Al temps de la francodrecha, de Nicolas Sarkozy al poder, aquesta –un còp fa pas costuma– prenguèt una mesura que tirava cap a mai d’egalitat sociala entre d’emplegats del public e del privat. D’efièch, instituèt una jornada de caréncia salariala en cas de malautiá pels foncionaris. Es vertat qu’aquesta decision tirava l’ensems dels trabalhadors cap en bas puslèu que lo contrari. Mas se pòt pas esperar d’un conilh que nos ponde d’uòus...
 
Los foncionaris an, evidentament, plorat e bramat coma d’ases contra aquesta òrra “injustícia”. O aurián fach per plan mens, qu’aquel monde es pas acostumat a daissar passar la mendre escasença de se plànher. Davant lo capuditge del govèrnament a manténer sa decision, aurián almens pogut demandar que los dos cent milions estalviats d’aqueste costat serviguèsson a finançar una jornada de caréncia en mens pels salariats del privat. Qu’eles, totòm o sap manca los foncionaris, an tres jornadas de caréncia cada còp que tomban malauts. Seriá estat una mentre justícia, un reequilibratge entre los dos estatuts. Cal visiblament pas comptar suls foncionaris de l’Estat francés per anar cap a una solidaritat universala. Sembla que la sola solidaritat que coneisson los foncionaris tricolorisats siá la solidaritat corporatista. O an ja provar dins lo passat, siaguesse pas qu’a prepaus del calcul de las pensions de retirada.
 
Alavetz, al moment de las eleccions presidéncialas, los foncionaris que de longa vòtan majoritariament –e quasi atavicament– pel Partit Socialista, quichèron encara un pauc mai aqueste còp, s’aquò èra possible, per portar François Hollande al cimèl de lor republica. Un còp aqueste arribat a l’Elisi, los foncionaris fasquèron pression sul govèrnament novèl per lo contrénher d’abrogar la mesura de reduccion inegalitària establida per la drecha. Metèron en brand totes mejans de pression possibles e imaginables fins a far plegar lo poder sul sicut. Me sembla encara de los ausir. Ensagèron quitament de nos far creire qu’èran estat dins l’obligacion, en 2012, d’anar trabalhar malauts. Per çò qu’avián pas, los maluroses, los mejans de perdre lo salari d’una jornada de trabalh. Los auriètz vistes a la television, esquiçavan lo còr! Lor auriètz balhat un pauc de la vòstra sopa de fava. Ma vesina, al caumatge, voliá mandar dètz èuros a la prefèctura per pagar la cantina dels mainatges de foncionaris. Siá dich en passant, pendent la durada tota de lor campanha d’opinion los avem pas ausit un sol còp denonciar l’injustícia dels tres jorns de caréncia dins lo privat. Cal ben dire qu’a fòrça de pensar pas qu’a n’eles, los foncionaris an pas mai léser de pensar als autres. Benlèu imaginan que i a pas que los rics obrièrs especialisats, los esmicards previligiats e las amonedadas caissièras dels supermercats per se poder tres jorns de caréncia!
 
La casta foncionariala vei pas lo Monde qu’es en defòra de l’Estat; e l’Estat es ela! Es pas capabla de véser res mai que son embonilh. Pas estonant dins aquestas condicions que, quand parla de solidaritat, siá a sens unic. L’egoïsta es lo que pensa a n’ela. Quand parla de justícia sociala, es la que se reclama per ela.
 
Tant e plan que la ministra de la foncion publica –França deu èsser lo sol govèrnament al monde a aver un ministèri de la foncion publica– avoèt los uèlhs negats de lagremas e en se batant la culpa que reténer una jornada de paga als paures foncionaris malauts èra una mesura “injusta, inutila, ineficaça e –tenètz-vos plan– umilianta”. A pas agut la mendre compassion pels emplegats del privat qu’èron tres còps mai umiliats cada còp qu’èran malauts. Normal, me dirètz! Dòna Marylise Lebranchu es pas ministra de la foncion “privada”.
 
Podem virar e revirar lo problèma dins quin sens que siague, de mercés als focionaris socialistas, aprèp l’abrogacion de la jornada de caréncia salariala en cas de malautiá dins la foncion publica, l’injustícia sociala se va cavar un pauc encara entre public e privat. Aquò’s una realitat. D’un diferencial de dos tornam passar a un diferencial de tres. Sul aquel sicut l’esquèrra francesa es pus reacionària que la drecha. Es dire! Perqué es pas passat pel cap dels foncinaris que per luchar contra l’injustícia caliá, cèrtas abroga la jornada de caréncia dins lo public, mas que caliá tanben suprimir un jorn de caréncia dins lo privat? E per mai d’egalitat e de justícia encara, perqué pas suprimir totes los jorns de caréncia dins l’un e l’autre estatut? Pausar aquestas questions es desbrembar que los menaires sindicalistas de la foncion publica son foncionaris abans d’èsser solidaristas. Los sindicats franceses de foncionaris son corporatistas, cap e tot.
 
Aprèp cada eleccion d’un president francés socialista, una mena de sovietisme, a pro pena deluït, torna lusir sus l’Exagòne. L’Estat centralisator es pas jamai tan crispat e concentrat que quand son eles que tenon las retnas del poder. Amb eles, en defòra de l’Estat, cap de salut! L’èime de paratge los escana pas.
 
Al moment ont cadun es convidat a se sarrar la cinta per despassar pas un deficit de 3 % en 2013, lo govèrnament a causit de far present de dos cents milions d’èuros a son electorat fisèl. D’aquel temps los obrièrs del privat contunhan d’èsser pesugament sanccionats quand son malauts. “An pas qu’a trabalhar pas pels capitalistas!”, me sembla ausit eructan del costat de la carrièra Solferino a París. A creire que nadam en plen francosovietisme, o pauc se’n manca...