Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

La grand traïson de l’esquèrra francesa?

Sèrgi Viaule

Sèrgi Viaule

Poeta e prosator, e mai se se definís mai coma legeire que coma escrivan. Foguèt director de la revista 'Occitània' pendent 30 ans. Es ara collaborator de Lo Lugarn, la revista del Partit de la Nacion Occitana (PNO).

Mai d’informacions
Sabi pas se siatz al corrent, mas a París la majoritat politica ven de cambiar al Senat. Se n’es gaire parlat dins lo mitan occitanista. Pr’aquò aquel cambiament de majoritat al palais parisenc del Luxemborg representa per nautres un tèrratremol. Ai pas vist, nimai aisit, lo mendre partit politic o associacion culturala occitana cridar a la traïson de l’esquèrra francesa. Pr’aquò anirai ieu fins a dire qu’es una escasença istorica que se ven d’envolar.
 
Venir vièlh, aquò’s pas jamai bon pels òsses. Ça que la, i a pas jamai, urosament, d’entravadisses qu’anguen sols. Son sovent acompanhats de qualques avantatges. L’interés de vielhir es de comolar informacions e experiéncias. Atal me rebrembi de 1981 e de l’arribada de l’esquèrra francesa al poder. Nombroses foguèron los occitanistas que se pensèron arribats. Sols los militants dels partits occitans, plan mai clarvesents, se faguèron pas d’illusion. Sabián que l’esquèrra francesa, abans d’èsser d’esquèrra, èra francesa. D’alhors lèu l’esquèrra francesa abandonarà d’èsser d’esquèrra per demorar pas que… francesa. Me dirètz qu’aquò’s son afar, pas lo nòstre.
 
Lo nòstre d’afar foguèt en 1981 d’anar rebrembar a n’aquel monde recentament arribats a las manetas del poder politic, lors promessas de “reparacion istorica” per Occitània e los autres pòbles asservits. Mas ja a l’epòca nos foguèt ditz que res preissava pas dins lo domèni e que i aviá causas plan mai seriosas (si-ben seriosas) a reglar. Un dels arguments per nos tirar de davant foguèt qu’efectivament caliá modificar la constitucion se voliam anar —e mai d’a passet— cap a un Estat federal. Nimai per parlar pas de federalizacion, mas sonque de ratificacion la carta europèa per las lengas regionalas, nos èra de longa servit l’imposibilitat de modificar la constitucion per en causa que lo Senat èra demorat de drecha. Siá ditz en passant, e mai amb un Senat de drecha l’esquèrra francesa aviá la possiblitat de convocar lo Parlament per, almens, provocar un debacte sul sicut.
 
De 1981 fins a 2012 l’esquèrra francesa foguèt pas jamai en posicion d’aver la majoritat dins las doas Assembladas legislativas. Doas assembladas per legiferar, aquí tanben i auriá per dire, mas es pas aquí-çai lo sicut. Alavetz, nos foguèt demandar de nos calar e d’esperar gentament lo moment ipotetic ont benlèu un jorn l’esquèrra capitariá a mestrejar tot l’aparelh d’Estat. D’aicí aquí, èra pas question de decentralizacion politica consequenta e quitament pas d’evolucion dins la politica etnocidària de l’Estat bonapartista.
 
En 2011 lo Senat vei sa majoritat capvirar a esquèrra. En 2012 Francés Hollande ven President de la Republica mendre que l’Assemblada Nacionala passa, ela tanben, a esquèrra al ser del 17 de junh. L’argument primièr dels tres-quart del Parlament per cambiar la constitucion teniá pas mai, almens matematicament. Mas los socialistas franceses nos faguèron creire que lo diable, un còp de mai, s’amagava dins los detalhs. Nos faguèron paur. Cal dire a lor descarga que ne cal pas gaire als occitanistas per aver paur devant lo poder francés. Diguèron que totes los elegits d’esquèrra èran pas faborables a la democracia lingüistica. Aquò o sabiam desempuèi bèl temps. Ça que la, i aviá tanben d’elegits de drecha qu’èran favorables a las lengas vivas parladas sul territòri de la Republica. Benlèu que l’un dins l’autre, la modificacion de la lei fondamentala podiá passar. A mon vejaire èra pas ganhat d’avança per çò que planes elegits dels partits franceses que se dison dobèrts a mai de toleréncia lingüistica al país aurián tot fach per sabotar lo vòte a París.
 
