Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Tiòc, cultura e natura

Vilamòs
Vilamòs
Tònho Castet

Tònho Castet

President e fondador dera Associacion Es Paums, acordeonista, dinamizaire culturau en Vilamòs, activista dera lengua e traductor

Mai d’informacions
Es cinc prepauses de dinamizacion  entath nòste pòble qu’es membres, amics e simpatizants deth Grop de musica e cultura aranesa Es Paums presentèrem eth mes passat ací an auançat e fòrça.
 
Ath delà d’aqueres cinc prepauses n’an gessut d’autes enes que tanplan qu’i vam a trebalhar.
 
Çò que cercam ei hèr a conéisher es valors de Vilamòs e difóner es atractius deth nòste parçan en tot programar activitats de cultura, de natura, e d’espòrt.
 
Abans, coma prometérem en darrèr article, vam a condar se com an auançat es cinc prumèrs projèctes.
 
AUMENATGE ATH FILOLÒG JOAN COROMINES: Que ja auem fixat era data der acte d’aumenatge: eth 15 d’agost tà meddia, laguens des actes dera Hèsta Major. Descorbiram ua placa de marbre ena façada dera casa a on er illustre filològ escriuec “El Parlar de la Vall d’Aran1”. Qu’ei prevista era assisténcia deth President dera Fondacion Pere Coromines e des autoritats politiques e linguistiques dera Val e dera Generalitat. I ètz  toti convidadi.
 
GÒIS A SANT RÒC DE VILAMÒS: Era crida de volentaris entà cantar que hérem en Jornalet a auut ua grana capitada. Era òbra ja ei acabada e ja auem començat a ensajar tamb eth grop de volentaris entà poder entrar en estudi d’enregistrament en ues semanes. Era cançon s’estrearà eth 15 d’agost ena missa major ena Hèsta de Vilamòs.
 
PLAÇA DETH VENERABLE JOAN DE VILAMÒS: Ath delà de nomentar ua plaça ath cant dera glèisa coma Plaça deth Venerable, eth religiós agustinian neishut2 en Vilamòs e que moric en 5 de març de 1603, aurà un conjunt escultoric  a on i seràn representades totes es cases deth pòble e toti es pòbles deth Terçon de Lairissa. Era data premanida entà inaugurar eth monument ei eth dia 1 prumèr dimenge d’octobre.
 
IIau TORNEG DE TENNIS TAULA, HÈSTA MAJOR DE VILAMÒS. Ja auem dates entath Torneg: 12 agost es mainatges e 13 d’agost era rèsta de categories.Veir pannèu.
 
ETH PÒBLE MÈS POLIT DERA PROVÍNCIA DE LHÈIDA. Eth Concors entà trigar per votacion populara eth pòble mès polit dera província de Lhèida deth Grop Segre que fenís ara fin d’aguest mes de mai e Vilamòs a ores d’ara aucupe eth prumèr lòc dera classificacion. Encara pòs votar en link: http://old.segre.com/nc/lomeupoble/vota/.
 
Es cinc prepauses qu’an auut ua plan bona acuelhuda e ja compdam tamb era collaboracion de fòrça volentaris, des institucions e de pairins. Encara t’i pòdes ahíger. Triga eth projècte que mès te shaute e inscriu-te escriuent a espaums(a)gmail.com.
 
Es dues naues prepauses qu’an gessut e qu’auem ahijut son aguestes:
 
SENHALIZACION: Profitant que cau hèr es pannèus entara Plaça deth Venerable, se prepause:
 
— Actualizar es pannèus des nòms des carrèrs adaptant-los ara normativa ortografica der Institut d’Estudis Aranesi, Acadèmia aranesa dera lengua occitana.
 
— Mercar totes es cases istoriques tamb ua placa artistica que indique: nòm dera casa,  an dera prumèra referéncia e elements arquitectonics de interès.
 
— Plaçar pannèus informatius deuant des monuments e punts d’interès: glèisa, musèu, comada, hònt, lauader, horn de caudia, guardader, capèla, ermita, mestièr, monument ath Venerable, punt Coromines…
 
— Crear e mercar un circuit peth pòble qu’amie as visitants per aqueri dotze punts d’interès.
 
CREACION D’UN LOGOTIP: un logotip qu’en ua imatge amasse es valors deth pòble e totes es accions que s’amien endauant. Eth logotip qu’ei encara per definir, mès çò qu’ei segur ei qu’a d’includir aguest eslogàn: Vilamòs tiòc, cultura e natura. Eth tèxte der eslogàn qu’a era sua justificacion:
 
Vilamòs, eth nòm deth pòble ei de besonh.
 
Tiòc, eth mot reafirme enfaticament que òc, tiòc, Vilamòs apue ara lengua, per exemple en tot plaçar ua placa en aumenatge ath filològ Joan Coromines, en tot editar es Gòis a Sant Ròc en aranés, en tot collaborar tamb er I.E.A Acadèmia aranesa dera lengua occitana, eca. A mès en includir eth mot tiòc en eslogàn hèm un arrebrembe deth mèstre Coromines qu’en son libe Etimologies araneses3, analize era evolucion deth mot tiòc e deth toponimic Montlude, ua auta icòna deth pòble. Eth tiòc confirme que pes nòsti carrèrs encara s’i pòt enténer parlar er aranés mès blos.
 
Cultura: en tot hicar aguest mot en eslogàn volem representar tot çò que pòt aufrir era vila:Musèu Joanchiquet, un equipament culturau de prumèr orde, era glèisa, era ermita e es capèles coma representación deth romanic, rèstes dera epòca romana, importants Hons Documentau Familiar de Çò de Joanchiquet e de Çò de Lúcia, depausadi en Archiu Istoric deth Conselh Generau, composicion de musica aranesa: Net de Huec, Hilh, Era Soca de Nadau, Gòis a Sant Ròc, Accion de Gràcies, tamb era edición en CD d’Es Paums4.
 
NATURA: eth Montlude, Estanh Long, es milhors vistes der Aneto e dera Maladeta, quilomètres de apraiadi camins entà hèr senderisme  o córrer en bicicleta, pistes forestaus que mos pòrten enquia polidi bosqui a on i campen paoms, ossi, isards, sanglièrs, eca.
 
Tot aquerò qu’ac volem representar en logotip/eslogan.
 
Entà trapar tresòrs que non cau pas gésser dera Val, Vilamòs que n’ei plen. Sonque les cau hèr a lúder entà que sigue mès visitat, mès coneishut e mès estimat.
 
Aumens ei çò que volem arténher tamb eth desvolopament d’aguestes prepauses.
 
T’i pòs ahíger.
 
Botja-te e participa.
 
 
 
 
 
[1] El Parlar de la Vall d’Aran- Gramàtica, Diccionari i Estudis Lexicals sobre el Gascó – Curial Edicions Catalanes - 1991
 
[2] Istòria dera Glèisa en Aran. AMIELL, Jusèp e LOZANO, Griselda.  Larkos 2016. Mès informacions sus editorial(a)larkos.es.
 
[3] Etimologies araneses – Institut d’Estudis Catalans – 1925
 
[4] Era soca de Nadau – CASTÈTH e ES PAUMS canten ara Val d’Aran. Deseme 2015.
 
 


abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article