etnica) qu’èra Occitània e una nacion segondària (politica) qu’èra França. L’escomesa estrategica de Lafont èra de desvolopar una vision non crispada dei culturas e de far coexistir lei doas nacions de maniera dialectica e apasimada.[1] Aqueu projècte aguèt un ressòn important dins leis ans 1970, mai capitèt mau après 1981 a causa dau cinisme de Mitterrand e dau PS quand arribèron au poder en França. Mai aumens i aguèt quauqueis avançadas modèstas dins l’ensenhament de l’occitan amb la circulara Savary en 1982.
Dins leis ans 1990-2000, Robèrt Lafont denonciava clarament lei traïsons de l’estat PS, qu’èra devengut identic a un estat RPR o UMP, e collaborava de mai en mai amb de movements independentistas occitans joines coma lo CRÒC e Iniciativa per Occitània, tot gardant de liames fòrts amb de movements non independentistas coma Gardarem la Tèrra e lo Partit Occitan (Lafont ne foguèt sòci).
Per ieu, es incontestable que lo Lafont que coneguèri dins leis ans 1990-2000 èra un patriòta occitan autentic, engatjat, que voliá agir sus leis oportunitats istoricas e socialas e qu’evitava lei sectarismes dei gropusculs politics.
Es incresable, uei, que certanei personas que se reclaman de la pensada de Lafont fagan encara d’antiindependentisme primari.
Lo patriotisme occitan de Francés Fontan
Francés Fontan foguèt partisan d’una pensada nacionala mai franca e mai dirècta, liada a un projècte politic progressista. Desvolopèt aquela pensada politica de la fondacion dau PNO en 1959 fins a sa mòrt prematura en 1979. E dempuei a laissat un remembre fòrt dins l’occitanisme. Fontan e Lafont s’opausèron pas sus l’idèa de la nacion occitana mai sus la maniera concreta de la promòure.
Es incresable, uei, que certanei partisans de Fontan assagen de negar la consciéncia patriotica de Lafont.
Uei, amb lo temps que passa, es devengut possible d’aver una analisi apasimada e aprigondida. Desenant es savi de revendicar a l’encòp lo coratge politic de Fontan e l’analisi fòrta de Lafont, sens negar lei diferéncias.
Lo patriotisme occitan de Frederic Mistral
Frederic Mistral foguèt mai un grand escrivan e un grand autor de diccionari que non pas un menaire politic. Ça que la aguèt ben una trajectòria politica entre leis ans 1860 e sa mòrt en 1914.
Sostenguèt eu tanben l’existéncia d’una nacion occitana (que la presentava sovent coma la “nacion provençala” au sens larg o coma la “nacion miegjornala”), mai aquò d’aquí o faguèt en assajant d’obtenir una reconeissença au près de diferents movements politics francés, de senèstra e de drecha, e i trobèt ges de succès.
Mistral diguèt dins de periòdes de sa vida, per pragmatisme, que voliá combinar la cultura occitana amb una granda nacion francesa: aquò poiriá semblar l’idèa ulteriora de Lafont que voliá associar la nacion primària (etnica, occitana) e la nacion segondària (politica, francesa).
Pasmens i aguèt una diferéncia entre lei dos òmes.
— Mistral arborava una cultura puslèu idealizada, se liava pas fòrça amb lei movements sociaus revendicatius, evitèt de prene la tèsta de la revòuta dei vinhairons, cercava de sostens politics dins la senèstra francesa e dins la drecha francesa, fondèt pas de movement politic occitan autonòm.
— Lafont, au contrari, desvolopava una vision istorica e sociala de la nacion occitana, sosteniá la connexion amb lei revendicacions socialas e ecologicas, restava sempre de senèstra e se lièt a de movements politics occitans autonòms.
Es incresable, uei, que certanei pseudomistralencs assagen d’estigmatizar lo nacionalisme occitan quand sabèm que lo quite Mistral èra un patriòta occitan.
Una version tardiva deis estatuts dau Felibritge, preparada quand Mistral èra encara viu, dins leis ans 1910, revendicava textualament la “nacion occitana” e l’“èime nacionau”, coma o explica l’istorian Felip Martèl.
Sortir dei posicions geladas e de l’amnesia istorica Uei, es pas question de pretendre que Lafont, Fontan e Mistral aurián apertengut a un meteis nacionalisme occitan, univòc, uniforme e constant. Si qu’èran tres òmes ben diferents. Mai es un fach demostrat qu’avián una vision nacionala per Occitània.
Es incresable que de personas estigmatizen lo nacionalisme occitan coma se foguèsse una idèa estranha e fòla. Son leis antinacionalistas primaris que son estranhs.
Es urgent que l’ensemble deis occitanistas reconescan aquela istòria intellectuala.
L’idèa d’una nacion occitana que seriá inclusa dins la nacion francesa, coma o prepausèron Mistral e Lafont (amb de diferéncias), foguèt una opcion estrategica fòrt comprensibla dins dos periòdes dau passat. Mai uei, au sègle 21, vesèm ben qu’es una idèa irrealizabla car l’estat francés a mostrat son ostilitat definitiva e categorica envèrs l’occitan. Lo quite Lafont o disiá a la fin de sa vida. Dempuei 40 ans, totei lei presidéncias francesas, de Mitterrand a Macron, an enduresit l’idèa d’una nacion francesa crispada, amb una lenga francesa unica, sens ges de plaça possibla per l’occitan.
Es la “nacion francesa” qu’es invocada de maniera implacabla per tuar l’occitan. Per se sauvar d’aquela apocalipsi, es coerent de revendicar una nacion occitana.
[1] Una vision non crispada dei culturas, pensi que rèsta necessària. La reflectissi dins mon article de la setmana passada quand defendi l’usatge possible dei prenoms
Francés, Francesa, França, Ital e
Itala, tot essent, ieu, un patriòta occitan assumit.
Pas cap de comentari
En cargament
Pas cap de comentari
Mandar
