Fa pauc es estat presentat aquí un article que sosteniá una alternativa occitanista coma solucion ai problèmas sociaus e politics que’n patisse l’espaci occitan. La volontat es lausabla. L’idèa fondamentala de tractar dei problèmas sociaus e economics puslèu que de demorar dins un etnicisme abstrach es bòna tanben. Pasmens, aquel article capita pas de sotalinhar lo liame entre lei luchas socialas e l’occitanisme o tanben d’identificar lei problèmas fondamentaus e doncas lei solucions qu’auriam de portar. L’idealisme que voiriá mostrar l’Occitan e l’Occitanitat, lo liame ‘mbé lo país e lo solet federalisme coma solucions universalas ai crisis economicas, socialas, democraticas e ecologicas escafa lei questions fondamentalas e fòrça mai importantas qu’aquelei “solucions”defugisson. L’Occitanisme, d’esperse, es pas una solucion. L’orizon d’un cambiament d’escala dins la societat, basat sus lo mai de proximitat, balha ges de perspectiva. Çò que ne’n balha, pasmens, que prepausa un metòde, una perspectiva d’avenir concrèta e non just pantaisada, d’analisas e de solucions ai problèmas sociaus e economics e que se pòu aisadament liar ‘mbé l’Occitanisme, es lo socialisme. Crisi dau capitalisme? Planificacion de l’economia d’un biais democratic e dirècte. Crisi climatica? Supression de l’economia basada sus lo profiech e menada per una ultra-minoritat de persona desconectada de la realitat e deis interès de la populacion. Crisi democratica? Democracia dirècta per la participacion dau maximom de personas dins totei lei decisions politicas embé mandats imperatius dins un sistèma federau globau e destrucion dei classas socialas qu’empachan la democracia. Totei leis autrei crisis?
 
 
La solucion es lo Socialisme.
 
Coma ja dich, a la començança, l’article es intelligent e identifica ben lo problèma de la politica tròp folclorista qu’uneis occitanistas tènon, emb una cresença dins una accion “apolitica” e un centrisme revendicat. Per, fin finala, l’i tornar.
 
D’efèct, es necessari de parlar dei problèmas sociaus que nafran de milions de personas que patisson, en cò nòstre, de la pauretat, dau sexisme, de la precaritat, dau racisme, de la transfòbia, de l’esplecha, dau caumatge e tot aquò. Mai avèm tanben e subretot d’afiermar una solucion, emb una analisa de la situacion e de respònsas adaptadas e coeréntas entre elei per cada problèma. E presentar “Occitània” coma una solucion, fin finala, es mentir.
 
Faire d’Occitània una solucion es justament afiermar aquela politica etnica vueja que capitèt jamai de mobilizar la populacion. L’Occitanisme “apolitic” siguèt assajat mai d’un còp despuei d’annadas e d’annadas e capitèt jamai fòrça. Que l’Occitanisme, s’es considerat coma ideologia centrala, es vuege de sens. L’Occitanisme es lo detalh dau projècte politic, sa descripcion, non son còr. Que l’Estat siegue present a Tolosa e non a París, Barcelona, Roma o quunta autra ciutat que siegue cambiarà pas lei problèmas fondamentaus de l’estat. Que la region pòsque faire mai de lèis e ague una autonomia mai importanta resouvrà pas tanpauc lei problèmas dei règimes representatius e capitalistas. S’indentifiquèsse la populacion coma “Occitana”, cambiariá pas l’instabilitat fondamentala dau capitalisme qu’entraïna lo caumatge, la pauretat, la precaritat e l’esplecha. Aquò’s un fach, concrèt, e non soncament una vista de l’esperit. “Occitània” es pas una solucion politica. Es un nom abstrach que, politicament, tèn gaire de realitat.
 
Un occitanisme socialista (o un socialisme occitanista), au còntrari, es una solucion fòrça mai interessanta.
 
Lo socialisme, segur, se deu comprendre coma anticapitalista, anti-estatau e anti-autoritari. L’idèa es pas de tornar seguir leis orrors estalinistas que siguèron la basa dau blòc de l’èst mai d’encarnar un frònt comun entre totei leis anticapitalistas, anarquistas coma comunistas anti-estalinians. E lo socialisme occitanista, ansin, es lo socialisme despuei una perspectiva occitana. Aquò’s una alternativa. Aquò’s una solucion.
 
