En Escòcia, An Gearasdan (Fort William) se tròba sus la linha que despartís lo país entre Nòrd e Sud. Del Sud-Oèst en direccion del Nòrd-Èst aquesta traucada fisica es constituida per Loch Linnhe, pel canal Caledonian, pel Loch Lochy, tornamai perlongat pel canal Caledonian que desemboca sul Loch Ness que se contunha pel riu Ness qu’el-meteis, enfin, tomba dins la Mar del Nòrd aprèp aver asagat la vila d’Inverness.
 
La region d’An Gearasdan es incontèstablament una de las mai toristicas d’Escòcia. Es presada de totes los Britanics de quina nacionalitat que siaguen. Dins un ambient destendut s’i rescontran tanplan Galeses, Irlandeses, Angleses que, plan solide, Escoceses. Cal ben dire qu’es a An Gearasdan que se tròba Nevís Range, la sola estacion d’esquí de totas las islas britanicas. Estacion que son punt lo pus naut es pas qu’a 655 mètres d’altitud. Pòt semblar derisòri per un Occitan, mas la causa ven seriosa tanlèu qu’es tornada plaçada dins lo contèxte geografic d’Escòcia e de Grand Bretanha. La vilòta revèrta una vertadièrament estacion de montanha. Los magasins d’equipaments de montanha e d’esquí son nombroses. S’i pòt atanplan logar los servicis de guidas de montanha que son puslèu d’acompanhators de montanha. Cossí que ne vire An Gearasdan es frequentat tant en ivèrn coma en estiu.
 
Las possibilitats d’activitats esportivas e de lésers i son multiplas e variadas. La navigacion de plasença i a son pòrt, los pescafins an a posita de gaudres, de rius e de lacs a los poder pas comptar tan son nombroses. Sus aquestas aigas, dins d’unes paisatges de sòmis, s’i pòt tanplan far de barcòt a remas. Los que presan melhor las pistas ciclablas que costejan lo canal Caledonian pòdon far de bicicleta a se’n assadolar. Per los que vòlon pas far res, una activitat coma una autra, pòdon beneficiar d’un climat suau dins una natura preservada.
 
Puèi, i a los que, coma ieu, son d’afogats de montanha. Pr’aquò èri pas vengut en Escòcia per estirar la guèta. Coma diriá l’Autre, ai çò que cal a l’ostal. Mas An Gearasdan es al pè del Beinn Nibheis. E, tot enguent recuperat mos corrièls per wi-fi, qu’apreni en legiguent la documentacion de l’Ofici de Torisme? Que lo puèg (ai de mal a emplegar un autre mot coma pic o somalh) Beinn Nibheis es lo punt culminant, non soncament d’Escòcia, mas de las Islas Britanicas totas. Amb pas que sos 1344 mètres d’auçada es lo punt mai naut de Grand Bretanha. Aquel afar me prusiguèt pas de temps. Lo me caliá! Atal parlan lo montanhard: lo me caliá! Siem totjorn a ne voler un de mai al nòstre palmarès: lo Carlit, lo Canigó, l’Aneto, arunan l’Yr Wyddfa (Snowdon) (1085 ms) en Gallas… e perqué pas lo Beinn Nibheis lo jorn de mon anniversari? Òc-ben, tombava plan, lo lendeman fasiái mos ans.
 
Lo Beinn Nibheis es tan mitic pels Escoceses que çò qu’o pòt èsser Canigó pels Catalans. Escalar lo punt culminant de Grand Bretanha lo jorn de mon anniversari èra una escomesa minimala per qualqu’un que cèrca cada an de far quicòm d’original per son anniversari. Pensatz; 1344 mètres! Per ieu una escorreguda de santat; per dire pas una passajada digestiva! Del camping ont èri vesiái lo Beinn Nibheis. Amb son esquina de las corbas doças, semblava las e inofensiu. Se seriá ditz aconsomit. Ça que la aviá sovent lo cap dins las nívols, e mai quand debàs fasiá solelh. La decision èra presa: deman pujariái sus l’acrin del Beinn Nibheis.
 
En vila, m’èra estat dich que caliá set oras per far l’anar-tornar. En levant lo cap, a vista de nas, me semblèt exagerat. Urosament, lendeman me levèri d’ora. Me’n valguèt una de m’èsser aprestat coma per partir far un 3000. Cal dire qu’al moment d’entemenar la pujada, se vesiá pas res pus al-dessús de cinc cent mètres. Aurissac sus l’esquina, bordon en man, comencèri de metre un pè davant l’autre.
 
Tanlèu aver quitat la val me trapèri acarat a una paret de sistre de color maurela escura. Rai la color de la ròca! Lo fach es que lo sendarèl pujava regde, tras que regde. Çò que sabiái d’evidéncia, es qu’en partiguent del nivèl de la mar lo denivelat seriá lo de la totalitat de la nautor del pic; valent a dire 1344 mèstres. Lo fach que la montanha siá pas una encontrada planièra agèri l’escasença de me’n mainar mai d’un còp dins mon encarreirada de montanhard. Mas aquí çò que còpsec me susprenguèt foguèt que lo sendarèl èra de longa embarrassat amb un fum de rocasses que lo venián, a còps, tampar. Perdèri una brava energia a passar d’unes passatges tras que malaisits. D’unes endreches èran encombrats d’avalancadas de pèiras gròssas. La progression èra qualques còps perilhosa per las cavilhas, aquò malgrat los bordequins de montanha.
 
