Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo portaire de reclamas

Terric Lausa

Terric Lausa

Faguèt d'estudis d'occitan a l'Universitat de Montpelhièr. Militant occitanista e aimador de la frairança occitano-catalana.

Mai d’informacions

Tèxte legit

Barri los uèlhs. Darrièr las parpèlas lo vesi encara aqueste paure òme. E son sovenir m’es dolorós coma una plaga dubèrta.
 
D’aquel temps viviái a Montpelhièr dins lo barri de l’Escuçon, atal coma li dison al centre pedonièr de la ciutat. L’escuçon es un barri eteroclic amb unas partidas francament borgesas e d’autras vertadierament pauras. A l’epòca cada matin acompanhavi mon gojat de quatre ans a l’escòla. Coma èra escolarizat dins una Calandreta caliá anar un pauc mai luènh que l’escòla de zòna. Cada matin traversàvem una bona partida de l’Escuçon, la partida paura. Las carrièras èran plenas de bordilhas e sentissián l’urina. Las parets èran cobèrtas de tags. Incivilitats o abandon dels servicis publics urbans? Se podiá devinar al dintre dels ostals una succession d’apartaments mai o mens insalubres, ont vivián de “cassòs” atal coma los anomenan los qu’an l’astre d’o pas èsser.
 
Cada matin qualques metres abans nosautres caminava un òme que li donavi un seissantenat d’annadas. Lo remarquèri en primièr a causa dels sieus vestits. Fasiá pena. Se vesiá de luènh que çò que portava sus la pèl ne preniá suènh, mas tanben se vesiá de luènh que se vestissiá de çò que d’associacions caritativas li donàvan. Fasiá pena perqué tirava una d’aquelas carretas plenas de prospectusses publicitaris. Ne preniá un braçat entièr cada còp que passava davant una pòrta e n’enfornava las bóstias postalas. Dieu sap çò pesuc qu’es lo papièr! Se sentissiá qu’aquel òme èra en patiment fisic d’aqueste trabalh. Sovent lo vesiái grimacejar, se desalenar, susar. Corrissiá de pertot: tres segondas d’un costat, quatre de l’autre, davalava, pujava, s’embufava. Visiblament lo forçavan a téner de cadenças infernalas. Quand tornava demarrar la carreta se crispava lo còl, tendiá los coides en se sarrar la maissa. Se vesiá que li doliá quand caliá levar los braces per metre los prospectusses dins las bóstias postalas plaçadas naut. E cada matin del temps que mon drollet me sarrava la man amb una innocéncia que me pertocava, vesiái lo combat d’aqueste òme per subreviure. Èra evident qu’aquesta persona aviá conegut de dificultats de vida e que s’acrocava a aqueste trabalh coma a una bòia: venir portaire de reclamas es rarament una vocacion. Dins mon cap li donèri un nom. Per ieu venguèt Enric.
 
Dins una carrieròta de l’Escuçon campava la remesa de l’entrepresa ont l’Enric trabalhava. Un jorn qu’i passavi davant l’ausiguèri se far esbramassar per un jove lop qu’aviá plan integrat la necessitat de far de profièit pels accionaris de l’entrepresa fins a umiliar un òme cansat de trenta ans de mai qu’el: “Me’n foti ieu! S’arribas pas a far ton trabalh dins lo temps que t’es donat, trabalharàs mai: ès pagat al propectús, pas a l’ora! Vòli pas saber res!”. Los budèls se me’n sarrèron.
 
L’esgotament d’Enric, la siá susor, sa pena mas tanben sa tenacitat a menar aqueste trabalh poirit contrastavan amb ma vida confortabla de salariat de burèu. Me sentissiái embarrassat. Per dire la vertat, me sentissiái un pauc coard de li pas gausar parlar. Mas de qué li auriái pogut dire? Preniái coma pretèxte que l’ora de l’escòla se sarrava per me coitar, doblar Enric e passar camin. Coma avançavi per las carrièras, lo bruch de las ròdas de la carreta pesuga d’Enric venián mai silenciosas puèi se calhavan. Per ieu l’Enric venguèt pas qu’un remembre.
 
Qualques annadas aprèp -ma vida a Montpelhièr èra pas pus qu’un remembre tanben- l’Enric tornèt dintrar dins ma vida. Un pauc per asard anèri veire una sèria de filmes de reportatges dins mon cinèma local. I passèron “Dins la bóstia“ de la realizatritz engatjada Nina Faure. I denonciava las condicions de trabalh indignas e fòra-lei que las societats de distribucion de prospectusses impausan a lors emplegats. Es illegal de pagar de personas a la tasca quand la realizacion d’aquelas tascas los fa trabalhar pendent d’oras que son pas pagadas. Las entrepresas Adrexo e Mediapost son colpablas d’explotacion dels salariats, una expression asseptizada per designar l’esclavitud modèrna. Lo filme explica que totes los salariats d’aquelas entrepresas qu’an sasit los prudòmes contra lor emplegaires per condicions de trabalh illegalas an ganhat. Espèri que l’Enric fa partida dels venceires.
 
E ieu de mon costat quand dins ma bóstia postala recevi los evangèlis en papièr glaçat de la granda distribucion pensi a n’Enric que li ai pas jamai parlat ni solament gaitat dins los uèlhs. E me’n sentissi un pauc colpable...

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Panamondin Tolosa de lengadoc e de gasconha
8.

Plan Merces de legir 6D fas pas lo trabalh per res Guinhota estrambordanta/8D

  • 0
  • 0
Lo jovent matinièr
7.

#6
Seriàs ben avisat de tornar legir lo diccionari de Mistral per çò d'urina. Urina es descrich coma delengadocian.
Per la rèsta sabètz ben, tant en occitan coma en francés que cada lenga a de registres diferents e qu'urina/orina e pissa pertanhon a dos registres diferents, tant en occitan coma en francés "pisse" e "urine".
Per la rèsta, vos desiri una longa vida en bona santat, sincerament.

  • 2
  • 0
lo papet crepusculari
6.

jovent matinier, urina es un gallicisme, quenta que siá sa provenénça e me fau copar lei rostons se passent per una carriera ansin arrousada un d'aquelei provençaus de la bona qu'anarai ben lèu rejonher au cementèri aguèsse pas dich autrament que "putan, sente la pissa" e lo metge que parlava oc de neissença li auriá dich dins un autre cas : farem una analisi d'orina", aquo li dián nivèu de lenga

  • 0
  • 2
Lo jovent matinièr
5.

#1

En occitan modèrne (pensi pas qu'aqueste article siá escrich en occitan medieval) orina es provençal (amb urina tanben) e urina es puslèu lengadocian.

Per çò de la diferéncia entre la flaira de l'urina e la de la pissa, sembla que vòstre nas avisat ne conesca la diferéncia: tant melhor per vos!

  • 5
  • 0
Lo Muòl
4.

#2 Ten pressa de sonar la CGT...... ! :-)

  • 2
  • 21

Escriu un comentari sus aqueste article