Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Lo pastís de castanhas

Vicent Marqués · La bona taula

Vicent Marqués · La bona taula

Cosinièr e escrivan, presenta dins aquesta tribuna çò de melhor de la cosina populara occitana.

Mai d’informacions
Las castanhas agradan fòrça en cò nòstre e, en arribar la sason, las aprestam torradas, bolhidas e de fòrça autras manièras. Quitament las cosinam e las butam dins las sopas e las olas, per l’ivèrn. Pel dessèrt, doncas, podián pas mancar e, logicament, ne fasèm tanben de pastisses. Lo pastís de castanhas es una purèa de castanhas adobada amb uòus, sucre e burre. En èsser tot barrejat se met dins d’un mòtle, al banh maria, e se fa còire al forn fins que se pren un pauc. Alavetz se’n tira e se daissa refregir. Es un pastís deliciós, sense farina, tot castanhas, una d’aquelas preparacions que, per fòrça que ne fagam, semblariá que jamai n’auriá pro. Ne fan pertot d’Occitània.
 
 
Pastís de castanhas
 
Ingredients: 1 kg de castanhas, 3 uòus, 250 g de sucre, 200 g de burre e sucre vanilhat.
 
Preparacion: d’en primièr tirarem lo clòsc de las castanhas e, en acabant, botarem d’aiga abondanta dins una ola e la daissarem sul fuòc. Lo bolh pres, i metrem las castanhas e, quand tornarà levar lo bolh, rebaissarem la flama e las daissarem bolhir a fuòc doç per espaci d’aperaquí dètz minutas, fins que la pèl se desempegue. Las tirarem alavetz del fuòc, n’escamparem l’aiga, las daissarem refregir un pauc (pas de tot en tot) e las pelarem. En acabant botarem d’aiga abondanta dins la meteissa ola d’abans e la daissarem sul fuòc. Lo bolh pres, i botarem las castanhas e, quand tornarà levar lo bolh, rebaissarem la flama e o daissarem bolhir a fuòc doç. Al cap d’aperaquí quinze minutas, las tirarem e n’escamparem l’aiga. Las passarem en seguida per l’espotidor de patanas (o pel molinet) e las metrem dins una caçairòla. Botarem la caçairòla al banh maria, i apondrem lo burre, lo sucre e un culhierat de sucre vanilhat e remenarem un pauc. Quand lo burre serà fondut, i apondrem los uòus e remenarem fins a ne tirar una pasta omogenèa. O vojarem alavetz dins un mòtle redond de pastissariá (onchat prèviament amb de burre) e o enfornarem, al banh maria (a 160º). Quand auràn passat trenta o quaranta minutas, o trairem e o daissarem refregir tota la nuèch. L’endeman, o desmotlarem e o metrem dins un plat.
 
Variantas: i podèm apondre un rajolat de lach. Un còp desmotlat, lo podèm recobrir amb de chocolat fondut. D’unes i meton a bolhir las castanhas amb lo clòsc e tot, amb un talh prèvi.
 
 
Variantas regionalas
 
— Auvèrnhe: i podèm apondre un bocin de chocolat. Podèm cambiar la vanilha per un veiron de ròm. Podèm batre las glàrias en nèu. En luòga d’onchar lo mòtle ne podèm recobrir lo cuol amb de caramèl. D’unes l’aprèstan al freg, sens l’enfornar: lo meton dins lo mòtle, lo daissan tota la nuèch en luòc fresc (o dins lo refregidor) e lo desmòtlan en tot enfonzant lo cuol del mòtle un momenton dins d’aiga cauda; nos esparnharem los uòus alavetz.
 
Daufinat: podèm batre las glàrias en nèu.
 
Landas: lo podèm perfumar amb de vanilha en luòga de sucre vanilhat, e alavetz çò que farem serà bolhir mièja capsula de vanilha amb un pauc de lach. Lo podèm onchar per dessús amb de crèma anglesa.
 
Lemosin: podèm bolhir las castanhas amb de lach. I podèm apondre un bocin de chocolat o un veirat de ròm. Lo podèm ornar amb de crèma foetada (ensucrada). D’unes l’aprèstan al freg, sens l’enfornar: lo meton dins lo mòtle, lo daissan tota la nuèch en luòc fresc (o dins lo refregidor) e lo desmòtlan en tot enfonzant lo cuol del mòtle un momenton dins d’aiga cauda; nos esparnharem los uòus alavetz.
 
