Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo PS francés e lo poder d’estat: antioccitanisme e francosupremacisme

Lo PS francés e lo poder d’estat: antioccitanisme e francosupremacisme
Lo PS francés e lo poder d’estat: antioccitanisme e francosupremacisme
Terric Lausa

Terric Lausa

Faguèt d'estudis d'occitan a l'Universitat de Montpelhièr. Militant occitanista e aimador de la frairança occitano-catalana.

Mai d’informacions

Tèxte legit

Las eleccions departamentalas se passaràn dins sèt setmanas e las regionalas dins dètz meses. Lo partit socialista francés que ten gaireben totes los poders dins l’estat presenta un balanç politic lamentable per tot çò que tòca a la matèria occitana e al país occitan. S’agís pas de far escòrna als electors occitans que vòtan PS. Cadun sas conviccions. S’agís pas tanpauc de dintrar dins l’examen de la politica generala de l’estat-PS, mas simplament de metre en evidéncia, dins l’encastrfe que nos interèssa, l’accion politica pietadosa d’aqueste partit quand ten entre sas mans lo poder d’estat.

 
Carta europèa: un tèxte void e un an de void
 
Fa unes paucs jorns èra un anniversari. Un an ja, un chic mai d’un an que l’Assemblée Nationale francesa votèt una lei constitucionala de ratificacion de la Carta Europèa de las lengas regionalas e minoritàrias. Èra un engatjament del candidat Hollande a l’eleccion presidenciala. La discutida parlamentària d’aqueste tèxte faguèt trempar d’una susor ansiosa lo còl encorbatat de mai d’un deputat. D’efièit, entre los capelans ultra-laïcs e los espaurugals que cridavan al crim d’estat, los aparaires de l’occitan, entre los de las autras lengas estatò-violentadas, tenguèron qualques dificultats per se far ausir.
 
Fin finala los deputats votèron la lei. E quina lei! Un cap d’òbra...d’ipocrisia. Aquí çò que ditz: “[...]la republica pòt ratificar la Carta europèa de las lengas regionalas o minoritàrias”. Cal èsser plan conscient qu’una lei qu’utiliza lo vèrb “poder” (“...la republica pòt ratificar..,”) es una lei que servís a pas res: una eventuala ratificacion deuriá passar per la sola volontat politica de l’aparelh de l’estat. La république s’interditz pas de ratificar mas s’i engatja pas. Dit autrament e d’un biais realista, la republica francesa ratificarà pas. Es corregut d’abança. Dit encara autrament la republica francesa se trufa de nosautres.
 
Mas se la lei se foguèsse arrestada aquí seriá mendre mal. Mas sus tres paragrafes d’aqueste tèxte ridiculament cort al par de l’importància del subjècte, dos son totalament ostils a la lenga nòstra! Per un tèxte que pretend nos aparar! Es completament fòl! Una lei que ditz voler ajudar de lengas en perilh grèu es a ela sola un perilh de mai! Lo tèxte precisa que la Carta balha pas cap “de dreits collectius pels parlaires de lengas regionalas o minoritàrias” e que “lo francés s’impausa a las personalitats moralas de dreit public e a las personas de dreit privat dins l’exercici d’una mission de servici public, atal coma als usatgièrs dins lors relacions amb las administracions e los servicis publics”. Non solament los servicis publics franceses devon pas parlar occitan mas en cap de manièra los usatgièrs nos podem pas adreiçar a eles en occitan. Es una lei que d’una part amb una foscor artistica  impausa pas a l’estat de ratificar la Carta Europèa mas que d’autra part, amb una precision diabolica e calculada, nos manten fòra tota dignitat coma pòble o mai basicament (pels que refusan de reconéisser que los occitans son un pòble) coma simples locutors d’una lenga millenària. La majoritat PS de l’estat francés a decidit que nosautres occitans tenem pas lo dreit de parlar nòstra lenga quand anam a la pòsta, a la comuna, a l’ofici de torisme, a la seguretat sociala e quitament quand nos anam far esplumar lo pòrtamoneda  al profièit de l’estat francés dins lo burèu de las talhas. La majoritat PS a decidit que lo francés s’impausa a nosautres.
 
