Divendres, 15.5.2015 03h00
Christian Troadec, mera de Karaez e menaire dau movement daus Bonet Roges, es a far lo torn de las minoritats culturalas de França per presentar sa candidatura a l’eleccion presidenciala de 2017. Ne’n parlem sus Jornalet dempuei quauquas setmanas. Vos voudriá balhar un noveu ponch visda: ecologista.
De’n primier, vòle precisar de qual ecologisme parle. Qu’es un ecologisme politic, que pren en compte los fenomens economics e sociaus. Tanben un ecologisme que ten compte de las realitats regionalas e culturalas. En Occitània, lo movement Gardarem la Terra es dins quela dralha, e au País Basc Nòrd, Bizi. En Euròpa, podem citar los ecologistas escocés, tant los Verds que los Amics de la Terra que se son separats dau demai daus ecologistas britanics.
De çò qu’ai pogut legir, la candidatura Troadec se plaça jos l’ancian eslogan occitanista: viure, decidir e trabalhar au país. Çò qu’es dins la continuitat de l’objectiu daus Bonets Roges de decidir localament d’una politica economica que preserva l’emplec. L’eslogan mai l’objectiu me convenen. La vertadiera question, per ieu, coma ecologista occitanista, es de saubre çò que decidem, quau biais de viure mai de trabalhar vòlem chausir.
Dins un article de novembre 2013 ne’n parle desjà. La chausida daus Bonets Roges de defendre l’industria agroalimentària bretona me sembla meschanta. Meschanta mai que mai dau ponch de visda ecologista, mas economic tanben, per que queu modele fonciona pus dins la mondializacion actuala. Coneissem pas enquera lo contengut precís dau projecte de Christian Troadec. E mon sosten, coma lo d’una bona partida dau movement occitanista ne’n depend.
Pertant, ne’n avem mestier. Avem mestier d’una mança novela, qu’integrarà las revendicacions autonomistas a las attentas socialas, una mança realista e volontarista sus los enjuecs ecologics, duberta a las questions culturalas que me semblan una clau importanta dins nòstra societat ente la perta d’identitat nos mena sus de las dralhas mai que dangierosas. Christian Troadec pòt ne’n èsser lo catalizaire, l’iniciator d’un movement dins las diferentas regions de França.
Gardar la lenga sens gardar la tèrra a pas de sens. Vesi la temptativa de Troadec coma una recuperacion de mai de las votz dels defensors de nòstra lenga. Ailàs.
Entre los Verds francistas d'EELV e Troadec per ièu la causida pel segond es EVIDENTA
La contradiccion entre l'ecologia e l'economia es pas que chas Troadec, es chas tot lo monde. De segur, lo regionalisme pesera d'un pés de mai en mai lord dins las campanhas electoralas a venir e de la que ven en 2017. Un segle avant, au moment de la revolucion de 1917 en Russia, las mentalitas economicas son a la concentracion industriala, au progres technologic, aus conjats paiats, au trabalh 8 oras per jorn; Las vilas uflan e la campanha es devalorisada. Uei, vivam lo revers d'aquela med... Legir la seguida
Mercés per aquel article Maime.
(Una remarca de lenga : "punt de visda" pusleu que "ponch", non ?)