L’estat vos escota pas? Es pas qu’una question de distança. Es que l’estat siguèt jamai bastit per vos escotar. L’estat modèrne es estat bastit per lei classas dominantas, la borgesiá notadament, e es aquí que l’i es subre-representada. E aquela dominacion de l’estat borgés explica la politica ultra-liberala en favor deis entrepresas car es lo poder economic de la borgesiá qu’es lo cepon de sa dominacion sociala. E aquela dominacion tant economica coma politica coma sociala explica perqué vòstra cultura e vòstra lenga son escrachadas: la borgesiá, istoricament, siguèt soncament francesa. La lenga de l’ascencion sociala èra (e es encara) lo francés. La lenga deis entrepresas e de l’economica es doncas lo francés. La lenga de l’estat es doncas lo francés. Tota l’idèa dau ciutadan se basèt sus l’idèa que se’n fasiá la borgesiá francesa. E venir borgés per totei leis autrei culturas de l’Estat Francés, voliá totjorn dire venir francés. L’òdi dau “patoés” es pas soncament un òdi culturau, es tanben e d’en promier un òdi de classa.
 
Òc, l’alternativa es necessària. Mai se ditz pas “Occitània”. Se ditz “Occitània roja”.
 
Vuei, la borgesiá francesa es justament a se radicalizar e a se descadenar. Leis empèris mediatics dei miliardaris sostènon l’extrèma drecha e lo novelum dau faissisme emb una propaganda racista, complotista e anti-imigracion permanenta. Gràcias a l’esplecha economica particulara d’Occitània mediterranenca, ai castelàs borgés que se fabreguèron embé l’arribada massiva de richàs sus nòstrei còstas, a la partença de la joinessa en quista de trabalh, e gràcias a-n aquela propaganda racista anti-musulmana, lo faissisme francés creisse en cò nòstre. Liberaus e nacionalistas caminan de cotria per renfortir lo nacionalisme francés e desplegar un programa comun de destrucion dei libertats. Enterin, la França Insomesa es a se devesir, son ala nacionalista e populista ferrolha lo poder e sacrifica lo femenisme per aparar sei caps mentre que son electoralisme la mantèn fòra lo païsatge costumier de la populacion. Lei Verds defautan de radicalitat, de vision coerénta e d’objectiu revolucionari e demòran una poténcia electorala e non populara. Lo PS, partit liberau e oportunista es exactament entre lei dos exemples qu’ai just citat. Lo NPA se devesisse entre una ala pròcha de la FI e una ala partidària de l’independéncia de classa, alora qu’èra la soleta organizacion fisabla. E nautres, siam sensa ren.
 
Avèm d’assegurar l’alternativa. Una alternativa anticapitalista, femenista, antiracista, que sostèn lei luchas LGBTQIA+ e que vòu assegurar a cada persona lo drech de viure au país, independentament dau país, en Occitània o delà. Una organizacion que vei pas dins l’elecion lo còr de sa lucha mai un biais de butar d’idèas dins l’espaci public o d’espandir la lenga ‘mbé leis institucions. Una organizacion que tòrna bastir d’institucions vertadierament democraticas e revolucionàrias presentas dins la vida vidanta dei gents que jónhe – sensa lei remplaçar – lei luchas socialas existissentas e que ne’n pòrta de novas. Una organizacion unitària e utila socialament que poirà investir l’Occitan d’una valor revolucionària tant coma 1789 fèt per lo francés. Una organizacion que portarà, fin finala, lo projèct revolucionari d’una Occitània federala, socialista e democratica, au dintre d’entitats politicas mai grandas, europencas, mediterranencas, en liame permanent ‘mbé leis autrei pòples que tant coma nautres son escrachats per lo capitalisme. Que siegue un partit o non, deu èstre democratica, participar a uneis elecions doncas tenir de mecanismes per defugir l’electoralisme e la creissença en poder deis elegits·das e deu espandir leis idèas d’un socialisme occitanista dins lei classas popularas. Tornar inventar çò qu’es èstre Occitan·a, tornar prendre de tradicions ancianas e ne’n bastir de novas, liar la lucha sociala a la lucha lingüistica e reconeisser que ren serà sauvat, que siegue la societat o nòstra lenga, tant que lo capitalisme, lo patriarcat e lo racisme escracharàn nòstrei societats.
 