Aquò vist, cal dire qu’aqueste tèxte es demorat a l’Assemblée Nationale. Lo Senat l’a pas encara examinat e es pas solament marcat a l’agenda. Dempuèi la votacion, la majoritat del senat es revenguda a la dreita. Se per miracle los senators discutisson la lei un jorn, se passaràn de meses entre los anar e venir Assemblée/Sénat e la modificacion constitucionala en congrès del Parlament. S’un jorn aquò arriba qué serà demorat d’aqueste tèxte ja miserable? O gausi pas imaginar. Mas pantaissem pas: aquò se farà pas. Dins un an dintrarem dins la campanha presidenciala e un còp de mai la majoritat PS se serà assetada sus la lenga occitana del temps qu’èra al contraròtle.
 
Devi reconéisser al PS francés una capacitat extraordinària qu’es la de jogar la comèdia als electors occitans: quand son pas al poder, fan coma se foguèsson occitanofils e del còp los occitans massissament vòtan PS. E tanlèu que prenon lo poder, totes aqueles engatjaments son doblidats. Pièger,  amb un cinisme que ne son especialistas, prenon de mesuras occitanofòbas en tot far creire que se bolegan per la lenga e lo País Nòstre. Per l’afar de la Carta Europèa, lo miserabilisme del tèxte ajustat a l’immobilitat parlamentària dempuèi un an es mai qu’una grèva marca d’irrespècte: es una volontat de mesprètz.
 

La mapa d’Occitània escafada
 
L’autra granda ataca del PS contra Occitània dempuèi que son tornats al poder campa dins la reforma territoriala antidemocratica que destròça lo País Nòstre. Desenant nos serà pas pus possible de trapar una aproximacion administrativa e identitària dels nòstres terradors. Sens nos demandar nòstre vejaire, los aparachics parisencs del PS an decidit a nòstra plaça quines seràn los limits del país ont vivèm. La fusion de las regions Miègjorn-Pirenèus e Lengadòc-Rosselhon compensarà pas la desaparecion del nòrd d’Occitània.
 

L’ensenhament de l’occitan doblidat
 
Lo nombre de plaças de professors d’occitan, contrariament a las promessas del ministre socialista de l’educacion es passat de 8 pòstes en 2014 a 5 per 2015. Aquestas chifras ridiculament estequidas en proporcion de la populacion occitana (18 milions d’abitants) s’ameritan pas cap de comentaris. A elas solas fan vergonha los que las an decicidas. Los realistas diràn qu’aquestes 5 pòstes tenon lo meriti d’existir. Los optimistas diràn que se’n acontentan e los pessimistas se demandaràn quora arribarem a 0 pòstes.
 

Darrièr lo mesprètz de la politica PS, lo supremacisme francés
 
Quand lo PS pren lo poder e que se tresmuda en estat-PS se compòrta coma l’agent del supremacisme francista. D’efièit, elabòra una politica de ieraquizacion dels pòbles, de las lengas e, fin finala, de las personas: lo francés e los franceses en primièr e tot çò demai dejós. Quitament aqueste francosupremacisme arriba al negacionisme de l’existéncia d’autres pòbles al dintre de las frontièras estatalas (“I a pas cap de pòple alsacian: i a sonque un pòble francés“ - Manuel Valls a l’Amassada Estatala / “Existís sonque un pòble: lo pòble francés“ Bernard Cazeneuve a l’Amassada Estalala).
 
Çò que mai me truca dins lo comportament del PS francés es pas tant l’estat-PS finalament. Serà puslèu la docilitat de la classa politica occitana socialista. En general los politicians son de personas intelligentas. Sabon çò que fan. Los politicians socialistas nòstres son assabentats de la realitat occitana e dels sieus problèmas. Coneisson lo deficit de responsa de la politica PS per çò d’Occitània. Qualques elegits socialistas quitament son d’occitanistas sincèrs. Mas dins lo sistèma versaillista de l’estat francés, per obténer l’investitura del PS a las eleccions que venon, fòrça elegits e candidats socialistas plegan l’esquina fins a tèrra e se calhan.
 

