Lei velas blancas n’an pas esperat lòngtemps per se lançar sota lo poderós vent d’est qu’escobava alora la mar de sa bofada breçanta. Lo soleu nos a curbits tota la jornada e es en se rendent vèrs l’est e la baia irlandesa que costejaviam la peninsula dau Bosquet. Lo vent nos veniá a cada segonda e es coma se trobaviam una libertat qu’òm nos l’aviá raubada i a d’annadas. Sabe plus de verai quant de temps siáu restat estremat, au costat dau brave Oscar, mai aquò se deu segurament comptar en setmanas o benlèu en mes, sabe plus de verai. La jaula es un luòc ont lo temps s’evapora e leis ideas se butassan. La libertat deven alora un mot que subrepassa totei leis autres e que son sens se morfond en una pluralitat brutala de sentiments totei plus grands e fòrts leis uns e leis autres. Tornar viure es lo mot, la senténcia, d’un lengatge tròp feble per o designar e la vigor contunha deis ondas en rompent sus lo batèu ofrís una meravilha a l’aurelha e ais uèlhs. Oscar, eu, garda son sang freg e es fòrça abilament que dirigís l’embarcacion sota la furor silenciosa dei vents creissents.
 
Mei pensadas se son escapadas calmament e es en regardant vèrs l’orizont luench e leis isclas piosas que s’i perfilavan qu’ai pensat a mon brave chivau. Paura bèstia, es segur, non la tornarai jamai veire. E ma maire, e Clemença, restadas au país en plena guèrra civila… L’orror s’es mesa a aclapar l’èstre que siáu, mai dins un Incomprensible sentiment de benèstre, ère aürós d’aver subreviscut e de non pas morir uèi. Lo solèu quilha calmament sa cima vèrs leis autors celèstas. Saber que viurai encara, per, aumens, quauquei jorns de plus sus aquesta Tèrra tan terribla e sus aquestei tèrras tan luenchas, me confòrta dins de tornar en çò mieu, dins lo Comtat Venaicin. Lo Comtat me manca e saber qu’aquelei qu’aime vivon l’orror dei combats me glaça prigondament lo sang, coma l’aire fresc de l’ivèrn ven alora glaçar ma pèu freula cubèrta de meis àbits bruts e possós de mai d’un mes de preson. Aver subreviscut ne rèsta alora una bona causa, plus per leis autres, que per ieu. Mai cada jorn es tan mausegur e cada ora se calha simplament dins l’istòria dau temps, que per aquí sembla aver de mau a se bolegar, coma un sablier de que la sabla non seriá pron fina. Ai encara pensat a mon bèu Comtat que subreviurà, ne siáu segur, mai tanben au fach que non aviáu pas emplit meis obligacions militaras en tornant pas a temps au país. Aquò a causa de la preson segur, mai cau dire que l’enveja me’n manca crudèlament. Mei pensadas an alora perdut lor fieu, coma una metafòra que non ne finís jamai, sensa paur, sensa desgost, e sensa òdi. Dau batèu que s’avança, sus una mar e una aiga fresca de sentiments, e plena de sensacions. De la còca blanca e dei velas tesadas per lo vent, vese mon còr sarrat qu’oscilla calmament entre doas solucions, d’una chausida fòrça tròp complicada, que mon esperit nafrat la laissa de costat.
 
Avèm contunhat a avançar, fins au mitan dau ser, just abans qu’acabe la baia, siam passats en baia d’Irlanda a un còrs barrat d’aiga qu’Oscar nomenèt coma lo lac dau Bèutemps. Dau plus avançaviam, dau plus la serada de bruma s’esclarissiá, regatge qu’apareis davant nòsautres una bèla montanha que se metèt d’una bastissa de pèira negra, quilha au cap de la montanha. Doas tors lateralas semblavan penjadas dins lo vuege. Qu’es de bòn notar que la bastissa aviá ges d’intencion defensiva, e que se demandèt quitament coma un òme poiriá ben arribar en naut, e sustot coma se poiriá bastir aqueu tipe de bastissas, amb tant de pendas. Oscar regardava tanben la montanha e la bastissa impausanta, amb un grand estonament, mai semblava qu’èra pas lo primièr còp que la vesiá. Maugrat aiçò, ni eu ni degun en mai de cinquanta ans i èra anat, e benlèu passat aicí despuei, perque la rota interiora dei tèrras luènchas passa de l’autre costat dau Mont Solitud. La bastissa semblava encara èstre drecha, maugrat la manca de mantenença, e es en un simple movement, après quauquei minutas de contemplacion, qu’Oscar s’avançèt en sautant sus la riba que nòstra embarcacion aviá ja agantat. Baissant leis uelhs  a mon torn, es en òme liure que dralhère sus aqueste sable doç, e que trempave de quauquei centimètres mei pès dins l’aiga gelada dau lac. Tot a nòstre entorn, se soslinhèt de grandei nèus incresiblas brilhantas de milièrs d’explosions qu’illuminèron la doçor de la serada.
 
Oscar coneis fòrça ben lo luòc. La plus pichona pèira encalada, lo batèu de fèrre e de fusta encalat que lo terrible vent dei tèrras luenchas s’es preissat d’entamenar. Au cors dau bauç, quand gardam cap amont, la lutz s’eterniza vèrs un paradís insegur, e prenèm una falha de dos mètres, çò que se prepausa davant nosautres e que ven rompre la continuitat de la ròca. Aicí, sensa saber fòrça ben ont eriam, e mieg illuminats per lo solèu sensa alen de la fin dau jorn, Oscar accionèt un aigre. I aguèt un long silenci, e après lo son d’un vièlh motor dau carbon, que resonèt dins la cavitat de ròca. D’ampolas penjadas au plafon s’aluquèron, en guidant un bèu camin fach d’un escalièr talhat dins la ròca. Pendant plus de trenta minutas, pogeriam lei gradons, un per un, e maugrat son vièlh atge, de pirata retirat, es Oscar que passèt davant. Un còp lo cap agantat, qu’es dins una bèla bastissa religiosa, decorada de pèiras volcanicas talhadas e de dauradas massissas d’aur, que nos trobam. Tant estonat que lo luòc siga tan ben conservat dau temps e dei raubaires, mai que se va tanben meravilhat de la causa, Oscar me mostrèt tot l’entorn de la bastissa, coma se foguèsse son ostau despuei que foguèt jove. Una magnifica catedrala e sa nau per la quala arriberiam, mai tanben de grands dormitòris per monges vueges, e una magnifica cambra per lo Prelat, decorada coma lo rèsta de la bastissa. De la tor centrala, per segur lo cap dau Mont de la Solitud, en dominant tota la baia d’Irlanda, e fòrça luench dins la bruma, ara perduda, la vila destrucha de Pòrt Teulissa.