Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

La cartagèna

Vicent Marqués · La bona taula

Vicent Marqués · La bona taula

Cosinièr e escrivan, presenta dins aquesta tribuna çò de melhor de la cosina populara occitana.

Mai d’informacions
Es una mistèla [vin de liquor] que fan en Lengadòc, Vivarés e la part occidentala de  Provença. Es costuma de l’aprestar, preferentament, amb de rasim blanc (que pòt èsser de las varietats clareta, granache, borbolenc, macabèu, marçana, rossana, rolha, picapol, unha), mas tanben ne fan de negra (amb granache negre, morvèdre, syrah, cinsaut e d’autres). I a pas, donc, una sola manièra de l’aprestar e, en fach, la sola causa que nos cal prene en compte es que lo rasim deu èsser doç. Lo gra alcolic es al gost de l’elaborator e lo produch final pòt anar de 15 a 20º. Se pòt beure aital, freja del refregidor, mas, segon la tradicion, i podèm tanben trempar de bescuèches, e de las doas manièras es una liquor fòrça agradiva, amb un gost intens de chuc de frucha. L’elaboracion es simpla e cal solament apondre d’aigardent al most, mas, segon l’endrech, pòt portar d’espècias o pèls d’irange e citron; en Provença, de mai, d’unes bolhisson lo most abans tot, fins que ne rèste dos tèrces o un pauc mens, e es alavetz a mièg camin entre una mistèla e un vin cuèch. Ne desconeissi l’etimologia; d’unes dison que lo nom vendriá del fach que lo liquid se devesís en quatre parts, tres de most per una d’aigardent, mas tot es fòrça incèrt. En mai de  las elaboracions de l’ostal de cadun, se pòt tanben trobar dins lo comèrci las aprestadas per qualques cavas, qu’an la costuma de la daissar vielhir dins de barricas de garric.
 
Lo poèta de Nimes Antòni Bigòt la mençona dins la fabla Lo rat de vila e lo rat de champ, dins Lei borgadieiras[1] (1863); après aver chapat a de bon, un dels rats es a convidar l’autre a far un bon repais e es an aquel moment qu’arriban los mèstres de l’ostal:
 
Dimenge i anarem dejunar, sens façon,
T’espère vèrs vuech oras. Aurem pas sus la taula,
Ni perdigal, ni crèma, ni pastís
Ni totei tei rebaladís:
I aurà’n platat de cagaraulas,
Una anchòia, una ceba, un flòc de Ròcafòrt,
De bòn most, d’aiga fresca, e gacha, lo bòn còr.
La paur nos farà pas venir blancs coma l’illa,
Serem pas coma aquí, dedins l’òli bolhent:
Ai entendut quicòm!... Ai! I a quauqu’un que ven!
Bòn ser! Peilam la pòrta e tortilham tranquilles.
Puèi, sus la terrassa assetats,
Chimam la cartagèna e fumam la bofarda.
 
 
Cartagèna
 
Ingredients: 5l de most de rasim (blanc o negre) e 0’8 l d’aigardent de 94ᵒ.
 
Preparacion: d’en primièr filtrarem lo most, lo metrem dins una damajoana de veire, i apondrem l’aigardent, o cobrirem, o agitarem e o daissarem repausar en luòc fresc per espaci de tres o quatre meses. Aprèp o tornarem a filtrar e, fin finala, o embotelharem.
 
Variantas: en Lengadòc d’unes, prèviament (un mes abans), daissan en maceracion amb l’aigardent una pèl de citron, una fuèlha de limoneta, una culhieirat de genibre o un parelh de baias d’englantina; en Provença d’unes fan çò meteis amb una pèl d’irange, una canòta de canèla, mièja dotzena de granas de coriandre o un parelh de clavèls de girofle. Es tanben provençala la costuma de far bolhir de còps lo most fins que ne rèste dos tèrces; puèi se refregís e òm i apond l’alcòl. Lo temps de repaus pòt variar fòrça e pòt anar de 15 jorns fins a 6 meses, e d’unes tanben l’entamenan pas abans un parelh d’ans o tres. La quantitat d’aigardent es tanben variabla.



Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se podètz sosténer en venent sòci dels Amics de Jornalet o de l’associacion ADÒC, contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article