L’esquèrra occitana es a fargar
 
D’unes diràn que lo mal que l’estat-PS fa a Occitània, o l’abséncia de ben, l’estat-UMP tanben o faguèt. Vertat es. Mas la diferéncia es que lo movement occitanista majoritariament campa a l’esquèrra. Dins lo sistèma d’eleccion a dos torns, a cada eleccion la màger part dels occitans e dels occitanistas an votat pel PS, al mens al segond torn e a cada eleccion se fan enganar.

L’estat-PS es pas l’amic d’Occitània. L’estat-PS se jòga del País Nòstre en tot nos voler far creire que nos ajuda. Occitània ten tot çò que cal per poder portar una politica d’esquèrra vertadièra e vertadierament occitanista. O ten tot. Mas pel moment aquesta esquèrra socialista ampla e occitanista existís pas. La podem pas trapar dins la politica del PS francés.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Lachaud Dornazac
18.

Lo grand cambiament arieba. I a pus de certitudas en degun luec. I a pus de certitudas religiosas, politicas, scientificas, ideologicas, filosoficas.
Tot es nuòu; tot es a tornar veire tan ben per los frances que per los occitans e tota l'umanitat.. Laissatz vòstras certitudas dins l'eimari. Drubetz-vos vers lo noveu. Lo trobaretz sur internet.
Los occitans coma los frances an pas votat PS. Se son abstenguts.

  • 0
  • 0
Joan Francés Blanc
17.

#10 Ne soi pas fièr ieu, d'aquela ciutadanetat, e o pòdi dire d'aise que soi pas foncionari. Ne soi pas fièr qu'es la resulta d'un genocidi cultural e espirital, seguit coma tot genocidi d'una negacion. Fa bèl brieu que cresi pas mai a las legendas de la "republica" e de tot son aparelh religiós (pr'amor que sèm dins una religion, e una que l'integrisme senhoreja ara a Matignon, per exemple). Après, podètz far al franchimand, vos gardar los prenoms e noms afrancizats, vos dire "francés", tre que venètz "del sud", sètz un Untermensch, dels dreches redusits (pas lo drech de parlar e utilizat sa lenga, pas lo drech de pujar dins la ierarquia de l'administracion o de l'entrepresa qu'aquel accent del miègjorn fa pas seriós...) Per retipar la cançon de Mans de Breish, "occitans que siatz de pas voler vòstre bonur"...

  • 4
  • 1
Galec Mancastres
15.

#14 Non, que vos trompatz, Gaby: lo hèit francés qu'ei organic, que permeteish d'aver varietats regionaus (gascona, provençal, bretona, alsaciana ...), que son autan plan francesas com lo de Paris. Per un non-francés, aqueras diferencias non escafan pas l'evident, lo hèit francés. Que cau se imersar plan dens lo francés e dens la frança entà poder aperceber aqueras diferencias. L'occitanisme qu'ei ua miralh meridionau d'aqueth francesisme: que ditz permeter las varietatas regionalas" dens l'ensemble "Occitan". Pas arren de naveth aquiu.

  • 2
  • 8
Gaby Balloux
14.

#13
Benlèu que les gents d'òc se sènten francés, se disen francés, percé que son administrativament francés e que lisi an borrat lo cibòt demb lo patriotisme francés pendent de decennias. çaquelà, la cultura d'aqueras gents n'es pas exactament francesa, e aquò transparei dens son accent, ses tradicions, sa cosina, etc. Mès sui d'acòrd per diser qu'i a pas una sola ''cultura occitana'' mès aumens duas grandas zònas culturalas : atlantica (o aquitana) e mediterraneana. Lo climat, les preaucupacions ligadas aus risques naturaus, l'agricultura e l'eslevatge, la vegetacion, les influéncias (immigracion...), les tradicions festivas..., son diferentas.

#10
Cresi que Francés abans tot es un pauc ironic.

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article