Lo vent gelat dau matin me remembrava lo país. Alora que caminave a travèrs dei darrierei nèus en direccion d’Aeria, ai vist dins lo luench una carreta tirada per de buòus. Aquò non èra qu’una illusion, segur, mai me semblava tan reau. Non me podiáu alora empachar de pensar e tornar pensar a mon país que me mancava tarriblament. Dins mon esperit, lei sovenirs se son mesclats bruscament, e un esclat de lutz m’a picat. Aquò non èra que lo soleu que se desgatjava dei nívols que l’empresonavan despuei lo matin. Una fola calor s’es mesa a percórrer tot mon còrs e encara un còp mei pensadas son tornadas a mon país e son caud soleu, qu’ara me mancava. Ai pensat ai chivaus e ai grandeis alèias costejant lo Ròse, puei aus pichòts cors d’aiga dins lei quaus se refrescaviam. Ai pensat ais après-miegjorn tranquils, ai pèças, lo capèu sus la tèsta, quora se pausaviam d’un matin complet de meisson. Ai pensat a toteis aquestei filhas que poblavan nòstrei contradas, e que lei sers de balèti sortián sensa esitacions, per profechar de la musica, dei danças e de la calor d’un grand fuòc, alora qu’aíci, non i aviá ni filha, ni musica, ni dança, ni grand fuòc. Ai pensat a la clartat deis auròras e a l’espessor de la nuech, a mon mistrau tan car, e a sa fòrça benfasenta. Ai pensat au bonaür d’aquest vent que vos crespa, mai qu’un còp luench d’eu vos manca, e a aquest orrible vent dei tèrras luenchas, que bofa d’oèst en èst, e que jamai non se calma, de sa frejor aguda.
 
 Après aver seguit la rota calma e sensa tròp de regdors menant vèrs Aeria, es enfin, dins una descenda qu’apercebère enfin la ciutat. Ben bastida, au bòrd de la mar, òm la podiá destriar clarament dins l’après miejorn e la frescor dau cèu. A l’extrèma senèstra dau golf dau Morbilhan, fasiá cara a la mar dignament, e semblava èstre a sa plaça, au mitan d’aquesta immensitat de verdura e de nèu. Maugrat la febla defensa que li conferissiá lo relèu, esclairava la jornada per sa posicion, e lei vents semblavan contraris a tota temptativa de presa de la vila. E puei quau auriá volgut prene una ciutat liura, disposant de drechs internacionaus, reconeguts per lo Papa e per l’ensems dei país dau Monde, despuei la fins dei premieras Guèrras dei tèrras luenchas?
 
Après aver marchat sus mai d’un quilomètre en seguissent un camin bordat d’un paret de pèiras secas, me siáu demandat coma èra estat possible de bastir un tau obratge, e despuei quant de temps òm l’aviá bastit. D’efiech, a la vista de la vegetacion qu’envaïssiá l’obratge de pèira, òm se podiá demandar s’aqueste non èra pas estat bastit i a mai d’un sègle. Leis òmes qu’avián alora fach aquesta paret avián degut utilizar lei quauquei pèiras secas talhadas naturalament per la mar pendent de milions d’annadas e que s’estendon de pertot sus lei tèrras luenchas, au grat deis avalancaments e dei marèias un pauc tròp nautas. Qué que ne siá, me siáu demandat a qué aquesta paret aviá ben pogut servir, e perqué aver fach aquò au mitat d’enlòc, quin n’èra lo besonh, mentre qu’aviá degut engatjar sus mai d’una annada de centenats d’òmes. Pauc impòrta la rason e pauc impòrta lo temps, la paret se teniá sempre drecha e per sa forma ai l’impression que desgatjava, semblava èstre estada bastida per durar e aquesta foncion, la teniá fòrça ben.
 
En tot acabar mei reflexions intèrnas, me rendère compte que la ciutat s’èra raprochada de ieu, e qu’arribave lèu a sei pòrtas. D’autre caire non i aviá pas vertadierament de pòrta, la ciutat liura permetiá a cadun d’i entrar e sortir en tota quietud e èra rar que de bandits s’i arrestèsson, tròp ocupats vèrs l’est.
 
 Dau mai avançave, e dau mai vesiáu la vila, e abans aquesta darriera, sus lo tresen balon que me restava a passar, una ombra que se dessenhava de pus en pus clarament.
 
Durant mon viatge per tornar a Aeria, non aviái pas crosat degun autre qu’un chivau devengut sauvatge sus la crosiera entre Aeria e lo Vau Studer.
 
Abans d’arribar au nivèu de l’ombra umana au luench, i aviá doas autreis ombras pus nautas, pus vivas e pus rapidas que se raprochèron violentament de la primiera. A mesura de ma marcha, apercebère mai distintament l’ombra soleta e me rendère compte qu’èra l’ombra d’una femna, portant un pesant bagatge dins lei mans.
 
Quora enfin arribère a son nivèu, e qu’a pena quauquei centenas de mètres nos separavan, mon còr se metèt a batre. De sei trachs distints e de sa carradura, non reconeguère pas tot d’un temps la persona que s’escondiá sota aquesta ombra perduda, alora qu’aviáu encara lo soleu que me veniá picar a bassacadas, m’empachava de regardar fixament l’orizont. Puei quora solament quauquei desenas de mètres nos separèron, reconeguère fidèlament la femna qu’aviá cambiat un pauc despuei ma partença. Aquesta femna èra Clamença, portava un espés mantèu, que sa capucha èra rebaissada sus sa tèsta e un pichòt sac d’amarina dins lo quau deviá aver seis afaires. Quora me reconeguèt enfin, après quauquei segondas d’esitacion, un grand sorire se laissèt engranar per enfin sortir de sei doças labras qu’aviái tant desirat. E alora que s’aprestava a se lançar vèrs ieu, dos òmes sus de grands chivaus sorgiron de la butada darrier ela e la venguèron ensucar d’un grand còp de fusiu. Completament desemparat, non aguère lo temps ni de perpensar, ni d’agir e vaquí qu’un deis òmes descendut a tèrra s’empara dau còrs encara vivent de Clamença, l’esquilha sus son chivau, la remonta sus la sèla e s’en va au galòp vèrs lo Mont de la Solitud, seguit per son companhon, que tempta de m’ensucar a son torn. Sortent mon revouvèr, reagisse tròp tard, e es desesperat que tire dos còps en direccion dau darrier cavalier, en van, sembla que non n’ai tocat qu’un a la camba senèstra.
 
Perdut e desenlusit, m’esfondre au sòu, en un passatge brutau dau bonaür eternau a la tristesa prefonda.