Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Mai d’occitan dins l’espaci public

L’experiéncia mòstra que se pòt engimbrar d’avançadas al nivèl local
L’experiéncia mòstra que se pòt engimbrar d’avançadas al nivèl local
Jean-Charles Valadier

Jean-Charles Valadier

Adjunt al cònsol de Tolosa en carga de la lenga e cultura occitana de 2008 a 2014, es membre de la comission Regions e Federalisme del partit Euròpa Ecologia Los Verds.

Mai d’informacions
L’abséncia de bandièras, senhalizacion o anóncias dins l’espaci public questiona l’existéncia de la lenga e donc, de l’Occitània coma territòri. Fòra França, son los poders locals qu’avaloran los simbòls culturals locals.
 
L’abséncia d’avaloracion de la lenga occitana per los poders locals d’Occitània seriá un argument concrèt per denegar l’existéncia d’Occitània se aquela abséncia non èra la consequéncia d’una politica volontària e seculària de negacion de la lenga e cultura occitana.
 
En França, una republica autoritària s’establiguèt amb la tresena republica segon un modèl jacobin que foguèt puèi copiat per d’autras republicas autoritàrias tal coma Romania, Turquia, Indonesia... Amb la concentracion de las bancas e de las industrias, l’estat organizèt la concentracion dels mèdias (TV, ràdios, jornals...) per tal de suprimir las expressions politicas e culturalas localas. La question de la subsidiaritat, decidir localament çò que se pòt resòlver localament, es ignorada al nivèl politic mas tanben mediatic, cultural e educatiu. Los electors occitans e dels autres territòris francés an dreit sonque a de debats politics de nivèl estatal. Dins aquel modèl, los partits son autorizats, mas devon èsser concebuts al nivèl estatal amb de programas que se declinan d’un mòde similar subre totes los territòris de França. Ignoran las particularitats localas, tal coma las lengas istoricas dels territòris, en defòra de la lenga estatala, lo francés. Los programas politics son concebuts dins aquel esperit centralista, ont los elegits locals an per mira de concretizar localament de politicas pensadas al nivèl central.
 
Aquel centralisme jacobin es l’abotiment de las reaccions conservatrices en seguida a las revolucions popularas mai federalistas de 1789, 1830, 1845, 1870, 1945, 1962 e 1968 que vegèron progressar las questions socialas, de l’egalitat òme femna, de la descolonizacion, dels dreits de las femnas, dels genres sexuals... Sola la question federala associada al modèl industrial e bancària centralizat demòra un arcaïsme politic màger de la democracia francesa.
 
Se la tresena republica s’opausèt frontalament a totas las revendicacions del Felibritge, l’evolucion democratica d’Euròpa e donc de França menèt d’unes poders locals a acceptar una visibilitat de la lenga occitana, generalament en seguida de las demandas de las associacions occitanistas tal coma o faguèron las manifestacions Anem Òc, Calandreta, FELCO, Convergéncia Occitana, País nòstre e plan maites.
 
L’experiéncia mòstra que se pòt engimbrar d’avançadas al nivèl local: senhalizacion bilingüa, anóncias bilingüas dins los transpòrts en comun e las estacions, obertura d’escòla publica bilingüa, mesa a disposicion de locals per Calandreta, espectacles en occitan dins las programacions culturalas (teatre, cant...), animacions periescolaras o esportiva en occitan... E mai, departaments coma Tarn o regions pòdon engimbrar de politicas toristicas, de convencion amb l’educacion nacionala, un ofici public de la lenga occitana...
 
Aquelas avançadas realistas e concrètas foguèron mai que mai negociadas dins las fasas electoralas per las associacions localas o per l’iniciativa individuala d’occitanista que participan a las listas, quina que sián las lors colors politicas. Aquelas iniciativas se concretizèron malgrat la vergonha d’afirmar l’identitat occitana dins lo mitan prigondament jacobin de l’administracion e de la politica. Dins fòrça endreits, calguèt afrontar candidats, eligits o militants politics o sindicals que faguèron e fan sempre sentir que la question de la lenga occitana es un subjècte menor, e mai d’unes que s’i opausan al nom d’un dangièr de comunitarisme.
 
Cal ara multiplicar aquelas realizacions localas per de demandas individualas o collectivas, e dins totas las escasenças publicas, e dins totas la comunas, de las mai petitas comunas ruralas a las grandas aglomeracions.
 
Per exemple, de milhierats d’avís son regularament depausats pendent los debats publics o enquèstas publicas subre las infrastructuras nòvas tal coma las linhas TGV, tramvai, mètro, equipaments esportiu o culturals, de reformas publicas coma l’educacion nacionala, lo còdi del trabalh... o de modificacions dels plans d’urbanismes. Subre tot lo territòri, caldriá amplificar las demandas de senhaletica, d’anóncia, de formacion, de toponimia, de programacion culturala en occitan dins totes los camps de l’accion publica, subretot quand l’occitan non es l’objècte central.
 
Sens esperar un grand debat futur subre la lenga occitana, cal profeitar de l’aprigondiment de la democracia participativa en França per demandar sistematicament una plaça per la lenga occitana dins l’espaci public totas las consultas publicas.
 
Atal, tot un fum d’accions en favor d’una visibilitat lingüistica son possibles localament dins l’encastre de la legislacion francesa actuala. Segur que se las iniciativas en favor de la lenga occitana se generalizèssen tròp, acabarián per rescontrar de limits juridics. Seriá l’escasença de portar lo debat al nivèl legislatiu per demandar de dreits positius per las lengas minorizadas, amb la pròva d’una vertadièra demanda sociala e politica locala.




Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se podètz sosténer en venent sòci dels Amics de Jornalet o de l’associacion ADÒC, contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

ortogràfia / ortografia
17.

̶m̶i̶l̶h̶i̶e̶r̶a̶t̶ milierat

  • 0
  • 0
JP
16.

#15 Que hètz esprès ? Arrés non sap parlar era lenga ací donc eth tipe lambda quan ved eth panèu "Tolosa" que prononça, coma ac disetz, ena lenga deth país, valent a díder eth francés, TOLOZÀ ! E que va poder cercar pòsa gents entà assabentà's de ce quin se ditz vertaderament ! B'ac sabetz plan aquò ! Tot ena vita n'ei pas ua question de retorica !
"Un aspèct oficial de las causas" ? Justament, n'i a pas cap d'oficialitat ací pera lenga (que vos ac brembi, se per cas n'ac sabiatz cap). S'un maire vòu hèr un panèu "Paou" entà "Pau", qui o qué le'n vira ?

L'occitanisme dans toute sa splendeur...

  • 7
  • 1
Franc Bardòu
15.

#14 Un panel de senhalizacion non es un tablèu d'escòla. La senhaletica presenta un aspècte oficial de las causas. Los que non sabon lo castelhan legission lo meteis panel que los qu'o sabon. E los que non sabon devon apréner de los qu'o sabon, per non dire bestiesas. Aquò me sembla totalament banal, logic, indefugible. Se vau en Italia, non anarai explicar als Italians cossí legir l'italian subre lors panels. O lor demandarai… Pas vos ?

  • 3
  • 1
JP
14.

#12 Qu'è bilhèu ua idea deth perqué. Non seria pas pr'amor a Sevilla, que parlan castelhan que saben prononciar coma cau ? Be son bonis aqueris espanhons !

  • 1
  • 0
JP
13.

#12 Be... justament... Doncas, era solucion miracla (e classica) qu'ei donc "aprenetz la lenga". Ah be òc, atau, ja va miélhor.

  • 1
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article