Lengadòc: i podèm apondre un rajolat de crèma, lo chuc d’un citron o un bocin de chocolat. Podèm cambiar la vanilha per una veirat de ròm. Podèm batre las glàrias en nèu. En luòga d’onchar lo mòtle ne podèm recobrir lo cuol amb de caramèl. D’unes l’aprèstan al freg, sens l’enfornar: lo meton dins lo mòtle, lo daissan tota la nuèch e lo desmòtlan en tot enfonzant lo cuol del mòtle un momenton dins d’aiga cauda; nos esparnharem los uòus alavetz. Lo podèm ornar amb de crèma foetada (ensucrada).
 
Peiregòrd: I podèm apondre un bocin de chocolat. Lo podèm ornar amb de crèma foetada (ensucrada). D’unes l’aprèstan al freg, sens l’enfornar: lo meton dins lo mòtle, lo daissan refregir tota la nuèch e lo desmòtlan en tot enfonzant lo cuol del mòtle un momenton dins d’aiga cauda; nos esparnharem los uòus alavetz. En Nontronés, d’unes l’onchan per dessús amb de crèma anglesa.
 
— En Rebairagués e dins lo Peiregòrd Central i a una autra version, que consistís a cobrir lo cuol e las parets d’un mòtle de pastissariá amb una fuèlha espessa de pasta de còca d’òli e a i vojar la preparacion per dessús. Aprestarem alavetz la pasta de farciment amb vint e cinc gramas de farina, quatre uòus e sucre, o batrem plan batut, i apondrem mièg veirat de lach (qu’aurem bolhit prèviament amb lo chuc d’un irange e un tròç de rusca) e un bocin de burre, o daissarem sul fuòc, o remenarem qualques minutas e o abocarem dins lo mòtle. Fin finala, o garnirem per dessús amb las castanhas (que seràn estadas bolhidas amb aiga e sucre), las enfonzarem un pauc dins la pasta e o enfornarem.
 
Provença: i podèm apondre un rajolat de crèma o las raspaduras d’un citron. D’unes i montan las glàrias en nèu. Lo podèm ornar amb de crèma foetada (ensucrada).
 
Roergue: i podèm apondre un bocin de chocolat. D’unes l’aprèstan al freg, sens l’enfornar: lo meton en lo mòtle, lo daissan refregir tota la nuèch e lo desmòtlan en tot enfonzar lo cuol del mòtle un momenton dins d’aiga cauda; nos esparnharem los uòus alavetz.
 
Vivarés: lo podèm perfumar amb de vanilha en luòga de sucre vanilhat, e alavetz çò que farem serà bolhir mièja capsula de vanilha amb un pauc de lach. Podèm cambiar la vanilha per un veirat de ròm. Podèm montar las glàrias en nèu. En luòga d’onchar lo mòtle ne podèm recobrir lo cuol amb de caramèl.
 
D'autras denominacions: còcadecastanhas (Gasconha, Lengadòc, Albigés, Comtat de Fois), tortadecastanhas (Armanhac, Bearn, Bigòrra), pastísdechastanhas (Peiregòrd, Comtat de Niça), tartradechastanhas (Lemosin, Auvèrnhe, Vivarés, Gavaudan), pastetdechastanhas (Auvèrnhe), pompadechastanhas (Auvèrnhe, Daufinat), tortadechastanhas (Velai), tartradecastanhas (Lengadòc, Roergue, Gavaudan, Albigés, Comtat de Fois), pompadecastanhas (Provença). ‘Pastís de castanhas’ es una denominacion que s’emplega en Bordalés, dins las Landas, en Armanhac, Bearn, Bigòrra, Carcin, Roergue, Albigés, dins los comtats de Fois e de Niça.

 
 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Gaby Verdelais 33
2.

PS . Landas -> Lanas

  • 2
  • 5
Gaby Verdelais 33
1.

Pastís de castanhas en Bordalés ? Ont ec atz trobat ? L'atz inventat, p'rai ?
Lugiri tots los libres de cosina bordalesa que son a la bibliotèca de Bordèu, jamèi vist aquò ni ausit parlar per qui qu'èsti a mon entorn. I a bien castanhèirs en Gironda mès pas de tradicion culinària, a ma coneixença, sonque les castanhas boridas demb anís estelat o hulhas de higuèir ( mon papé m'ec contèt) o les iròlas còitas dens una padèra traucada.
En Bordalés se ditz ''còc'' (le ''coc macarien'', vielha recèpta a basa de pasta levada)

  • 2
  • 2

Escriu un comentari sus aqueste article