Fa dòl d’o constatar. D’unes se lamentan de longa contra la politica francesa d’eradicacion de la lenga nòstra dins lo domèni public sens jamai esboçar lo mendre gèst de resiténcia. Fan coma se lor caliá patir aquela agression, tala una fatalitat que seriá ineluctabla. Ieu, fa quaranta cinc ans que pensi qu’i a mejans de resistir, almens un pauc, a n’aquesta funèsta entrepresa d’aculturacion. Plan solide, i a de grases dins l’accion de resisténcia. Se poriá enfaciar d’actes de desobesisença civila coma pagar pas la redevença per la television per protèstar contra lo fach qu’avem quitament pas una cadena en lenga nòstra; assetjar las permanéncias de las administracions estatalas qu’ignòran nòstra lenga; refusar d’emplenar la fuèlha dels impòsts per çò qu’es pas imprimida en occitan; etc… A prepaus de formulari, e per l’istòria pichona, un còp refusèri d’emplenar la fuèlha del recensament de la populacion jol pretèxte condreit qu’èra pas en occitan. Lo portaire tornèt a l’Ostal de comuna far son rapòrt. La secretària generala, que probablament se creisiá degordida, me mandèt la polícia municipala. Refusèri de lor parlar francés als encordelats. Demorèron coma dos colharons! Al final, lo conse, que me coneissiá plan e que sabiá que quand soi partit sus una accion daissi pas pus anar; per evitar tot esclandre dins son pichon reialme, emplenèt lo formulari a ma plaça.
 
Sens anar tan luènh, que d’evidéncia lo nivèl de consciéncia nacionala e l’enveja de luchar per son identitat es pas los meteis a cò de totes nòstres compatriòtas, se pòt, ça que la, acquesir de reflèxes simples de resisténcia a la francizacion espandidoira. I a, a mon vejeire, e o torni dire, una gradacion dins lo nivèl de resisténcia. Al quotidian, se pòt prene qualques reflèxes per marcar lo territòri sens per aquò prene una risca sociala desmesurada. Sens aver a riscar lo procès, que, o cal admetre, totòm es pas en capacitat d’assimir un tal excès emocional (pr’aquò politicament interessant compte tengut de la publicitat mediatica que pòt generar); se pòt ça que la enfaciar de practicas pichonas de resisténcia.
 
Demest aquestas i a la redaccion de las adreiças en occitan suls corrièrs destinats en Occitània. Foguèri responsable administratiu de la revista “Occitània” pendent un brave trentenat d’annadas e totjorn ai redigit las adreiças en lenga nacionala. Aquò foguèt de centenats de milherats de plecs que portèri a Las Pòstas. De totas ma vida de militant pas qu’un desenat de letras me tornèron. Me tornèron probablament per çò qu’un prepausat(da) jacobin(a) mai zelat(da) qu’un Jean-Luc Le Pen o qu’una Marine Mélenchon se pensèron voler tuar dins l’uòu tot gèst de resisténcia occitana. Es atal! cal pas jamai esperar de grandor de la part d’esperits trebols.
 
Tot comptat e rebatut, qualques reaccions antioccitanas representan pas gaire defèci a costat dels milierats de personas que se pòdon tocar atal, pas qu’en redigiguent las adreiças en occitan. E de tot biais, cal subretot pas créire qu’una resisténcia, quina que siague, age pas ges de còst. Presentament representa pas que qualques centimes d’euròs. Se siem pas capables de far sacrificis tan menèls, es que la causa es perduda d’avança.
 
Çò que me desespèra lo mai es quand recebi de corrièr venguent d’associacions occitanas amb mon adreiça redigida dins la lenga imperiala. Aquò m’arriba sovent alara que normalament auriem totes degut aver pres la costuma d’o far en occitan desempuèi de decennis. Quand aquò m’arriba torni mandar a l’expeditor l’envolopa en li demandant que lo còp que ven vòlgue plan prene la pena de redigir mon adreiça dins la lenga. Sovent ma demanda es quitament pas presa en compte. Aquel monde, que sensat militan de longa per l’ensenhament de la lenga, per sa socialisacion, per son emplec dins los mediàs; semblan incapables se s’aplicar a n’eles-meteisses çò que demandan als autres. Es çò qu’apeli ieu lo sindròme felibroccitanista. Dins la psicologia del felibroccitanista, la lenga occitana es pas qu’un suplement d’anma. Se poriá pensar que, fetichistas, prenon la lenga occitana coma objecte los restacant —pauc o pro— al monde. La lenga es pas mai qu’un sòmi, un fastasme insadolable a consumir en privat o dins los cercles tampats de son qualques còps d’unas associacions occitanas. Alavetz, aquel monde recantonan l’emplec de la lenga dins d’esfèras plan circonscrichas e dins de rituals plan establits, menimosament delimitats e estipulats d’avança. Resistir quotidianament en faguent clantir la lenga dins l’espaci public, es pas inscrich dins lor logicial psiquic; nimai, per consequéncia, dins lors esquèmas de vida. Pr’aquò, dins la situacion de diglossia desfavorabla qu’es la nòstra a l’ira d’ara,  impausar publicament la lenga es una necessitat politica.
 
Me rebrembi que pendent la trancision democratica en Espanha —a la fins de las annadas setanta—, amb una banda de nacionalistas catalans participèri a Barcelona a la resocializacion de la lenga catalana. Las accions consistissián d’anar s’ataular dins de restaurants e d’esperar la carta dels menús. Se la carta èra pas qu’en espanhòl nos levavem coma un sol òme e expliàvem gentament, mas fermament, que manjariam pas dins l’establiment tant que la carta seriá pas en catalan. Èra un biais de resistir a l’egemonia de la lenga espanhòla en Catalonha.
 
Perqué, en Occitània, comencariem pas per de gèstes simples de resisténcia? Escriure las adreiças en occitan me sembla èsser lo ninimum del minimum. Se pòt far maitas causas: per exemple causir d’occitanisar son nom e prenom dins la formulacion de son adreiça electronica. Totjorn dins l’adreiça electronica, causir lo sufixe “.eu” o “.cat” son tanben d’actes de resisténcia que còstan pas res. Se pòt plantar un mast dins l’òrt per far ondejar lo drapèu, o lo penjar al balcon, etc… E tantas e maitas causas que se pòdon fa al quotidian per resistir -tan pauc que siague- a l’aculturacion que nos secuta. Una causa es segura: Resistís que resistaràs, ne demorarà totjorn quicòm.