E delà dei principis, qué solucions poiriá portar un socialisme occitanista? Qué mesuras pendent que lo capitalisme subreviu encara? Avèm d’exemples?
     
E dins totplen de domenis, podèm portar de respònsas!
 
Sus l’agricultura? Avèm de sostenir un servici public de l’agricultura, auto-menat per lei personas que l’i trabalhan, emb un salari assegurat a totei lei agricultors·tritz, de cotria ‘mbé lei sindicats e lei comunautats localas. Tornar valorizar lo sector agricòle e sostenir la produccion de sason e destinada a la consumacion locala.
 
Sus l’extrèma drecha? Bastir de grops de defensa per aparar lei grèvas, leis acamps publics, lei manifestacions e subretot desplegar un esfòrç anti-racista còntra la propaganda islamofòba, antisemita e anti-migrants de l’extrèma drecha. Faire d’acamp public e tractar de migracion, faire parlar de personas pertocadas, espandir de tractas e d’informacions e denonciar l’empresa mediatica de l’auta-borgesiá francesa. Sostenir una lucha còntra lei medias detenguts per lei miliardaris e milionaris, sostenir lei medias independents e associatius e cooperatius.
 
Sus lo femenisme, lei luchas LGBTQIA+, l’anti-racisme? Organizar de formacions regularas ja per lei membres de l’organizacion puei per lo public lo mai grand, luchar de cotria ‘mbé leis organizacions d’aparament d’aquelei causas per lei mejans materiaus dei personas amenaçadas e tot aquò.  De subjècts tròp importants e vastes per ne’n tractar aquí en quauquei linhas a la fin d’una presentacion.
 
E sus l’Occitanisme? Explicar coma la minorizacion qu’escracha vuei lei trabalhadors e trabalhadoras d’Occitània es la mèma qu’escrachèt e escracha encara lei culturas minorizadas en cò nòstre. De culturas qu’avans tot siguèron au sègle 18 e 19 de culturas proletarianas. Lo monde que venguèron lo proletariat francés èran d’en promier d’autrei culturas e d’autrei lengas e aquò ajudèt a l’esplecha. Explicar coma aquelei lengas, aquí l’Occitan – e d’alhors que siegue l’Occitan, la Lenga d’Òc o lei Lengas d’Òc – son pas de lengas dau passat, de lengas dau vielhum soncament, son pas de fònts de vergonha, mai son de lengas tant modèrnas coma leis autras. Que podèm n’aguer de la fiertat. Explicar coma avèm de sostenir la television, la comunicacion publica, l’internèt e la produccion ailà en lenga nòstra, sostenir leis estudiant·a·s e lei sindicats de l’ensenhament publics e associatius e aparar lei cors de/en lenga nòstra. Prepausar de cors de nòstre costat tanben, d’acamps publics sus son istòria, sus nòstra istòria, sus nòstreis episòdis revolucionaris, leis institucions, sciéncias, simbòlas e tot aquò que naissèron en cò nòstre. Mostrar que siguèt jamai quauqua-ren de sarrat a l’entorn de se e que siguèriam – e que siam encara – dubèrts sus totei lei culturas e totei lei pòples e que serem jamai la caucion identitària dei faissistas franchimans que nos voirián dins un musèu.
 
Tot aquò’s l’alternativa. Soncament cridar “Occitània es la solucion” sensa pausar de basas politicas e sensa descriure de principis organizacionaus ajudarà en ren.
 
Tot aquò’s tanben qu’un brolhon, un crocadís de çò qu’avèm a bastir e de la lucha qu’avèm a menar. Que desvolopar la “dictatura dau proletariat”, siegue la “Democracia dei classas oprimidas”, en cò nòstre, dins totei leis encontradas escrachadas per l’estat francés, en Euròpa e dins la rèsta dau monde necessitarà un trabalh colossau.
 
Mai lo podèm faire. E portarem nòstra solucion. Occitània Roja qu’es nòstra solucion.