Aprèp tot, lo crime es pas aquí. Podem pas demandar als nacional-fanatics franceses d’anar contra lor vision del monde blau-blanc-roge. Lo crimi seriá pas estat que l’esquèrra francista age sabotat lo vòte. L’escandal es lo negati de justícia e de democracia, lo d’aver pas organizat la possibilitat de modificacion de la constitucion. De 2012 a 2014, l’esquèrra francista manejava tot lo poder d’Estat. Quin que foguèsse estat la resulta de la consulta del Parlament (Cambra Nacionala e Senat amassats), la realitat es que l’esquèrra bonapartista nos refusèt lo debat, al nivèl estatal. Un debat que lo quite vòte auriá enançat. Mas causa coneguda siá, per tuar quicòm e lo far desaparéisser definitivament conven d’en primièr de lo nomar pas. De ne parlar pas. Votar, emai negativament, sul sicut de las lengas vivas seriá estat reconéisser lor existéncia. La politica de totes los partits franceses, de la drecha extrèma fins a l’esquèrra extrèma, es de tuar las lengas que vivan encara sul territòri de la republica. Malgrat çò que pòdon prometre, la realitat o demòstra cada jorn dins lor practicas.
 
Aquestas doas annadas dels plens poder per l’esquèrra francista son estadas doas annadas de mesprés a nòstre encontre. L’esquèrra francesa nos a umiliat e ofençat. Nos a enganat per çò que de longa, decennis aprèp decennis, daissava creire qu’aviá la volontat de far quicòm. Mas seriá talament de sa fauta a l’esquèrra franchimanda? Seriá pas messorguièra per çò que tròba totjorn de colhons per engolir de sèrps? Ieu coneissi d’occitanistas que fa quaranta ans que creson encara a la promesas electoralas de decentralisacion de l’esquèrra francesa. La pròva qu’i creson encara es qu’an pas encara rejonh los partits occitans.
 
Lo problèma es cultural. En França, e per cultura impausada, en Occitània; cal èsser siá de drecha, siá d’esquèrra, mas totjorn francés! Es un esquèma qu’es inculcat al ciutadan tre sa pichona enfància per l’escòla, los mediàs, la literatura, etc… Malurosament se d’unes occitanistas parlan la lenga, aquò rai! se son pas encara desliurat mentalament d’aquel esquèma bipolari. Alavetz, los occitanistas d’esquèrra continhan de votar pels partit franceses d’esquèrra “per barrar lo camin a la drecha” e los occitanistas de drecha (se n’i a ), contunhan de votar per de partits franceses de drecha “per barrar lo camin a l’esquèrra”. Autrament ditz, la majoritat dels occitanistas demòran fonsament franceses. Son incapables de se ganhar una autonomia de pensada. An pas la capacitat d’enfaciar lo monde autrament que çò que lor impausèt la mentalitat francesa. Capitan pas a trincat lo mòtle mental dins lo qual son estat embarrats. Semblan defenitivament formatats. Aquò s’apèla l’alienacion nacionala.
 
Probablament que per las eleccions venentas votarán un còp de mai per los partits franceses d’esquèrra. Aqueste còp per barrar la rota a Nicolau Sarkozy? a Martina Le Pen?
 
Dins l’espèra, los partits nacionals occitans, malgrat que d’unes militants i consacressen lor vida, demòran de cauquilhas voidas (o pauc se’n manca). Vòli pas creire que siaguessem un pòble d’esclaus!
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

BOURDON Pau
18.

#17 D'acòrd, mes aqueth praube mot n'a pas mei besonh de Lafont entà'u desnaturar :-(

  • 1
  • 0
Cristian FORMENT AGEN
17.

