Precedentament dins lei Cronicas dei tèrras luenchas:
 
 
 
 
La nuech s’installant doçament, foguèt la calma, e la frescor de l’ivern qu’avançava non me fasiá plus tremolar dins aquela palha mòla, que me servissiá alora de liech. Ai pantaissat Clamença, mei pensadas s’atardant sus sa beutat, son lòng e sedós peu, e seis uèlhs aguts d’amor. Me siáu demandat coma aviáu fach per me rendre pas còmpte plus lèu de l’amor qu’esprovava per ieu e subretot dei sentiments qu’aviáu e qu’ai sempre a son esgard. Benlèu n’auriá pas caugut enviar aquela darriera letra d’adieu, que simbolizava alora mei confessions quant a mei pròpris sentiments interiors. Benlèu que lo mau seriá tarrible per ela, e me siáu mes a me sentir copable. Pasmens, es verai que s’aviáu ren enviat, ela auriá errat de lònga dins l’espèr de me veire tornar o d’aver simplament de novèlas.
 
Calmament, me siáu fach a l’idèa de la mòrt, e desenant apareissiá pas plus coma un triste suplici, mas coma una evidéncia a la quala me caliá sometre. Èri pres a m’i sometre, quand vendriá mon ora.
 
En un instant, ai arrestat de pensar, e fatigat per toteis aquelei emocions jornalieras, me siáu endormit coma un enfant, breçat per lo bruch progressiu dau vent luench.
 
Un òrre bruch luench m’a revelhat en un unic ressaut. Oscar regardava alora defòra, sensa far un solet bruch, agachava l’orizont a la pichòta baia de Pòrt Teulissa. D’autrei bruches avián degut resonar abans aqueu, e es una plueja d’insuportablei resonàncias que se venguèron abatre encara plus fòrt dins nostrei paureis aurelhas. En me precipitant au minuscul fenestron de nòstra jaula, comprenguèri pauc a pauc çò que se passava e Oscar me regardava sempre sensa parlar. Òm atacava Pòrt Teulissa e mai d’un batèu de guerra èra posicionat dins lo braç de la Fonderia, a pilar l’ensems de la ciutat amb son artilhariá. Lo fracàs se raprochava de plus en plus, Oscar m’agantèt per l’avantbraç e me gitèt en darrier. De brigas semblavan volar dins totei lei sens a l’exterior, lei crits e la panica generala s’ausissiá d’aquesteis òrrei presons estant, que devián èstre situadas sus lei planas de Pòrt Teulissa. Un enòrme bruch sord e una afrosa posca envasiguèt de sobte nòstra gàbia de pèira, en nos forçant a plegar instinctivament leis uèlhs. Oscar me boleguèt vivament en gitant de grands crits de jòia. Quand dubriguèri leis uèlhs, de nombrosei pèiras espeçadas apalhavan lo sòu de nòstra jaula, e de grands fogaus luminós venguèron emberlugar meis uèlhs, qu’avián ja fòrça vist, acostumats a la sorniera creissenta d’aquesta gàbia. Pauc a cha pauc, leis estranheis ombras foscas que se dessenhavan au luenh devenguèron claras e apercebèri l’ensems de la baia de Port Teulissa. L’artilhariá aviá donc dubèrt una brèca, durbissent sus l’exterior. Lei bruchs se calmèron un temps e l’òm podiá apercebre au luench lei batèus, que portavan de subrebèus drapèus britanics. Oscar s’èra ja esquilhat per una brèca qu’aviá cavat lo bolet d’artilhariá, e se trobava defòra, en me preissant de sortir, çò que faguèri rapidament. Eriam a present defòra, e nos èra, alora, possible d’admirar, deis autors de la vila estant, leis orrors dau combat entre lei fòrças de Govion e l’armada britanica tot just desbarcada a tèrra. Lei canons e lei fusius fan resonar tota lor poissança dins la baia, ara roja, de Pòrt Teulissa en un immens balet, que vei lei bastiments valsar en de grandeis explosions, e certans ostaus brutlar, leis abitants fugissent peniblament sota lo fresc ivernau de la nuech. Degun, dins lei dos camps, sembla d’aver d’escrupuls e tot çò que se tròba entre lei dos frònts de fuòc, passa en quauqueis instants de la vida au trespàs, en un movement. Au luench de grandei clamors se fan ausir, en de cridas d’un rude desespèr. Puei lei votz s’arrèstan dins la posca e lei cendres que s’es mesa a solevar la segonda onda de còps d’obús. Pòrt Teulissa perdiá a cada segonda son esplendor e lo luxe d’ordinari impregnat dins l’ensems de la granda borgada, en una aspra desfacha.
 
Oscar e ieu, monteriam sus la buta, que portava encara dos cadavres de sordats francés, ansin eriam a l’abric deis autrei tirs e podiam observar plus segurament la scèna. Au luenh, sus nòstra senèstra, una calècha s’esbrandèt, e de chivaus quasi sauvatges se dreicèron sus la còla que permet de quitar la vila per la tèrra. Pensèri durant quauquei segondas a Liona, e çò que qu’èra devengut. Oscar me diguèt amb la plus calma dei votz que deviá èstre Govion, lo governador de la ciutat que descampava, laissant sa vila, sei fòrças e tot çò qu’aviá a la mercé deis anglés. Brave e coratjós descendent d’un marescau d’emperi, òm disiá, laissant alora sa populacion sota lo fuòc, fugissent lei combats e la resisténcia. Es per aqueu moment que lei còps de fuòc regulars cessèron per se dispersar totei lei dètz segondas, puei minutas. Oscar m’esquichèt per fugir per de draiòus que menon a la poncha de Kersant, lo cap de la peninsula dau Bosquet.
 
Après plus d’una ora de marcha, siam arribats a la poncha de Kersant, lo solèu levant cara a cara, e non aviá pron de còp de canon darrièr nos. Lo bauç es immens e lo camin per descendre vèrs la mar i es dificilament practicable, mai maugrat sei vielhei cambas, es Oscar que me servís de guida. A l’orizont se dreiça lo fòrt de Bèla-Iscla, ancian ponch estrategic au moment dei batalhas entre Olanda e Anglatèrra, amb una vista imprenabla sus l’ensems de la baia dau Hillsborogh. Uèi abandonada, la fortalesa se dreiça pasmens sempre drecha e benvolenta, coma l’esperit valent sus leis ondadas luenchas e inoportunas.
 
Un còp arribat au pè de l’immens bauç, Oscar e ieu encambam una barriera naturala de pèira, que nos mena dirèctament dins una impressionanta bauma que sa mitat es submergida. Lo sòu forma naturalament un embarcador ont foguèron cavats dos gròs ribles de fèrre ont es estacat un subrebèu batèu de vela, sempre flotant e que sembla ben entretengut. Oscar escala dins l’embarcacion, e imitant lo gèst perpensat e savi d’un profèta, me fa signe de me salhar a bòrd.