Ça que la, ne vegèri d’autras. Amb l’optimista que convent a un excursionista mejan, longamai me disiái qu’èra pas qu’un marrit moment a passat, que dins tres cents mètres probablament lo caminòl s’anava adormergit un pauquèt, qu’aprèp aver passat lo contorn seguent la progression seriá pus aisida. Bistanflèra! Res a far d’ont mai pujavi, d’ont mai lo sendarèl demorava bombacuol e trincapompils.
 
A cima de doas bravas oras d’un saganh sens nom, capitèri arribar sus un planestèl que s’i trobava un lac de montanha polit e agradiu. Per dire de tornar cargar las batariás, mangèri un tròç. Aquí-lai, d’unes excursionistas qu’èran montat abans ièu me diguèron qu’anavan pas pus luènh, que demorarián aquí la jornada a prene l’aire blós e remirar las aigas del lac. Èrem probablament a 800 mètres d’altitud. Èri pas a cima de ma pena. Empunhèri bordon e, decidit coma un gabre, tornèri partir.
 
Ara la pèira èra venguda blanca e l’èrba se fasiá de mai en mai rara. Lo paisatge èra pas pus que mineral. Òm se seriá cresegut a 2500 mètres dins los Pirenèus. Lo sendarèl èra mens engorgat qu’en debuta d’ascension. Pr’aquò se pujava coma sus de lòcas. De lòcas vengudas limpantas e dangierosas per tant qu’escalavi ara estropat d’una nivòl espessa. Las nèblas acatavan tot lo massiu. Un moment ploguèt. Puèi, lo temps se tornèt levar e lo solelh se metèt a tustar. Ploguèt encara. Lo temps alternava de longa entre pluèja e solelh. E aquí de se cambiar un còp de mai. Mas se cambiar e se recambiar de vestit, aquò’s una gasanha normala per qual treva las montanhas.
 
Fasiá un moment qu’a broa de sendarèl se vesián de taulas de nèu. D’ont mai montavi e d’ont mai se fasiá sarrats los nevièrs. Cèrtas èra pas plan bèls, mas aquesta nèu al mes de julhet sus una montanha de 1344 mètres m’estonava. Èri pas que la debuta de mas suspresas. A cima de quatre oras de caminada, alara que deviái aver agantat los 1000 mèstres d’atitud e qu’èri ja arrendut, me retrobèri sus un vertadièr pichon conglaç. Lo sendarèl lo traversava sus d’un centenat de mètres. Urosament los crampiòts èran pas necessaris que se trachava mai d’un nevièr que non pas un glacièr. Ça que la, foguèri estonat de me retrobar dins l’ambient de la nauta montanha alara que, sensat, èri partit far una passejada. D’ont mai qu’o devi avoar: èri cansat. D’efièt, m’es estat rarament donat d’aver agut a afrontat una pujada tan regda.
 
Èri pas arribat! Los darrièrs 300 mètres de denivelat me copèron las cambas. Arribat a cima èri completament abenat, ne podiái pas pus. Bufavi coma una auca grassa. Las cambas me tremolavan de lassièra. Èra un ora del vèspre, fasiá cinc oras qu’èri partit. Acabèri la mangiscla que me demorava dins l’aurissac. Francament me portava pensament de tornar davalar una penda tan regda. Me pensèri que me caldriá almens quatre oras per tornar sens auvari dins la val. Un vent freg bufava sul somalh. Me foetava la cara.
 
Gaire luènh, cap a l’Oèst, se vesiá los Lochs e la mar. Al Nòrd-Est s’endevinava mai que non se vesiá lo canal Caledonian e sas cascadas d’enclusas. Me semblèt d’apercebre Fort Augustus en amont del Loch Ness. Sapièri pas véser lo famós Loch, pr’aquò a sonque un trentenat de quilomètres. A l’Est, l’agach se perdiá sus l’ondejament dels puèges envertolits de las Grampian Mountains. D’ont que se virèsse lo cap, l’amirador èra enfachinant e encantador. Foguèt per ieu un indesbrembable present d’anniversari.
 
Malgrat la vèsta polara, m’atardiguèri pas sul pic. Contrariament a çò que crentavi, la davalava foguèt pro aisida. Ça que la necessitèt una atencion permanenta. Me calguèt quatre oras per tornar al camping.
 
Rarament dins la vida mascanhèri per escalar un somelh de sonque un pauc mai d’un milherat de mèstres. Foguèt l’escasença de me mainar que lo Beinn Nibheis es un massís susprenent, tras qu’imprevesible. Alavetz, comprenguèri l’estrambòrd dels Escoceses per lor montanha mitica. Lo Beinn Nibheis es un mont que s’amerita.