Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Occitan e INSEE: las manipulacions ESTATisticas de França

Terric Lausa

Terric Lausa

Faguèt d'estudis d'occitan a l'Universitat de Montpelhièr. Militant occitanista e aimador de la frairança occitano-catalana.

Mai d’informacions

Tèxte legit

Francament auriái pas cregut qu’aquò foguèsse encara possible. A l’epòca que sèm! Mas benlèu que me demorava encara un esper que las causas poguèsson cambiar... Me demorava...
 
M’arriba de legir las publicacions de l’INSEE, l’institut francés de las estatisticas e dels estudis economics. L’INSEE es un organisme public de l’estat. Sa tòca es de provesir de donadas demograficas, socialas e economicas. La lei que regís aqueste institut prevei que: “la concepcion, la produccion e la difusion de las estatisticas publicas se fan en tota independéncia professionala”.
 
L’autre jorn descobriguèri un estudipublicat lo mes passat per la direccion de l’INSEE de Nauta Normandia que son títol es: “Las personas en dificultat a l’escrit: de perfils regionals variats“. Lo director d’aquesta publicacion es Jonathan Brender, presentat coma un “cargat d’estudi”.
 
En quatre paginas e sèt tablèus, aquesta publicacion pretend far lum sus las variacions regionalas del mestritge de l’écrit. Amb lo mot “écrit” l’autor parla del francés escrit. Deu pensar qu’al reialme de França lo sol escrit que pòsca existir es l’escrit francés e qu’es pas util de precisar a quina lenga se referís. Sonque un solet moment dins lo còrpus de l’estudi se fa una allusion al fait que l’écrit es l’escrit de lenga francesa. Lo decòr ja es plantat.
 
Coma entremés l’INSEE nos servís unas consideracions allucinantas sus las populacions immigradas que possedisson pas l’écrit (atal se pòt pensar que los arabofòns o los persofòns letrats dins lors lengas mas que mestrejan pas plan lo francés son estatisticament considerats coma de personas analfabètas): “Lo fait d’èsser estat escolarizat a l’estrange, e d’autantmai se la lenga d’escolarizacion es pas lo francés, fa créisser bravament la probabilitat de se trapar en dificultat a l’écrit”. Diable! Quina descobèrta! Lo fait d’èsser anat a l’escòla en Polonha rend pas aisit la compreneson del chinés! Degun se’n seriá pas dobtat abans aqueste estudi!
 
Apuèi, coma plat principal, dessèrt, café, licor e cigarro, l’INSEE pausa sus la taula la question de las langues régionales e dels patois. Per Occitània i es estudiada la region Provença, chifras a l’ajuda: “Lo risc naut que s’obsèrva dins d’unas regions poiriá téner per origina un usatge mai frequent de las lengas regionalas pendent l’enfança”. Aquí i sèm! Mancava pas que de la tornar sortir aquesta! Concretament çò que vòl dire aqueste estudi es que la practica de l’occitan pendent l’enfança genera de dificultats per mestrejar d’autras lengas a l’escrit e en particular lo francés. Dison que i auriá un rapòrt entre lengas “regionalas” e nivèl d’estudis, mas doblidan de dire que la practica de las lengas minorizadas es pus fòrta dins las classas popularas que, precisament, an sovent un nivèl d’estudi pus bas. Las chifras sus la practica de las “lengas regionalas” pendent l’enfança (tablèu nº5) semblan absurdas e non crediblas: son fòrça mai elevadas en Nòrd-Pas de Calais (19%) qu’en Provença (7%); son presentadas coma identicas en Provença (7%) e en Illa de França (6%)!
 
Es una evidéncia qu’aquestas enquèstas son totalament fantasiosas. Es talament espés qu’es pas besonh d’èsser un especialista per se’n rendre compte. An degut pensar que seriam nècis fins al punt d’engolir totas aquestas asenadas sens far cap de bruch...
 
D’una manièra volontària, l’INSEE fa de propaganda contra las lengas minorizadas. Clarament se pòt dire que, de per la mesa en scèna pseudo-scientifica, aqueste estudi es un acte occitanofòb soscat e perpensat, una messorga volguda. Cadun sap que la practica de las lengas, quinas que sián, desvolòpa la capacitat de ne mestrejar d’autras. Çò mai de lengas parlam, çò mai aisit es de n’aprene d’autras, sustot s’aquesta capacitat es devolopada pendent l’enfança. Ja fa longtemps que los scientifics o an demostrat.
 
Ara, aqueste papièr cambiarà pas gaire a la situacion de l’occitan que vesi pas cossi poiriá èsser pièger. Mas totun, lo cal prene per çò qu’es, valent a dire una ataca vertadièra contra la nòstra lenga e al delai contra la nòstra nacion. Es una arma de mai que l’estat francés contunha d’amolonar contra nosautres. Es una insulta que nos fa l’INSEE, qu’es pagat tanben per las talhas occitanas (120 000 000 èuros cada annada per la quòta-part occitana).
 
Luènh de l’independéncia que li balha la lei, amb aqueste estudi, l’INSEE fa òbra de manipulacion politica. L’aparelh d’estat francés, que pauc a pauc se farga un arsenal racista anti-occitan insuportable, es irreformable. La salvacion de la nòstra lenga e de la nòstra nacion pòt pas passar que per la pòrta de sortida. Via Fòra!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Domergue Sumien Ais de Provença
11.

#10 Siam ben d'acòrdi.

  • 1
  • 0
Mathieu Castel Marselha
10.

#7 Ai pas dich qu'es una lenga a despart dau francés notaràs. Es evident que lo fach que siegue un dialècte dau francés ajuda lo picard de se mantenir. Ieu que l'ai jamai aprés arribavi de lo comprene mai ò mens...

  • 1
  • 1
Clapassièr Montpel
9.

#1 "parlan Latin" ? Aquò es rar, quitament al Vatican...

Un amic que trabalhèt temporariament per l'INSEE a l'antena regionala me diguèt que las questions de practica lingüistica "dicha regionala" es un tabo per las grasilhas d'enquistas publicas...

  • 4
  • 0
Víctor Capdet Vilanova i la Geltrú, Catalunya
8.

Aquel senhor tan savi qu'es e sap pas qu'a Catalonha lo nivèl de castelhan dels escolans es dels mai nautes de l'Estat Espanhòl e aiçò que las matèrias s'impartisson basicament en catalan.

  • 11
  • 0
Domergue Sumien Ais de Provença
7.

En Nòrd-Pas de Calais, i a una sola lenga minorizada e largament reconeguda per lei lingüistas: es lo neerlandés (flamenc), que se limita a un territòri pichonet a l'entorn de Dunquèrca.

Lo picard (o chti) se pòt pas considerar coma una "lenga" tecnicament (de lingüistas afirman que n'es una, mai fan pas l'unanimitat). Siáu favorable a la cultura dau picard, mai es un dialècte francés.

Lei percentatges de l'INSEE sus la practica dei lengas "regionalas" rèstan fantasiós e absurdes, en tot cas.

  • 6
  • 2

Escriu un comentari sus aqueste article