#16- Que'vs remandi a la lectura d'"Avòste" on, arron de l'article sus Manciet, que hèi un comentari desfavorable a Robèrt Lafont desaprovat dens la soa"pèga" insisténcia a desnaturar lo sens de "identitat".

  • 1
  • 1
BOURDON Pau
16.

#15 "Personalitat" qu'ei un mot prepausat peu defunt Robèrt Lafont, e que'm sembla interessant.

  • 1
  • 0
Cristian FORMENT AGEN
15.

S'inventèssem un substitut"non lunar"per identitat, Bourdon ? ... vos qu'avètz tripla rason de denonciar coma enormitat l'idèa d'una esquèrra francesa que los afars serián pas los nòstres.
Perqué se pensariá pas a "l'èste culturau" per sinonim gascon de l'identitat ?

  • 0
  • 0
manjacostel Mureth
14.

Mercés pel vòstre article
Los òmes politics parlaràn pas d'occitan per que son convencuts que lo sistèma democratic francés fa biscar lo monde liure tan es polit, que son los representants del pòble , e que se son ganhats lo drech de palpar 15000 euros per mes, dusca ala mòrt . ( 15000 coma cada consa d'una vila de 20000 estajants a mai president de sa CAM)
Lo sol mejan de se far ausir un briconèl dins aquel sistèma es:
de passar a la tele ambe Drucker o Sabathier, o de far plorar dins los ostalòts en parlant de sa vida.
de se passejar per las carrièras e de cridar totes ensems , del biais de l'òme de neandertal quora vesiá passar un tropèl de mamots.
de parliquejar d'oras e d'oras ambe totes los qu'an per mission de parlar e de ressegar, associacions , missions , comissions , jos l'ala prefectorala.
L'elegit , que se ditz representant del pòble( mas que representa pas qu' el) , elegit sus las basas d'un programa de promessas vertadièrament messorguièras, finís per se pensar : t'ai ausit mon brave, mas podi pas te seguir, vist qu'es ora de tornar, en çò teu e de se calar . Escriu un rapòrt que degun legís dins las nautas esfèras , ont lo monde sap ja de que ne pensar e que far.
Que l'elegit fa pas que de l'informacion ( lo SAV) a l'entorn d'una decision ja prèsa. .
L'elegit se'n torna content en cresent d'aver trabalhar al pais dels dreches de l'òme e d'aver aital justificat son salari e totes los avantatges de sa sinecura.
Fin finala dins aquela França tot lo monde parla de longa e encara de la pilula , del maridatge gauchós o sorna , de la color del cèl, de la dròga , de la burqa e d'un fum d'autres subjèctes , e tot aquò te fa un brave bruch de pairòls , que dona los barjacaires la sentida d'una democracia vidanta , e qualques còps d' aver participat a la decision.
Mas que tot aquò es pas qu'una illusion...
Solide , que i a mai de 100 000 parlaires e qualques còps mai de 1 milion de renegaires per las carrièras, mas que tot compte rebatut , al cap, son a pro pena un detzenat a tot petat, per decidir del sòrt de totes, a nosautres los cocuts eternals de l'emperi papal, e de causir nòstra destinada , per nòstre ben, que se'n chautan coma de lor primièra cauceta, de totes aquelas discutidas putassièras , que rendan los falords (occitans) urós .
Je vous ai reçu , je vous ai écouté , je vous ai entendu , je vous ai compris dison la boca en cuol de galina....
Mas la bona ( o la missanta?)novèla es que lo sistèma es a mand d' espetar ...E que los comedians auràn lèu de cantar un autre coblet . Espèri que serà pas lo de Marina e que Francesco Mollet nos aurà pas menat al faicisme.
E tant qu'i sèm apondrai que l'UE levarà pas lo det menèl per ajudar, coma avèm pogut veire recentament al subjècte de Catalònha...
Cò que nos esparnharà de nos enganar dins un autre sòmi.
O dins dos ans de votar UMP-S-PMU encara un còp per salvar un sistèma poirit!

  • 5
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article